Sejfulla Malëshova

Sejfulla Malëshova

Data i miejsce urodzenia	2 marca 1900 Malëshove
Data i miejsce śmierci	9 czerwca 1971 Fier
Minister edukacji
Okres	od 22 marca 1946 do 1 października 1948
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Albanii
Poprzednik	Kostaq Cipo
Następca	Manol Konomi

Sejfulla Malëshova, ps. Lame Kodra (ur. 2 marca 1900 we wsi Malëshove k. Këlcyry^[1], zm. 9 czerwca 1971 w Fierze^[2]) – albański polityk, pisarz i poeta, ofiara represji komunistycznych.

Życiorys

Jego ojciec, Tasim był urzędnikiem celnym. W dzieciństwie uczył się w szkole tureckiej we Wlorze, a następnie wyjechał wraz z rodziną do Włoch, gdzie ukończył szkołę średnią i podjął studia medyczne w Rzymie. W czasie pobytu we Włoszech współpracował z Odhise Paskalim redagując pismo Studenti Shqiptar, w którym także publikował pierwsze utwory poetyckie pod pseudonimem Kostandini^[1].

Wrócił do Albanii w 1924 i w wieku 23 lat został osobistym sekretarzem Fana Nolego w kierowanym przez niego rządzie^[2]. Po obaleniu rządu Nolego, Maleshova uciekł do Włoch, a następnie do Paryża. Działał w organizacji KONARE (Komitet Narodowo-Rewolucyjny), skupiającej albańską emigrację polityczną. Przez tę organizację został wysłany do Moskwy, aby tam podjąć studia z zakresu marksizmu^[2]. W roku 1930, w czasie pobytu w ZSRR wstąpił do partii komunistycznej. W tym czasie dokonał wspólnie z Tajerem Zavalanim tłumaczenia podstawowych dokumentów ruchu komunistycznego, w tym Manifestu komunistycznego na język albański^[3]. W 1939 wyjechał do Francji, gdzie współpracował z tamtejszymi środowiskami lewicowymi.

Powrócił do Albanii w 1943 i nawiązał współpracę z ruchem oporu. Początkowo pełnił funkcję członka sztabu generalnego Armii Narodowowyzwoleńczej, a w 1944 r. został ministrem propagandy w kontrolowanym przez komunistów albańskich Rządzie Tymczasowym. W tym rządzie wyróżniał się liberalnymi poglądami, co do możliwości włączenia sił niekomunistycznych do rządu, ale także odnosił się z rezerwą, co do potępienia przedwojennych twórców (jak Gjergj Fishta). Był także pierwszym przewodniczącym Związku Pisarzy Albańskich. Zwolennicy ścisłej współpracy z Jugosławią, wśród nich ówczesny minister spraw wewnętrznych Koçi Dzodze doprowadzili do odsunięcia Maleshovy. Na posiedzeniu KC KPA 21 lutego 1946 oskarżono go o oportunizm i odchylenie prawicowe, a następnie usunięto z KC i Biura Politycznego partii^[2]. Do 1948 pełnił funkcję ministra edukacji. W 1949 na III Zjeździe Związku Pisarzy Albańskich został poddany krytyce za oportunizm i liberalizm i pozbawiony funkcji przewodniczącego. W 1951 Enver Hoxha na II zjeździe Albańskiej Partii Pracy określił Malëshovę mianem jugosłowiańskiego trockisty^[4].

Po kilku latach spędzonych na wolności, w roku 1955 został internowany w Ballshu, a po kilku miesiącach przeniesiony do Fieru, gdzie pracował jako urzędnik. Z uwagi na to, że był osobą podejrzaną politycznie, mieszkańcy miasta obawiali się z nim rozmawiać^[2]. Jego naznaczone milczeniem życie przerywały tylko rozmowy służbowe, z towarzyszącą mu siostrą i zabawy z miejscowymi dziećmi. Zmarł w miejscu odosobnienia. W jego pogrzebie uczestniczyła siostra, grabarz i dwóch agentów Sigurimi, którzy go wcześniej kontrolowali.

Większość jego utworów, które pisał na emigracji znalazło się w zbiorze Vjersha (Wiersze), opublikowanym w Tiranie, w roku 1945.

Ciekawostki

Został uznany przez albański Instytut Badania Zbrodni i Skutków Komunizmu za zbrodniarza wojennego^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, vol.5. Tirana: 2016, s. 172–173. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.)
• Arshi Pipa: Albanian Stalinism: ideo-political aspects. New York: 1990, s. 58. ISBN 978-0-88033-184-5.
• Strona poświęcona literaturze albańskiej. albanianliterature.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-23)].