Senat Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji (1922–1927)

Rzeczpospolita Polska

Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka II RP Ustrój polityczny Konstytucja Mała Konstytucja z 1919 roku Statut Organiczny Województwa Śląskiego Konstytucja marcowa (Nowela sierpniowa) Konstytucja kwietniowa Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Sądownictwo Najwyższy Trybunał Administracyjny Inwalidzki Sąd Administracyjny Trybunał Stanu Trybunał Kompetencyjny Sąd Najwyższy Prokuratoria Generalna Parlament Sejm II RP(niem.) Sejm Ustawodawczy Sejm I kadencji Sejm II kadencji Sejm III kadencji Sejm IV kadencji Sejm V kadencji Posłowie Senat II RP(niem.) Senat I kadencji Senat II kadencji Senat III kadencji Senat IV kadencji Senat V kadencji Senatorowie Sejm Śląski Sejm Śląski I kadencji Sejm Śląski II kadencji Sejm Śląski III kadencji Sejm Śląski IV kadencji Prezydenci Premierzy Rząd Wojsko Polskie II RP Podział administracyjny Wojewodowie Wybory parlamentarne Partie polityczne Polityka zagraniczna Naczelnik Państwa Wikiprojekt Polityka

Senat I kadencji (1922–1927) to izba wyższa parlamentu wybrana 12 listopada 1922. Pierwsze posiedzenie odbyło się 28 listopada 1922, zaś ostatnie 13 lipca 1927. Senat I kadencji wybrał wraz z Sejmem I kadencji jako Zgromadzenie Narodowe trzech Prezydentów RP.

Wybory

Senat I kadencji został wyłoniony w drodze demokratycznych wyborów pięcioprzymiotnikowych (bezpośrednich, powszechnych, równych, tajnych i proporcjonalnych) przeprowadzonych na podstawie Konstytucji uchwalonej przez Sejm Ustawodawczy, oraz na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 1922 ordynacja wyborcza do Senatu RP. Czynne prawo wyborcze mieli obywatele, którzy ukończyli 30 lat i od roku od dnia ogłoszenia wyborów zamieszkiwali okręg wyborczy, z wyjątkiem świeżo osiadłych kolonistów, robotników zmieniających pracę oraz urzędników służbowo zmieniających pracę. Bierne prawo wyborcze mieli obywatele, posiadający w dniu ogłoszenia wyborów ukończone 40 lat.

Wybierano 111 senatorów, z czego 93 w okręgach wyborczych oraz 18 z list państwowych. Okręgami wyborczymi były województwa oraz wydzielony okręg miasto Warszawa.

Udział poszczególnych list wyborczych w wyborach do Senatu w 1922

W trakcie kadencji 7 senatorów zrzekło się mandatu, zaś 8 zmarło.

Struktura Senatu I kadencji

Marszałkiem seniorem otwierającym pierwsze posiedzenie był Bolesław Limanowski z PPS, zaś sekretarzami Bolesław Bielawski ze Związku Ludowo-Narodowego i Jan Woźnicki z PSL „Wyzwolenie”.

1 grudnia 1922 na Marszałka Senatu wybrano Wojciecha Trąmpczyńskiego, a na wicemarszałków Jakuba Bojkę z PSL „Piast”, Antoniego Stychela z ZLN i Jana Woźnickiego z PSL „Wyzwolenie”.

Funkcjonowały senackie komisje:

• Komisja Administracyjna – przewodniczący Juliusz Zdanowski (ZLN);
• Komisja Gospodarstwa Społecznego – przewodniczący Andrzej Średniewski PSL „Piast”);
• Komisja Oświaty i Kultury – przewodniczący Stanisław Kalinowski (PSL „Wyzwolenie”);
• Komisja Prawnicza – przewodniczący Michał Ringel (KŻ);
• Komisja Regulaminowa – przewodniczący Leon Kazimierz Łubieński (ChN);
• Komisja Skarbowo-Budżetowa – przewodniczący Leon Nowodworski (ChD);
• Komisja Spraw Zagranicznych i Wojskowa – przewodniczący Marian Kiniorski (ZLN).

Bibliografia

• Andrzej Ajenkiel: Historia sejmu polskiego t. II. Część II, II Rzeczpospolita. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989. ISBN 83-01-09500-8.

Kadencje Senatu Rzeczypospolitej Polskiej II Rzeczpospolita I kadencja II kadencja III kadencja IV kadencja V kadencja III Rzeczpospolita I kadencja II kadencja III kadencja IV kadencja V kadencja VI kadencja VII kadencja VIII kadencja IX kadencja X kadencja