Selim III
| ||
 | ||
.svg) | ||
 Tugra | ||
| Sułtan Imperium Osmańskiego | ||
| Okres | od 1789 do 1807 | |
| Poprzednik | Abdulhamid I | |
| Następca | Mustafa IV | |
| Dane biograficzne | ||
| Dynastia | Osmanowie | |
| Data urodzenia | 24 grudnia 1761 | |
| Data śmierci | 28/29 lipca 1808 | |
| Ojciec | Mustafa III | |
| Matka | Mihrişah Sultan | |
Selim III (ur. 24 grudnia 1761, zm. 28/29 lipca 1808) – sułtan z dynastii Osmanów, panujący w latach 1789-1807.
Życiorys
Był synem sułtana Mustafy III, wstąpił na tron po śmierci stryja Abdulhamida I.
W wyniku wojny z koalicją austriacko-rosyjską na mocy pokoju z Austrią w Sistowej (1791) dokonał korektury granicznej nad Dunajem, a w Jassach (1792) zrzekł się na rzecz Katarzyny II obszaru między Bohem a Dniestrem. W związku z wojną z Rosją (1788-92) otrzymał pomoc finansową od sułtana Maroka.
W latach 1792-96 przy pomocy specjalistów, inżynierów i oficerów europejskich przystąpił do realizacji kompleksowej reformy administracji państwowej i reorganizacji armii, tzw. Nızam-ı Cedid; odebrał timary i ziamety lennikom niewypełniającym swych obowiązków, wprowadził nowe podatki, powołał kasę skarbową gromadzącą fundusze na finansowanie reform, utworzył organ kontrolny, tzw. Radę Dwunastu, powołał stałą służbę dyplomatyczną, zainicjował budowę regularnych sił zbrojnych opartych na wzorach europejskich, zreorganizował flotę, zmodernizował uzbrojenie, nakazał przebudowę umocnień w cieśninach czarnomorskich; jego posunięcia modernizacyjne spotkały się z opozycją rządców prowincji, janczarów, konserwatywnego duchowieństwa muzułmańskiego.
Zmagał się z licznymi buntami, m.in. wystąpieniem paszy Widynia Pasvanoglu, ruchem kyrdżały, a w swych afrykańskich posiadłościach z wahhabitami. W 1799 r. z inicjatywy Sauda wahhabici zawarli z Osmanami pokój, łamiąc zawarte w nim postanowienia; w 1802 r. wojska Sauda I Wielkiego najechały i splądrowały Karbalę, wraz z szyickim sanktuarium-meczetem Al-Husajna. Selim III nie zapobiegł zdobyciu przez wahhabitów Al-Hidżazu z Mekką i Medyną. W 1804 wydał paszy Egiptu Muhammadowi Alemu polecenie odzyskania świętych miast.
W okresie jego rządów w imperium osmańskim popularne stały się hasła rewolucyjne związane z wybuchem rewolucji francuskiej, które wpłynęły na radykalizację nastrojów burżuazji narodowości nietureckich i wzrost ich świadomości narodowej; sam Selim III opowiadał się przeciwko rewolucji, zachował jednak neutralność podczas wojny republiki francuskiej z koalicją. Sympatyzował z polskimi walkami niepodległościowymi, udzielił schronienia polskim uchodźcom, nie uznał zaborów. Po napoleońskiej agresji na Egipt i zajęciu przez Francuzów Wysp Jońskich, tradycyjny alians z Francją uległ osłabieniu, w 1800 r. Selim III przyjął wspólny z Rosją protektorat nad Republiką Siedmiu Wysp Jońskich; stosunki dyplomatyczne turecko-francuskie zostały przywrócone traktatem w Amiens (1802). Selim III odmówił udziału w III koalicji napoleońskiej.
Zmagał się z wystąpieniami narodowowyzwoleńczymi ludności słowiańskiej na Bałkanach (powstanie Jerzego Czarnego w Serbii, 1804-13); odwołując prorosyjsko nastawionych hospodarów Mołdawii i Wołoszczyzny, przyczynił się do wybuchu nowej wojny z Rosją (1807).
Odsunięty od władzy przez rebelię janczarską pod wodzą Şeyhülislam, która na tron wyniosła jego bratanka Mustafę IV, został z rozkazu bratanka zamordowany (uduszony), nie doczekawszy odsieczy wiernych mu oddziałów ajana z Ruszczuku, Mustafy Bayrakdara.
Bibliografia
- Słownik Władców Świata. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan. Wyd. Zielona Sowa - 2005 r.
| ||||
Media użyte na tej stronie
Every sultan of the Ottoman Empire had his own monogram, called the tughra, which served as a royal symbol. A coat of arms in the European heraldic sense was created in the late 19th century. Hampton Court requested from the Ottoman Empire a coat of arms to be included in their collection. As the coat of arms had not been previously used in the Ottoman Empire, it was designed after this request, and the final design was adopted by Sultan Abdul Hamid II on 17 April 1882.
Tughra (i.e., seal or signature) of Selim III, Sultan of the Ottoman Empire (1789-1807). An explanation of the different elements composing the tughra can be found here.
Autor: Buho07, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ottoman Imperial Standard, Late 19th and early 20th Century. Each Sultan had his own Tughra.