Sejm PRL

Polska Rzeczpospolita Ludowa


Godło PRL

Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka PRL

Portal Polska Ludowa

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – jednoizbowy parlament Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejący w latach 1952–1989. Formalnie najwyższy organ władzy państwowej, działający na podstawie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Posłowie

Sejm składał się w I kadencji z 425, w II kadencji z 459, a w pozostałych kadencjach z 460 posłów. Początkowo ustalono jednolitą normę przedstawicielską – 1 poseł: 60 tysięcy mieszkańców, później wykreślono ją z konstytucji jako niepraktyczną. Zerwano z zasadą mandatu wolnego (poseł był przedstawicielem ludu pracującego i mógł być przezeń odwołany, w praktyce nie wykorzystano tego przepisu – jako zbyt niebezpiecznego). Wprowadzono czteroprzymiotnikowe prawo wyborcze (wykreślenie zasady proporcjonalności).

Procedura i funkcje

Sejm większością głosów przyjmował ustawy i podejmował uchwały, wybierał ze swego grona Prezydium (funkcja marszałka zwykle przypadała przedstawicielowi Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego), na pierwszym swym posiedzeniu powoływał Prezesa Rady Ministrów wraz z Radą Ministrów oraz Radę Państwa. Uchwalał budżet i narodowe plany społeczno-gospodarcze. Miał prawo przyjmować petycje od obywateli. Do niego należały też niektóre uprawnienia kreacyjne, między innymi wybór szefa Najwyższej Izby Kontroli, członków Trybunału Stanu i Konstytucyjnego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich (trzy ostatnie instytucje powołane dopiero w latach osiemdziesiątych). Parlament obradował w trybie sesyjnym. Sesje zwoływane były w określonych terminach przez Radę Państwa.

W organizacji wewnętrznej (Prezydium Sejmu, Konwent Seniorów, komisje) nawiązywał do międzywojennych tradycji parlamentarnych, w praktyce poddany zasadzie kierowniczej roli Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i pozbawiony politycznej reprezentatywności.

Szefowie Kancelarii Sejmu

Wybory do Sejmu PRL

WyboryDataPodana frekwencjaMandatyReferencje
Polska Zjednoczona Partia RobotniczaZjednoczone Stronnictwo LudoweStronnictwo DemokratyczneZnakStowarzyszenie „Pax”Chrześcijańskie Stowarzyszenie SpołecznePolski Związek Katolicko-SpołecznyBezpartyjni niestowarzyszeni
195226 października 195295%273902537[2][3][4]
195720 stycznia 195795%24111839556[3][4]
196116 kwietnia 196195%2561173953337[3][4]
196526 lutego 196596,6%2551173955336[3][4]
19691 czerwca 196997,61%2551173955237[3][4]
197219 marca 197297,94%2551173955237[3][4]
197621 marca 197698,3%2611133755237[3][4]
198023 marca 198099,52%2611133757532[3][4]
198513 października 198578,86% (listy okręgowe), 78,64% (lista krajowa)2451063597553[3][4]

Zobacz też

Przypisy

  1. Tadeusz Mołdawa: Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 168.
  2. Wybory do Sejmu PRL pierwszej kadencji, dzieje.pl [dostęp 2018-06-07].
  3. a b c d e f g h i Archiwum Danych o Posłach, sejm.gov.pl [dostęp 2018-06-07].
  4. a b c d e f g h i Andrzej Rzepliński, Niewolne wybory parlamentarne. Doświadczenie polskie 1947–1989 [dostęp 2018-06-12].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie