Selenit

Selenit
Ilustracja
Kryształ selenitu
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

CaSO4·2H2O[1][2][3][4][5]

Twardość w skali Mohsa

2[2][3][4]

Przełam

muszlowy[3]

Łupliwość

w jedną stronę doskonała, w dwie dobra[3]

Układ krystalograficzny

jednoskośny[1][2][3][4]

Gęstość minerału

2,2-2,4 g/cm³[1][2][3][4]

Właściwości optyczne
Barwa

bezbarwna do białej, z różnymi odcieniami kiedy zanieczyszczony[1][2][3][5]

Rysa

biała[2]

Połysk

perłowy lub szklisty[1][3][5][4]

Współczynnik załamania

1,520-1,529[2][3]

Dodatkowe dane
Szczególne własności

długie kryształy selenitu można wyginać, daje się zarysować paznokciem[1]

Klaster selenitu w Kryształowej Jaskini w Naica, Meksyk

Selenit – nazwa pochodzi od gr. selene = księżyc oraz lithos = kamień (selenites = księżycowy kamień), nawiązując do specyficznego połysku tego minerału przypominającą księżycową poświatę[5].

1. bezbarwna, bardzo czysta odmiana gipsu, wykształcona w formie dużych tabliczkowych kryształów.

2. Nazwą selenit określa się też czasami włóknistą odmianę gipsu, wykazującą księżycową poświatę, a niekiedy także efekt kociego oka. Piękne okazy takiego gipsu są znane z Francji, Wielkiej Brytanii, Rosji.

Właściwości

  • Odmiana gipsu o połysku perłowym.
  • Występuje w taflach (przezroczystych).

Występowanie

Miejsca występowania: MeksykNaica, St. Eulalia, USA – Kolorado, Utah, Nowy Meksyk (jaskinia Lechuguilla), Kanada – Nowy Brunszwik, Chile – na pustyni Atacama, Francja – okolice Paryża, Włochy – ok. Bolonii, Sycylia, Niemcy – Badenia, Harz, Las Turynski, Hiszpania – Saragossa.

W Polsce: w dolinie Nidy, Sieroszowice, Lubin, Dobrzyń nad Wisłą, Chodzież k. Piły.

Zastosowanie

  • Niegdyś cienkie płytki selenitu służyły jako szyby okienne, a przechodzące przez nie światło odznaczało się charakterystycznym miękkim blaskiem podobnym do światła księżyca.
  • Z niego wyrabiane są przybory optyczne.
  • Ładnie wykształcone, duże kryształy stanowią poszukiwany i wysoko ceniony kamień kolekcjonerski. Ich wielkość osiąga nawet 3 m, jednak wymiary najbardziej czystych okazów nie przekraczają kilkudziesięciu cm.
  • Niekiedy są wykorzystywane jako materiał rzeźbiarski.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f Minerały i kamienie szlachetne. Łatwe rozpoznawanie, Olesiejuk, 2009, s. 73, ISBN 978-83-7588-100-4.
  2. a b c d e f g Walter Schumann, Kamienie szlachetne i ozdobne. Wszystkie rodzaje i odmiany świata. 1600 okazów, Alma-Press, 2004, s. 226, ISBN 978-83-7020-324-5.
  3. a b c d e f g h i Cally Oldershaw, Ilustrowany atlas klejnotów i kamieni szlachetnych, Buchmann, 2008, s. 85, ISBN 978-83-60158-18-0.
  4. a b c d e Monica Prince, Kevin Walsh, Kieszonkowy atlas skał i minerałów, SOLIS Andrzej Koper, 2006, s. 173, ISBN 83-87112-53-4.
  5. a b c d Selenite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2022-06-13] (ang.).

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
WLA hmns selenite.jpg
Autor: Wikipedia Loves Art participant "Assignment_Houston_One", Licencja: CC BY-SA 2.5

Selenite (gypsum)
Monoclinic calcium sulfate
Naica, Chihuahua, Mexico

Wikipedia Loves Art at the Houston Museum of Natural Science

This photo of item # [1] at the Houston Museum of Natural Science was contributed under the team name "Assignment_Houston_One" as part of the Wikipedia Loves Art project in February 2009.
Houston Museum of Natural Science

The original photograph on Flickr was taken by mockbirdplease add a comment to the original Flickr page whenever a use has been made on Wikipedia or another project.
Project galleries on Flickr: this institution, this team
Gypse Caresse.jpg
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gypsum
Locality : Caresse-Cassaber, Pyrénées-Atlantiques - France
Size 27x22cm