Sebastian Sternacki

Sebastian Sternacki
Data urodzenia1574[1]
Data i miejsce śmierci1635
Raków
Zawód, zajęciedrukarz

Sebastian Sternacki, pseud. „Sebastianus Ambrosii Kazimiriensis” (ur. 1574, zm. 1635 w Rakowie) – drukarz braci polskich działający w Krakowie i Rakowie.

Życiorys

Miał brata Tomasza. Według Wacława Urbana pierwotnie nosił nazwisko Sternat i był synem chłopskim spod Oświęcimia, poddanym Jana Przypkowskiego. Według Alodii Kaweckiej-Gryczowej z jego pseudonimu „Sebastianus Ambrosii Kazimiriensis” użytego w roku 1623 wynika, że był synem Ambrożego i pochodził z Kazimierza, gdzie jeden z członków rodziny Sternackich był wójtem[2].

Ożenił się z Jadwigą, córką drukarza Aleksego Rodeckiego. Pracował w krakowskiej drukarni teścia, być może na kierowniczym stanowisku. Pierwszym jego znanym drukiem było „Krótkie a prawdziwe opisanie dysputacyjej...” Jana Niemojewskiego. Był dwukrotnie żonaty. Po śmierci Jadwigi, najpóźniej w roku 1628 ożenił się z Elżbietą z Lunkwitzów, siostrą starszego zboru braci polskich. Z pierwszego małżeństwa miał córkę i dwóch synów: Pawła i Sebastiana[2].

20 kwietnia 1600 roku z powodu pogorszenia wzroku teścia przejął drukarnię w Rakowie. W ciągu dwóch lat Sternacki ją zmodernizował i doposażył w urządzenia do druku nowoczesnej typografii zapewne łącząc te prace z otwarciem w roku 1602 Akademii Rakowskiej[3]. Zwiększył też liczbę pras, co podniosło wydajność oficyny. Stworzył sieć dystrybucji książek zawierając umowy z księgarzami w Krakowie, Lublinie i Warszawie, a drukowane przez niego pozycje były dostępne również w innych miastach[2].

Pierwszą wydaną u niego pozycją była opublikowana w roku 1602 „Odpowiedź na scipt Przestrogą nazwany...” Hieronima Moskorzowskiego. W roku 1605 wydał Katechizm Rakowski, w 1608 jego przekład na język niemiecki, a w 1609 przekład na łacinę. Wydał 36 książek Fausta Socyna i ponad 30 polemik, traktatów i kazań Walentego Smalca. W latach 1606 i 1620 opublikował dwie polskojęzyczne edycje Nowego Testamentu, a w roku 1630 edycję niemieckojęzyczną. Drukował również podręczniki i lektury dla Akademii Rakowskiej. Oficyna Strenackiego ucierpiała w roku 1623 na skutek ograbienia Rakowa przez lisowczyków, co wpłynęło na spadek drukowanych tytułów. Wówczas synod braci polskich wyłożył fundusze na zakup papieru i czcionek z kasy zborowej. Łącznie w latach 1602–1635 opublikował około 220 sygnowanych tytułów, które rozchodziły się po niemal całej Europie, co stawiało jego oficynę w czołówce drukarni w Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVII wieku[2].

Drukarnię pozostawił synowi Pawłowi. Działała ona do roku 1638, gdy pod wpływem biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika wraz z Akademią Rakowską i zborem braci polskich została ona zlikwidowana na mocy ustawy sejmowej[4].

Przypisy

  1. ↑ Philip Knijff i Sibbe Jan Visser: Bibliographia Sociniana: A Bibliographical Reference Tool for the Study of Dutch Socinianism and Antitrinitiarianism. Amsterdam: Hilversum, 2004, s. 17. ISBN 90-6550-836-8.
  2. ↑ a b c d Henryk Gmiterek: Sebastian Sternacki. W: iPSB [on-line]. ipsb.nina.gov.pl/. [dostęp 2018-11-14].
  3. ↑ Raków – arianie. malanowicz.eu. [dostęp 2018-11-14].
  4. ↑ Sternacki Sebastian, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2018-11-14].

Linki zewnętrzne