Selenowodór

Selenowodór

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. diwodorek selenu, selenek diwodoru podst. selan addyt. dihydrydoselen Inne nazwy i oznaczenia selenowodór, seleniak
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	H2Se
Masa molowa	80,98 g/mol
Wygląd	bezbarwny gaz o charakterystycznym zapachu zgniłego czosnku[1]
Identyfikacja
Numer CAS	7783-07-5
PubChem	533
InChI InChI=1S/H2Se/h1H2 InChIKey SPVXKVOXSXTJOY-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 0,0036607 g/cm³ (0 °C, 1013 hPa)[1]; gaz 1,974 g/cm³ (w punkcie wrzenia)[1]; ciecz Rozpuszczalność w wodzie 9,8 g/l (20 °C)[1] Temperatura topnienia −66 °C[1] Temperatura wrzenia −41,4 °C[1] Punkt potrójny −65,7 °C[1]; 27,4 kPa[1] Punkt krytyczny 137,9 °C[1]; 8,92 MPa[1]; 0,86 g/cm³[1] Prężność pary 912 kPa (20 °C)[1]
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[2] Niebezpieczeństwo Zwroty H H220, H280, H330, H410 Zwroty P P210, P260, P273, P304+P340, P315, P377, P381, P403, P405 Granice wybuchowości 4,0–99,9%[1] Stężenie śmiertelne LC50 20 mg/m³ (szczur, inhalacja, 1 h)[3]
Podobne związki
Podobne związki	siarkowodór, tellurowodór
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Selenowodór, H
2Se – nieorganiczny związek chemiczny selenu i wodoru. Jest palnym, silnie trującym gazem o charakterystycznym, ostrym zapachu.

Właściwości

Słabo rozpuszcza się w wodzie (ok. 10 g/l), wodny roztwór zwany jest kwasem selenowodorowym, który jest dość słabym kwasem beztlenowym. Od selenowodoru wywodzą się sole – selenki. Selenowodór spala się w powietrzu do ditlenku selenu:

2H
2Se + 3O
2 → 2SeO
2 + 2H
2O

Otrzymywanie

• Synteza bezpośrednia w podwyższonej temperaturze z wodoru selenu:

H
2 + Se → H
2Se

• Działanie na selenki (np. cynku) kwasem solnym:

ZnSe + 2HCl → H
2Se + ZnCl
2

Zagrożenia

Selenowodór jest silnie toksycznym gazem, bardziej od H
2S. Dawka 0,07 mg selenowodoru w 1 dm³ powietrza jest śmiertelna dla dorosłego człowieka. Selenowodór jest stosowany przy wytwarzaniu związków selenoorganicznych oraz selenków.

Przypisy