Sebastian I Aviz

Ten artykuł od 2009-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Sebastian I Aviz

— Król Portugalii, Algarve i innych ziem za morzem w Afryce, Lord Gwinei —
Król Portugalii
Okres	od 11 czerwca 1557 do 4 sierpnia 1578
Poprzednik	Jan III Aviz
Następca	Henryk I Kardynał
Dane biograficzne
Dynastia	Aviz
Data i miejsce urodzenia	20 stycznia 1554 Pałac Ribeira, Lizbona
Data i miejsce śmierci	4 sierpnia 1578 Alcácer-Quibir
Przyczyna śmierci	śmierć w bitwie
Ojciec	Jan Manuel Aviz
Matka	Joanna Austriacka
Odznaczenia

Sebastian I, port. Sebastião (ur. 20 stycznia 1554 w Lizbonie, zm. 4 sierpnia 1578 w Alcácer-Quibir) – szesnasty król Portugalii w latach 1557–1578. Pochodził z dynastii Aviz. Był synem księcia Jana (1537–1554) i Joanny Habsburg oraz wnukiem króla Jana III.

Panowanie

Wstąpił na tron w wieku zaledwie 14 lat – specjalnie dla niego został obniżony próg wieku.

Panowanie Sebastiana stanowiło pokój wewnętrzny w królestwie, król nie prowadził żadnych reform. Nie interesował się sprawami wewnętrznymi państwa, chciał tylko walczyć z Maurami. Władzę zaczęli przejmować jezuici. Król zaciągnął wielkie pożyczki, o fundusze prosił również kler. W 1570 zrezygnował z monopolu na handel z Indiami, co uderzyło w dochody państwa.

W 1574 odbył pierwszą wyprawę do Afryki (Maroka), która trwała trzy miesiące i zakończyła się niepowodzeniem. W czerwcu 1578 podjął drugą próbę krucjaty i podboju Maroka. Dysponował licznym (ok. 17 tys.), ale niezdyscyplinowanym wojskiem. 4 sierpnia 1578 zginął w bitwie pod Alcácer-Quibir^[1]. Była to najtragiczniejsza bitwa w dziejach Portugalii (8 tys. poległych, 15 tys. pojmanych). Wojska Mulaja Abd al-Malika były dwukrotnie liczniejsze. Przegrana wojna pochłonęła połowę rocznych dochodów państwa.

Wpływ

Ciała Sebastiana nie odnaleziono, co zapoczątkowało sebastianizm – jeden z mitów składających się na portugalską tradycję, według którego król miałby powrócić na białym koniu i wyzwolić kraj spod hiszpańskiego jarzma. Odtąd Sebastian był zwany O Encoberto – król w ukryciu. Jako że młody król nie był żonaty i nie pozostawił potomków – jego śmierć zapoczątkowała kryzys dynastyczny i skutkujący ostatecznie wygaśnięciem rodzimej dynastii Aviz. Na tronie przejściowo zasiadł brat jego dziadka, sędziwy kardynał Henryk, który wkrótce zmarł (1580). Wygaśnięcie dynastii doprowadziło do wojny o sukcesję, którą wygrał król Hiszpanii Filip II Habsburg, spokrewniony po kądzieli z władcami Aviz, którego pierwszą żoną byłą Maria Manuela, córka Jana III. Portugalia na 60 lat utraciła niezależność, stając się częścią imperium hiszpańskiego.

Przypisy