Sekwana

Sekwana

Seine

Photo by CEphoto, Uwe Aranas or alternatively © CEphoto, Uwe Aranas, CC BY-SA 3.0 Widok na Sekwanę w Rouen
Kontynent	Europa
Państwo	Francja
Rzeka
Długość	774,8[1] km
Średni przepływ	483,0 m³/s Poissy
Źródło
Miejsce	Wyżyna Langres
Współrzędne	47°29′11,4″N 4°43′00,5″E/47,486500 4,716800
Ujście
Recypient	Zatoka Sekwańska
Miejsce	w postaci estuarium koło Hawru
Współrzędne	49°26′11,8″N 0°07′11,3″E/49,436600 0,119800
Mapa
Położenie na mapie Francji źródło ujście

Sekwana (fr. Seine, łac. Sequana) – rzeka w północnej Francji. Jej długość wynosi 774,8 km^[1], a powierzchnia dorzecza 78,5 tys. km².

Geografia

Sekwana swoje źródła ma na Wyżynie Langres. W górnym biegu Sekwana płynie w wąskiej i głębokiej dolinie, zaś w środkowym dolnym – w szerokiej dolinie o stromych zboczach. Uchodzi w formie estuarium do Zatoki Sekwańskiej koło Hawru (La Manche). Głównym miastem, przez które przepływa Sekwana, jest Paryż, poza tym Rouen i Hawr. Statki morskie mogą dopłynąć Sekwaną do Rouen. Kanałami połączona jest z rzekami Skalda, Sambra, Moza, Ren, Saona i Loara^[2].

Rzeka przepływa przez obszar 13 departamentów. Są to Aube, Côte-d’Or, Eure, Marna, Paryż, Sekwana Nadmorska, Sekwana i Marna, Yvelines, Essonne, Hauts-de-Seine, Sekwana-Saint-Denis, Dolina Marny oraz Dolina Oise^[1].

Ponadto Sekwana przepływa przez teren 333 gmin i są to^[1]:

Aube

Mussy-sur-Seine, Gyé-sur-Seine, Plaines-Saint-Lange, Courteron, Neuville-sur-Seine, Buxeuil, Polisy, Polisot, Bar-sur-Seine, Merrey-sur-Arce, Bourguignons, Fouchères, Virey-sous-Bar, Chappes, Courtenot, Saint-Parres-lès-Vaudes, Villemoyenne, Saint-Thibault, Clérey, Verrières, Buchères, Bréviandes, Saint-Julien-les-Villas, Troyes, La Chapelle-Saint-Luc, Barberey-Saint-Sulpice, Saint-Mesmin, Vallant-Saint-Georges, Savières, Saint-Lyé, Payns, Rilly-Sainte-Syre, Sainte-Maure, Lavau, Nogent-sur-Seine, Le Mériot, La Motte-Tilly, Courceroy, Saint-Oulph, Méry-sur-Seine, Droupt-Sainte-Marie, Marnay-sur-Seine, Pont-sur-Seine, Périgny-la-Rose, Crancey, Romilly-sur-Seine, Maizières-la-Grande-Paroisse

Côte-d’Or

Baigneux-les-Juifs, Poiseul-la-Ville-et-Laperrière, Orret, Oigny, Chanceaux, Billy-lès-Chanceaux, Quemigny-sur-Seine, Duesme, Aisey-sur-Seine, Saint-Marc-sur-Seine, Brémur-et-Vaurois, Bellenod-sur-Seine, Buncey, Ampilly-le-Sec, Chamesson, Nod-sur-Seine, Gomméville, Noiron-sur-Seine, Pothières, Charrey-sur-Seine, Sainte-Colombe-sur-Seine, Étrochey, Villers-Patras, Vix, Châtillon-sur-Seine, Montliot-et-Courcelles, Poncey-sur-l’Ignon, Source-Seine

Dolina Oise

Vétheuil, Herblay, La Roche-Guyon, Cormeilles-en-Parisis, Bezons, Argenteuil

Yvelines

Moisson, Mousseaux-sur-Seine, Saint-Martin-la-Garenne, Follainville-Dennemont, Vaux-sur-Seine, Conflans-Sainte-Honorine, Juziers, Meulan-en-Yvelines, Gargenville, Mantes-la-Jolie, Gommecourt, Port-Villez, Jeufosse, Limetz-Villez, Bennecourt, Rosny-sur-Seine, Freneuse, Rolleboise, Méricourt, Guernes, Bougival, Mantes-la-Ville, Limay, Guerville, Porcheville, Issou, Epône, Aubergenville, Flins-sur-Seine, Les Mureaux, Verneuil-sur-Seine, Médan, Villennes-sur-Seine, Triel-sur-Seine, Poissy, Carrières-sous-Poissy, Andrésy, Achères, Le Pecq, Le Port-Marly, Le Mesnil-le-Roi, Croissy-sur-Seine, Montesson, Chatou, Maisons-Laffitte, Sartrouville, Carrières-sur-Seine

Eure

Villers-sur-le-Roule, Bernières-sur-Seine, Tosny, La Roquette, Bouafles, Le Thuit, Les Andelys, Vézillon, Saint-Marcel, Vernon, Gaillon, Saint-Pierre-la-Garenne, Saint-Pierre-d’Autils, Saint-Just, Notre-Dame-de-l’Isle, Pressagny-l’Orgueilleux, Martot, Criquebeuf-sur-Seine, Pont-de-l’Arche, Les Damps, Val-de-Reuil, Poses, Amfreville-sous-les-Monts, Porte-Joie, Tournedos-sur-Seine, Herqueville, Connelles, Muids, Andé, Saint-Pierre-du-Vauvray, Venables, Vironvay, Heudebouville, Port-Mort, Aubevoye, Courcelles-sur-Seine, Alizay, Le Manoir, Igoville, Pîtres, Caumont, Le Landin, Saint-Samson-de-la-Roque, Trouville-la-Haule, Marais-Vernier, Barneville-sur-Seine, Berville-sur-Mer, Aizier, Vieux-Port

Sekwana Nadmorska

Elbeuf, Saint-Aubin-lès-Elbeuf, Caudebec-lès-Elbeuf, Saint-Pierre-lès-Elbeuf, Orival, Freneuse, Cléon, Sotteville-sous-le-Val, Tourville-la-Rivière, Oissel, Grand-Couronne, Moulineaux, La Bouille, Gouy, Sahurs, Hautot-sur-Seine, Saint-Étienne-du-Rouvray, Belbeuf, Petit-Couronne, Val-de-la-Haye, Mauny, Saint-Pierre-de-Manneville, Quevillon, Le Grand-Quevilly, Amfreville-la-Mi-Voie, Yville-sur-Seine, Sotteville-lès-Rouen, Le Mesnil-sous-Jumièges, Jumièges, Canteleu, Vatteville-la-Rue, Bardouville, La Mailleraye-sur-Seine, Saint-Martin-de-Boscherville, Anneville-Ambourville, Heurteauville, Petiville, Saint-Maurice-d’Ételan, Yainville, Hénouville, Berville-sur-Seine, Norville, Le Trait, Tancarville, Duclair, Notre-Dame-de-Gravenchon, Lillebonne, Notre-Dame-de-Bliquetuit, Saint-Jean-de-Folleville, Saint-Nicolas-de-Bliquetuit, Saint-Pierre-de-Varengeville, Villequier, Rouen, Bonsecours, Caudebec-en-Caux, Saint-Wandrille-Rançon

Hauts-de-Seine

Sèvres, Meudon, Issy-les-Moulineaux, Saint-Cloud, Suresnes, Boulogne-Billancourt, La Frette-sur-Seine, Nanterre, Colombes, Puteaux, Courbevoie, Gennevilliers, Neuilly-sur-Seine, Asnières-sur-Seine, Levallois-Perret, Clichy

Dolina Marny

Ivry-sur-Seine, Vitry-sur-Seine, Charenton-le-Pont, Choisy-le-Roi, Alfortville, Villeneuve-Saint-Georges, Orly, Villeneuve-le-Roi, Ablon-sur-Seine

Paryż

1. dzielnica, 4. dzielnica, 7. dzielnica, 8. dzielnica, 12. dzielnica, 13. dzielnica, 16. dzielnica

Marna

Clesles, Esclavolles-Lurey, Conflans-sur-Seine, Marcilly-sur-Seine, Saint-Just-Sauvage

Sekwana i Marna

Saint-Germain-Laval, Marolles-sur-Seine, Châtenay-sur-Seine, La Tombe, Gravon, Balloy, Bazoches-lès-Bray, Saint-Sauveur-lès-Bray, Mouy-sur-Seine, Mousseaux-lès-Bray, Bray-sur-Seine, Jaulnes, Villenauxe-la-Petite, Fontainebleau, Bois-le-Roi, Chartrettes, Avon, Samois-sur-Seine, Fontaine-le-Port, Vulaines-sur-Seine, Samoreau, Héricy, Thomery, Veneux-les-Sablons, Champagne-sur-Seine, Écuelles, Saint-Mammès, Vernou-la-Celle-sur-Seine, La Grande-Paroisse, Varennes-sur-Seine, Montereau-Fault-Yonne, La Rochette, Livry-sur-Seine, Boissise-le-Roi, Dammarie-les-Lys, Vaux-le-Pénil, Saint-Fargeau-Ponthierry, Boissettes, Boissise-la-Bertrand, Melun, Le Mée-sur-Seine, Villiers-sur-Seine, Noyen-sur-Seine, Vimpelles, Grisy-sur-Seine, Nandy, Seine-Port

Essonne

Corbeil-Essonnes, Le Coudray-Montceaux, Morsang-sur-Seine, Saintry-sur-Seine, Évry, Saint-Germain-lès-Corbeil, Ris-Orangis, Étiolles, Soisy-sur-Seine, Grigny, Viry-Châtillon, Draveil, Athis-Mons, Juvisy-sur-Orge

Sekwana-Saint-Denis

L’Île-Saint-Denis, Saint-Ouen

Hydrologia

Uśredniony roczny przepływ rzeki Ognon wynosi 483,0 m³/s. Pomiary były przeprowadzone na przestrzeni ostatnich 36 lat^[a] w miejscowości Poissy. Największy przepływ notowany jest w lutym (811,0 m³/s), a najmniejszy w sierpniu – 250,0 m³/s^[3].

Dopływy

Sekwana ma wiele opisanych dopływów. Są to między innymi^[1]:

Jakość wód

Ze względu na fakt, iż w zlewni Sekwany znajduje się 40% francuskich zakładów przemysłowych, zaś wzdłuż 66% długości samej rzeki znajdują się tereny uprawne – liczba potencjalnych źródeł zanieczyszczeń jest znaczna. Wskutek tej sytuacji, już w latach 60. XX w. rzekę ogłoszono „biologicznie martwą”; jednym z dowodów było zniknięcie prawie wszystkich (z wyjątkiem dwóch) z dziesiątek endemicznych gatunków ryb.

Stan wód dodatkowo pogarszają okresowe przepływy nieoczyszczonych ścieków paryskich – dochodzi do tego na przykład w sytuacji, gdy system 2 tys. km podparyskich tuneli, korytarzy i kanałów zalewają długotrwałe ulewy. Następują podtopienia i przelanie kanalizacji do rzeki. Te i inne mechanizmy (np. obecność szczurów w kanalizacji i na brzegach rzeki) powodują wysoki poziom zagrożenia mikrobiologicznego np. bakteriami Coli, paciorkowcami czy krętkami odzwierzęcymi^[4].

W celu poprawy sytuacji, począwszy od lat 80/90, kolejne rządy Francji prowadzą konsekwentny program oczyszczania rzeki. W ramach akcji powstało już ok. 500 oczyszczalni, prowadzi się także np. akcje edukacyjne wśród rolników, których gospodarka jest źródłem zanieczyszczenia azotanami i pestycydami. Jakość wody powoli się poprawia. Zaobserwowano np. powrót 20 endemicznych gatunków ryb w okolicach Paryża^[5][6]. Organizacja SIAPP ogłosiła, iż rzeka jest „najczystsza od 40 lat”. Niemniej, utrzymuje się wysoki poziom związków azotu, pewne ilości metali ciężkich, oraz m.in. znaczne ilości bifenyli polichrlorowanych. Te ostatnie związki – używane m.in. w przemyśle elektrotechnicznym lub jako dodatki do farb – akumulują się w organizmach ryb (w związku z tym ocenia się, że mięso 70% ryb z Sekwany jest szkodliwe – stan na 2010 r.).

Kąpiel w rzece jest zabroniona od 1923 r. (dla okolic Paryża). Rząd ustanowił ambitny program umożliwienia bezpiecznej kąpieli w Sekwanie do 2024^[7], roku Igrzysk Olimpijskich w Paryżu.

Zobacz też

• Rzeki Europy

Uwagi

Przypisy