Senat (Francja)

Senat Republiki Francuskiej
Sénat de la République Française
Herb Senat Republiki Francuskiej
Państwo

 Francja

Rodzaj

wyższa izba

Rok założenia

1799

Kierownictwo
Przewodniczący

Gérard Larcher (LR)

Wiceprzewodniczący

Philippe Dallier (LR), David Assouline (PS), Valérie Létard (UDI), Jean-Marc Gabouty (MRSL), Thani Mohamed Soilihi (LREM), Catherine Troendlé (LR), Hélène Conway-Mouret (PS), Vincent Delahaye (UC)

Struktura
Struktura Senat Republiki Francuskiej
Liczba członków

348

Stowarzyszenia polityczne

     LR (148)
     SOCR (65)
     UC (54)
     LREM (23)
     RDSE (15)
     CRCE (15)
     LIRT (13)
     EST (12)
     niezrzeszeni (3)

Ordynacja

większościowa

Ostatnie wybory

24 września 2017

Siedziba
Siedziba Senat Republiki Francuskiej
Pałac Luksemburski
Paryż
Strona internetowa
(c) Romain Vincens, CC BY-SA 3.0
Sala obrad plenarnych Senatu w Pałacu Luksemburskim
Francja
Godło Francji
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Francji

Senat (fr. Sénat) – izba wyższa francuskiego parlamentu. Tworzy go 348 senatorów, a przewodniczącym jest Gérard Larcher.

Historia

Senat, podobnie jak parlament w ogóle, nie istniał w ramach królewskich, absolutnych rządów ancien régime. W pierwszych latach rewolucji francuskiej powstało jednoizbowe Zgromadzenie Narodowe, które było wyrazem demokratycznych dążeń przywódców rewolucyjnych. Kolejne zmiany polityczne i uchwalane konstytucje też zachowywały jednoizbowy parlament. Pierwszy raz izba wyższa pojawiła się w tzw. konstytucji dyrektorialnej z 1795 roku pod nazwą Rady Starszych[1]. Jednak dopiero w 1799 roku, po przewrocie 18 brumaire’a Napoleona Bonaparte wyższą izbę parlamentu nazwano Senatem. Funkcjonował on w latach 1799–1804 w ramach systemu konsulatu. 18 maja 1804 roku Senat przegłosował powstanie cesarstwa francuskiego z Napoleonem Bonaparte jako cesarzem. Choć władza cesarza była absolutna Senat nadal funkcjonował aż do upadku cesarstwa w 1814. Po restauracji Burbonów i wydaniu Karty Konstytucyjnej Senat został zastąpiony przez arystokratyczną Izbę Parów. Został natomiast przywrócony w latach 1852–1870 na mocy konstytucji II Cesarstwa. Po kilkuletniej przerwie funkcjonował ponownie w latach 1875–1940 na mocy konstytucji III Republiki. Po upadku III Republiki w 1940 roku Senat przestał funkcjonować, a w nowej IV Republice zastąpiono go Radą Republiki. Został przywrócony i istnieje w obecnej formie od 1958 roku, na mocy konstytucji V Republiki.

Skład i sposób wyboru

Do września 2004 roku w Senacie zasiadało 331 członków, wybieranych na okres 9 lat. Od tego czasu liczba senatorów ulegała jednak stopniowemu rozszerzeniu, aż w 2011 roku osiągnęła 348. Ponadto kadencja została skrócona do 6 lat, a połowa składu wymieniana jest co 3 lata. Do 2004 roku zaś, co 3 lata wymieniano jedną trzecią składu izby. Senatorowie wybierani są w wyborach pośrednich, przez ok. 145 tys. elektorów – głównie przedstawicieli władzy lokalnej[2].

Obecny skład Senatu (styczeń 2019)

Źródło: [3]

PartiaMandatyPrzewodniczący grupy
LR145Bruno Retailleau
PS74Patrick Kanner
UC-UDI51Hervé Marseille
LREM23François Patriat
RSDE22Jean-Claude Requier
PCF16Éliane Assassi
Agir12Claude Malhuret
Niezależni5

Przewodniczący

Senatorowie wybierają jedną osobę spośród swego grona na przewodniczącego izby. Obecnie funkcję tę sprawuje Gérard Larcher. Osoba piastująca ten urząd zajmuje trzecie miejsce w kolejności precedencji we Francji, a w przypadku śmierci, impeachmentu, lub rezygnacji prezydenta przewodniczący Senatu przejmuje jego obowiązki. Do tej pory zdarzyło się to dwukrotnie - po ustąpieniu gen. de Gaulle'a w 1969 oraz śmierci Georges'a Pompidou w 1974 roku[4].

PrzewodniczącyRozpoczęcieZakończenie
Gaston Monnerville4 października 19582 października 1968
Alain Poher2 października 19682 października 1992
René Monory2 października 19921 października 1998
Christian Poncelet1 października 19981 października 2008
Gérard Larcher1 października 20081 października 2011
Jean-Pierre Bel1 października 201130 września 2014
Gérard Larcher1 października 2014

Rola Senatu

Francuski Senat pełni przede wszystkim funkcję ustawodawczą. Jego konstytucyjnym zadaniem jest również sprawowanie kontroli nad rządem.

Siedziba

Ogród Luksemburski, w tle Pałac Luksemburski w Paryżu – siedziba Senatu

Siedzibą Senatu jest Pałac Luksemburski położony w szóstym paryskim arrondissement. W jego pobliżu znajduje się Ogród Luksemburski. Budynku strzeże Francuska Gwardia Republikańska.

Zobacz też

Przypisy

  1. Rada Starszych, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-02-22].
  2. (fr.) La composition du Sénat [1]
  3. Groupes politiques - Sénat, www.senat.fr [dostęp 2019-02-22].
  4. W obu przypadkach tymczasowym prezydentem został Alain Poher

Linki zewnętrzne


Media użyte na tej stronie

Sénat français 2020.svg
  CRCE: 15 seats
  EST: 12 seats
  PS: 64 seats
  RDSE: 14 seats
  RASNAG: 3 seats
  RDPI: 24 seats
  LIRT: 13 seats
  UC: 57 seats
  LR: 146 seats
Palais du Luxembourg, South View (Crop) 20140116 1.jpg
Autor: DXR, Licencja: CC BY-SA 3.0
The south facade of the Luxembourg Palace, seat of the French Senate, located in Paris. The palace was built from 1615 to 1631 following the designs of architect Salomon de Brosse. The garden wing shown here was added to the south side of the palace c. 1836 by Alphonse de Gisors. Although Gisors' addition mimics de Brosse's original facade, which it obscured, it differs in significant details. For instance, the decoration around the clock of the central pavilion was produced by the 19th-century Swiss-born French sculptor James Pradier.
L'hémicycle du Sénat français en septembre 2009.jpg
(c) Romain Vincens, CC BY-SA 3.0
L'hémicycle du Sénat français en septembre 2009.

Statues :

  • Turgot
  • Daguesseau
  • Lhopital
  • Colbert
  • Molé
Armoiries république française.svg
Autor: Bonjour vive la France Dessiné par Jérôme BLUM le 5 septembre 2007. Készítette: Jérôme BLUM 2007., Licencja: CC BY-SA 2.0 fr
unofficial armorial bearings of the French republic, created from France coa.png. (The only official emblem of France is its tricolour flag).