Scytalopus

Scytalopus[1]
Gould, 1837[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – krytonosek czarniawy (S. latrans)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

krytonosowate

Podrodzina

krytonoski

Rodzaj

Scytalopus

Typ nomenklatoryczny

Motacilla magellanica J.F. Gmelin, 1789

Synonimy
Gatunki

zobacz opis w tekście

Scytalopusrodzaj ptaka z podrodziny krytonosków (Scytalopodinae) w rodzinie krytonosowatych (Rhinocryptidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej i Centralnej[4][5].

Morfologia

Długość ciała 9–12 cm; masa ciała 10–43 g[4].

Systematyka

Etymologia

  • Scytalopus: gr. σκυταλη skutalē lub σκυταλον skutalon „kij, pałka”; πους pous, ποδος podos „stopa”[6].
  • Agathopus: gr. αγαθος agathos „dobry”; πους pous, ποδος podos „stopa”[7]. Gatunek typowy: Agathopus micropterus P.L. Sclater, 1858.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[8]:

  • Scytalopus fuscus Cabanis, 1883krytonosek chilijski
  • Scytalopus magellanicus (J.F. Gmelin, 1789)krytonosek magellański
  • Scytalopus canus Chapman, 1915krytonosek siwy
  • Scytalopus opacus J.T. Zimmer, 1941krytonosek buszowy – takson wyodrębniony ostatnio z S. canus[9]
  • Scytalopus androstictus Krabbe & Cadena, 2010krytonosek smolisty
  • Scytalopus affinis J.T. Zimmer, 1939krytonosek blady
  • Scytalopus krabbei Schulenberg, Lane, Spencer, Angulo & Cadena, 2020krytonosek białoskrzydły
  • Scytalopus superciliaris Cabanis, 1883krytonosek białobrewy
  • Scytalopus simonsi C. Chubb, 1917krytonosek punański
  • Scytalopus zimmeri J. Bond & Meyer de Schauensee, 1940krytonosek boliwijski
  • Scytalopus urubambae J.T. Zimmer, 1939krytonosek inkaski
  • Scytalopus schulenbergi Whitney, 1994krytonosek diademowy
  • Scytalopus whitneyi Krabbe, Fjeldså, Hosner, Robbins & Andersen, 2020krytonosek jasnobrewy
  • Scytalopus altirostris J.T. Zimmer, 1939krytonosek stokowy
  • Scytalopus frankeae K.V. Rosenberg, Davis, Rosenberg, Hosner, Robbins, Valqui & Lane, 2020krytonosek kostrzewowy
  • Scytalopus iraiensis Bornschein, Reinert & Pichorim, 1998krytonosek turzycowy
  • Scytalopus petrophilus Whitney, Vasconcelos, Silveira & Pacheco, 2010krytonosek skalny
  • Scytalopus pachecoi Maurício, 2005krytonosek myszaty
  • Scytalopus diamantinensis Bornschein, Maurício, Belmonte-Lopes, Mata & Bonatto, 2007krytonosek paprociowy
  • Scytalopus novacapitalis Sick, 1958krytonosek brazylijski
  • Scytalopus gonzagai Maurício, Belmonte-Lopes, Pacheco, Silveira, Whitney & Bornschein, 2014krytonosek popielaty
  • Scytalopus speluncae (Ménétriés, 1835)krytonosek śniady
  • Scytalopus parvirostris J.T. Zimmer, 1939krytonosek śpiewny
  • Scytalopus bolivianus J.A. Allen, 1889krytonosek białogłowy
  • Scytalopus sanctaemartae Chapman, 1915krytonosek ubogi
  • Scytalopus atratus Hellmayr, 1922krytonosek ciemny
  • Scytalopus rodriguezi Krabbe, Salaman, Cortés, Quevedo, Ortega & Cadena, 2005krytonosek szarogłowy
  • Scytalopus stilesi Cuervo, Cadena, Krabbe & Renjifo, 2005krytonosek kolumbijski
  • Scytalopus robbinsi Krabbe & Schulenberg, 1997krytonosek ekwadorski
  • Scytalopus alvarezlopezi Stiles, Laverde-R. & Cadena, 2017krytonosek czarny
  • Scytalopus vicinior J.T. Zimmer, 1939krytonosek ponury
  • Scytalopus argentifrons Ridgway, 1891krytonosek srebrnoczelny
  • Scytalopus panamensis Chapman, 1915krytonosek panamski
  • Scytalopus chocoensis Krabbe & Schulenberg, 1997krytonosek okopcony
  • Scytalopus micropterus (P.L. Sclater, 1858)krytonosek długosterny
  • Scytalopus femoralis (von Tschudi, 1844)krytonosek rdzaworzytny
  • Scytalopus intermedius J.T. Zimmer, 1939krytonosek zaroślowy
  • Scytalopus macropus von Berlepsch & Stolzmann, 1896krytonosek duży
  • Scytalopus gettyae Hosner, Robbins, Valqui & Peterson, 2013krytonosek krzykliwy
  • Scytalopus latrans Hellmayr, 1924krytonosek czarniawy
  • Scytalopus unicolor Salvin, 1895krytonosek jednobarwny
  • Scytalopus acutirostris (von Tschudi, 1844)krytonosek peruwiański
  • Scytalopus meridanus Hellmayr, 1922krytonosek samotny
  • Scytalopus caracae Hellmayr, 1922krytonosek wenezuelski
  • Scytalopus latebricola Bangs, 1899krytonosek brunatny
  • Scytalopus perijanus Avendaño, Cuervo, López-O., Gutiérrez-Pinto, Cortés-Diago & Cadena, 2015krytonosek brązowokarkowy
  • Scytalopus griseicollis (Lafresnaye, 1840)krytonosek szarawy
  • Scytalopus spillmanni Stresemann, 1937krytonosek bambusowy
  • Scytalopus parkeri Krabbe & Schulenberg, 1997krytonosek długoskrzydły

Przypisy

  1. Scytalopus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. J. Gould. New genus in the group of Wrens. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4 (46), s. 89, 1836. (ang.). 
  3. P.L. Sclater. Notes on a Collection of Birds received by M. Verreaux of Paris from the Rio Napo in the Republic of Ecuador. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 26, s. 69, 1858. (ang.). 
  4. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Tapaculos (Rhinocryptidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.rhinoc1.01. [dostęp 2020-08-14]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Antthrushes, antpittas, gnateaters, tapaculos, crescentchests. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-14]. (ang.).
  6. Scytalopus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).
  7. Agathopus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-18] (ang.).
  8. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Scytalopodinae Müller,J, 1846 - krytonoski (wersja: 2020-07-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-14].
  9. N. Krabbe & C.D. Cadena. A taxonomic revision of the Paramo Tapaculo Scytalopus canus Chapman (Aves: Rhinocryptidae), with description of a new subspecies from Ecuador and Peru. „Zootaxa”. 2354, s. 56–66, 2010. (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Scytalopus latrans -NBII Image Gallery-a00273.jpg
Blackish Tapaculo (Scytalopus latrans) from the NBII Image Gallery. Photographed in Ecuador.