Sebald Beham

Sebald Beham – autoportret artysty

Hans Sebald Beham (ur. 1500 w Norymberdze, zm. 22 stycznia 1550 we Frankfurcie nad Menem) – niemiecki malarz, grafik, rytownik tworzący w epoce renesansu. Jest klasyfikowany jako największy po Albrechcie Dürerze mistrz „małej formy”.

Życiorys

Urodził się w rodzinie artystów w Norymberdze. Starszym o dwa lata bratem artysty był Barthel Beham. W 1525, wraz z bratem, został wygnany z Norymbergi za tak zwane „bezbożne malarstwo”. Oskarżony o herezję (wobec luteranizmu), bluźnierstwa i nieuznawanie upoważnienia Rady Miasta. Po trzech miesiącach banicji mógł wraz z bratem wrócić do miasta, niemniej został wygnany ponownie w 1528, po publikacji książki, w której zamieścił wizerunek konia, uważany za plagiat z niepublikowanego rękopisu Albrechta Dürera, który niedawno zmarł. Dalsze życie spędził na pracy, mieszkając w różnych niemieckich miastach. Od 1532 mieszkał głównie we Frankfurcie, aż do śmierci w 1550 roku.

„Atrybuty błazeńskie” drzeworyt H.S. Behama

Beham jest najbardziej znany jako płodny grafik. Znanych jest jego około 252 grafik i 1500 drzeworytów, w tym ilustracje do książek. Pracował intensywnie przy bardzo szczegółowych miniaturach i rycinach, w wielu przypadkach tak małych jak współczesne znaczki pocztowe. Jest znany również z projektowania witraży.

W swoich pracach podejmuje szereg rozmaitych tematów, ale jest szczególnie znany z dokumentowania scen z życia chłopów oraz wyobrażeń mitologicznych i historycznych. Często jego prace nawiązują do pierwiastka erotycznego. Jego wczesna twórczość rozwijała się w cieniu Dürera.

Dodatkowa informacja

Hansa Sebalda Behama nie należy mylić z osobą jego imiennika – Hansa Behema (lub Behama lub Böhm), również z Norymbergi i współczesnego jemu, który to był ludwisarzem i wykonał odlew dzwonu Zygmunt znajdujący się na Wawelu, na zlecenie króla Zygmunta I Starego.

Zobacz też

Bibliografia

  • Praca zespołowa: Jose Pijoan, Julian Gallago, Emma Micheletti, Rudiger an der Heiden: Sztuka Świata – Tom 6. Warszawa: Arkady, 1991, s. 302–308. ISBN 83-213-3578-0.
  • Wilhelm Adolf Schmidt: Allgemeine Deutsche Biographie. Lipsk: Duncker & Humblot, 1875, s. 279.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

The Fool and the Lady Fool.jpg

Beham, (Hans) Sebald (1500-1550): Der Narr und die Närrin. The Fool and the Lady Fool. Kupferstich, engraving. 3,7 x 5,2 cm. B. 213, Pauli, Hollstein 213 II. Mit den Streifen auf dem Ärmel des Narren. Ausgezeichneter, gleichmäßiger Druck mit schmalem Rändchen. Winzige Eckabrisschen links, vereinzelte Stockfleckchen, sonst gutes Exemplar. Selten.

Das Narrenpaar wird von einem Zaun eingerahmt, hinter dem Pflanzen sprießen. Beide laben sich am Wein, er hält einen Bocksbeutel in der linken Hand, sie umfasst einen großen Krug. Den unteren sozialen Schichten bot die Fastnacht Gelegenheit zu ausgiebigem Essen und Trinken sowie sexueller Freizügigkeit. ?Fassnacht? wurde auch als Synonym für ?Abendtrunk? verwendet. Die Frau lüftet ihren Rock mit der Hand herausfordernd bis fast zu den Knien, ihr bis zum Oberschenkel entblößtes rechtes Bein hat sie zwischen die Beine des ihr gegenüber sitzenden Narren gestellt. Dessen sexuelle Absichten werden durch die ?Narrenwurst? in seiner rechten Hand noch unterstrichen. Dieser häufig von Narren getragene Beutel hat eine phallische Form, verstärkt durch die ausgebildeten Hoden. Das Wort ?Wurst? galt zu damaliger Zeit auch als Bezeichnung für das männliche Glied. Der Narr verwendete den länglichen Lederbeutel, wenn nötig, als Schlaginstrument zu seiner Verteidigung. Sowohl Narr als auch Närrin tragen Gugeln als Kopfbedeckung, eine am Kinn zuknüpfbare Kapuze, welche man seit dem 14. Jahrhundert dem Insipiens aufsetzte. Waren die Gugeln schlicht, so standen sie für Gottesfürchtigkeit und wurden von Mönchen getragen. Waren sie spitz zulaufend und mit Zipfeln versehen, sah man sie als provokative Abkehr von Gott. Beide Gugeln sind mit Eselsohren ausgestattet, die seit der zweiten Hälfte des 14. Jahrhunderts zum wichtigsten Narrenkennzeichen wurden. Davor waren die Narren auf den Darstellungen fast ausnahmslos kahlköpfig. Die schriftlichen Quellen, die den Esel nicht nur mit Einfalt und Lächerlichkeit, sondern auch mit fleischlicher Begierde (luxuria) gleichsetzten, waren wohl nur den Gelehrten bekannt. Beham nutzt die Eselsohrenkappe ebenso wie die Hahnenfedern auf der Kappe der Närrin zur Verdeutlichung der luxuria.
Portrait of Sebald Beham.jpg
MONOGRAMMIST H.X.C. War tätig in der ersten Hälfte des 16. Jhdts.Bildnis des Hans Sebald Beham. Portrait of Hans Sebald Beham. Kupferstich nach einem 1532 entstandenen Selbstbildnisses Behams. Nagler Monogrammisten III, 1729. - Mit dem Monogrammen der Künstler, Datum “1532” und lat. Text in der Platte. Blatt: 12 x 10,7 cm. Ringsum unter Verlust des Plattenrandes geringfügig beschnitten. Schwach fleckig und mit kleinen dünnen Papierstellen an den Ecken. Sammlung Kurt Klemperer (nicht bei Lugt).