Semen (kozak)

Semen regularnej jazdy kozackiej (mal. Józef Brandt)

Semen (ukr. семен od osmańsko-tureckiego sejmen[1]) – nadworny kozak w posiadłościach magnackich i szlacheckich na Ukrainie w XVII-XVIII wieku.

Określenie to zasadniczo odnoszono do „kozaków wyborowych”, pozostających w służbie zamożnych właścicieli ziemskich i pełniących zarówno funkcje wojskowe, jak strażniczo-policyjne (żandarmów)[2]. Świadectwa ikonograficzne wskazują, że zazwyczaj wyposażano ich w szable i podręczną broń palną (pistolety, rusznice, samopały). Niekiedy nosili jednolitą barwę wskazującą na przynależność do określonego dworu.

W XVII-wiecznych wojskach kresowych Rzeczypospolitej semeni jako osobny rodzaj lekkiej jazdy zaliczani byli wraz z dragonami do pośledniejszej kawalerii. Ich uzbrojenie stanowiły wówczas dodatkowo łuk i spisa; niekiedy też wykorzystywali zdobyczną krótką broń białą (kindżały, jatagany, handżary).

Zobacz też

  • sejmen (segban)

Przypisy

  1. Zygmunt Gloger podaje, że nazwę tę zapożyczono ze Wschodu, gdzie semeni byli „milicją” sułtanów tureckich (Encyklopedia staropolska. Warszawa: Wyd. P. Laskauer, 1903, t. IV, s. 228).
  2. Słownik języka polskiego (pod red. W. Doroszewskiego).

Bibliografia

  • Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991, s. 775
  • Aleksander Brückner: Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927, t. 2, s. 484

Media użyte na tej stronie