Scytalopus

	Scytalopus
	Gould, 1837
	; Przedstawiciel rodzaju – krytonosek czarniawy (S. latrans)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	krytonosowate
Podrodzina	krytonoski
Rodzaj	Scytalopus
	Typ nomenklatoryczny
	Motacilla magellanica J.F. Gmelin, 1789
Synonimy
	Agathopus Sclater, 1858;
	Agathopus Sclater, 1858;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Scytalopus – rodzaj ptaka z podrodziny krytonosków (Scytalopodinae) w rodzinie krytonosowatych (Rhinocryptidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej i Centralnej^[4]^[5].

Morfologia

Długość ciała 9–12 cm; masa ciała 10–43 g^[4].

Systematyka

Etymologia

Scytalopus: gr. σκυταλη skutalē lub σκυταλον skutalon „kij, pałka”; πους pous, ποδος podos „stopa”^[6].
Agathopus: gr. αγαθος agathos „dobry”; πους pous, ποδος podos „stopa”^[7]. Gatunek typowy: Agathopus micropterus P.L. Sclater, 1858.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]:

Scytalopus fuscus Cabanis, 1883 – krytonosek chilijski
Scytalopus magellanicus (J.F. Gmelin, 1789) – krytonosek magellański
Scytalopus canus Chapman, 1915 – krytonosek siwy
Scytalopus opacus J.T. Zimmer, 1941 – krytonosek buszowy – takson wyodrębniony ostatnio z S. canus^[9]
Scytalopus androstictus Krabbe & Cadena, 2010 – krytonosek smolisty
Scytalopus affinis J.T. Zimmer, 1939 – krytonosek blady
Scytalopus krabbei Schulenberg, Lane, Spencer, Angulo & Cadena, 2020 – krytonosek białoskrzydły
Scytalopus superciliaris Cabanis, 1883 – krytonosek białobrewy
Scytalopus simonsi C. Chubb, 1917 – krytonosek punański
Scytalopus zimmeri J. Bond & Meyer de Schauensee, 1940 – krytonosek boliwijski
Scytalopus urubambae J.T. Zimmer, 1939 – krytonosek inkaski
Scytalopus schulenbergi Whitney, 1994 – krytonosek diademowy
Scytalopus whitneyi Krabbe, Fjeldså, Hosner, Robbins & Andersen, 2020 – krytonosek jasnobrewy
Scytalopus altirostris J.T. Zimmer, 1939 – krytonosek stokowy
Scytalopus frankeae K.V. Rosenberg, Davis, Rosenberg, Hosner, Robbins, Valqui & Lane, 2020 – krytonosek kostrzewowy
Scytalopus iraiensis Bornschein, Reinert & Pichorim, 1998 – krytonosek turzycowy
Scytalopus petrophilus Whitney, Vasconcelos, Silveira & Pacheco, 2010 – krytonosek skalny
Scytalopus pachecoi Maurício, 2005 – krytonosek myszaty
Scytalopus diamantinensis Bornschein, Maurício, Belmonte-Lopes, Mata & Bonatto, 2007 – krytonosek paprociowy
Scytalopus novacapitalis Sick, 1958 – krytonosek brazylijski
Scytalopus gonzagai Maurício, Belmonte-Lopes, Pacheco, Silveira, Whitney & Bornschein, 2014 – krytonosek popielaty
Scytalopus speluncae (Ménétriés, 1835) – krytonosek śniady
Scytalopus parvirostris J.T. Zimmer, 1939 – krytonosek śpiewny
Scytalopus bolivianus J.A. Allen, 1889 – krytonosek białogłowy
Scytalopus sanctaemartae Chapman, 1915 – krytonosek ubogi
Scytalopus atratus Hellmayr, 1922 – krytonosek ciemny
Scytalopus rodriguezi Krabbe, Salaman, Cortés, Quevedo, Ortega & Cadena, 2005 – krytonosek szarogłowy
Scytalopus stilesi Cuervo, Cadena, Krabbe & Renjifo, 2005 – krytonosek kolumbijski
Scytalopus robbinsi Krabbe & Schulenberg, 1997 – krytonosek ekwadorski
Scytalopus alvarezlopezi Stiles, Laverde-R. & Cadena, 2017 – krytonosek czarny
Scytalopus vicinior J.T. Zimmer, 1939 – krytonosek ponury
Scytalopus argentifrons Ridgway, 1891 – krytonosek srebrnoczelny
Scytalopus panamensis Chapman, 1915 – krytonosek panamski
Scytalopus chocoensis Krabbe & Schulenberg, 1997 – krytonosek okopcony
Scytalopus micropterus (P.L. Sclater, 1858) – krytonosek długosterny
Scytalopus femoralis (von Tschudi, 1844) – krytonosek rdzaworzytny
Scytalopus intermedius J.T. Zimmer, 1939 – krytonosek zaroślowy
Scytalopus macropus von Berlepsch & Stolzmann, 1896 – krytonosek duży
Scytalopus gettyae Hosner, Robbins, Valqui & Peterson, 2013 – krytonosek krzykliwy
Scytalopus latrans Hellmayr, 1924 – krytonosek czarniawy
Scytalopus unicolor Salvin, 1895 – krytonosek jednobarwny
Scytalopus acutirostris (von Tschudi, 1844) – krytonosek peruwiański
Scytalopus meridanus Hellmayr, 1922 – krytonosek samotny
Scytalopus caracae Hellmayr, 1922 – krytonosek wenezuelski
Scytalopus latebricola Bangs, 1899 – krytonosek brunatny
Scytalopus perijanus Avendaño, Cuervo, López-O., Gutiérrez-Pinto, Cortés-Diago & Cadena, 2015 – krytonosek brązowokarkowy
Scytalopus griseicollis (Lafresnaye, 1840) – krytonosek szarawy
Scytalopus spillmanni Stresemann, 1937 – krytonosek bambusowy
Scytalopus parkeri Krabbe & Schulenberg, 1997 – krytonosek długoskrzydły

Przypisy

↑ Scytalopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ J. Gould. New genus in the group of Wrens. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4 (46), s. 89, 1836. (ang.).
↑ P.L. Sclater. Notes on a Collection of Birds received by M. Verreaux of Paris from the Rio Napo in the Republic of Ecuador. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 26, s. 69, 1858. (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Tapaculos (Rhinocryptidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.rhinoc1.01. [dostęp 2020-08-14]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Antthrushes, antpittas, gnateaters, tapaculos, crescentchests. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-14]. (ang.).
↑ Scytalopus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).
↑ Agathopus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Scytalopodinae Müller,J, 1846 - krytonoski (wersja: 2020-07-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-14].
↑ N. Krabbe & C.D. Cadena. A taxonomic revision of the Paramo Tapaculo Scytalopus canus Chapman (Aves: Rhinocryptidae), with description of a new subspecies from Ecuador and Peru. „Zootaxa”. 2354, s. 56–66, 2010. (ang.).

[itis-1] Scytalopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Gould-2] J. Gould. New genus in the group of Wrens. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4 (46), s. 89, 1836. (ang.).

[Sclater-3] P.L. Sclater. Notes on a Collection of Birds received by M. Verreaux of Paris from the Rio Napo in the Republic of Ecuador. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 26, s. 69, 1858. (ang.).

[Winkler&inni-4] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Tapaculos (Rhinocryptidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.rhinoc1.01. [dostęp 2020-08-14]. (ang.).

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Antthrushes, antpittas, gnateaters, tapaculos, crescentchests. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-14]. (ang.).

[6] Scytalopus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).

[7] Agathopus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-8] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Scytalopodinae Müller,J, 1846 - krytonoski (wersja: 2020-07-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-14].

[Krabbe&Cadena-9] N. Krabbe & C.D. Cadena. A taxonomic revision of the Paramo Tapaculo Scytalopus canus Chapman (Aves: Rhinocryptidae), with description of a new subspecies from Ecuador and Peru. „Zootaxa”. 2354, s. 56–66, 2010. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne