Senat Stanów Zjednoczonych

Senat Stanów Zjednoczonych
United States Senate
Herb Senat Stanów Zjednoczonych
Państwo Stany Zjednoczone
Rodzajwyższa izba
Rok założenia1789
Kierownictwo
PrzewodniczącyKamala Harris (D)
Przewodniczący pro temporePatrick Leahy (D)
Struktura
Struktura Senat Stanów Zjednoczonych
Liczba członków100
Stowarzyszenia polityczne

     

Republikanie (50)

     

Demokraci (48)

     

niezależni (w klubie Partii Demokratycznej) (2)
Ordynacjawiększościowa
Ostatnie wybory3 listopada 2020
Siedziba
Siedziba Senat Stanów Zjednoczonych
Kapitol Stanów Zjednoczonych
Waszyngton
Strona internetowa
Stany Zjednoczone
Godło USA
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Stanów Zjednoczonych

Portal:Stany Zjednoczone

Senat Stanów Zjednoczonych (ang. United States Senate) – ciało ustawodawcze, izba wyższa amerykańskiego Kongresudwuizbowego parlamentu federalnego. Senatorowie wybierani są na 6-letnią kadencję. Wybory do Senatu odbywają się co 2 lata, w każdych Amerykanie głosują na 1/3 składu izby. Ponieważ każdy stan ma dwa miejsca w Senacie, zwykle 2/3 stanów bierze udział w wyborach do Senatu w każdym dwuletnim cyklu. Ponadto stosunkowo często odbywają się wybory uzupełniające w poszczególnych stanach, gdy urzędujący senator odejdzie z izby podczas swojej kadencji.

Kompetencje

Każda ustawa musi uzyskać poparcie zarówno w Senacie, jak i Izbie Reprezentantów. Inaczej niż ma to miejsce np. w parlamencie brytyjskim lub polskim, obie izby mają praktycznie jednakową rolę w procesie legislacyjnym i izba niższa nie ma możliwości odrzucenia stanowiska Senatu i w przypadku rozbieżności konieczne jest uzgodnienie kompromisowej wersji, która w jednym brzmieniu zostanie zaakceptowana przez obie izby.

Do kompetencji Senatu należy również m.in. zatwierdzanie (nominowanych przez prezydenta USA) sędziów Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych, ambasadorów, członków rządu i innych wysokich urzędników. Zatwierdza on też, bądź odrzuca, traktaty zawierane przez Prezydenta i sądzi go (pod przewodnictwem prezesa SN) w przypadku postawienia go przez Izbę Reprezentantów w stan oskarżenia, zgodnie z procedurą zwaną impeachment (do skazania potrzebna jest kwalifikowana większość 2/3).

Skład

W myśl Konstytucji przewodniczącym Senatu jest wiceprezydent. Bierze on udział w głosowaniu tylko w przypadku równego podziału głosów (przy remisie). Senat wybiera prezydenta (lub przewodniczącego) pro tempore (tymczasowego, ang. President pro tempore), który na co dzień (za sprawą częstej absencji wiceprezydenta) przewodniczy obradom. Nie ma on jednak głosu rozstrzygającego – jest bowiem zwyczajowo najdłuższym stażem senatorem z partii, która ma większość w danym czasie. W opinii niektórych prezydent pro tempore jest funkcją honorową, ale wielu innych z kolei twierdzi, że to on jest de facto przewodniczącym Izby.

Skład senatu odzwierciedla fakt, że USA są federacją równouprawnionych stanów. Tak więc najmniej ludny stan Wyoming (493 tys. mieszkańców) ma taką samą reprezentację jak najludniejsza Kalifornia (33,9 mln mieszkańców). Każdy z 50 stanów jest reprezentowany przez dwóch senatorów – jest więc ich obecnie 100. Konstytucja (art. V) stanowi, iż wprowadzane do niej poprawki nie mogą naruszyć zasady równej reprezentacji – żaden stan nie może być, bez swej zgody, pozbawiony równego prawa głosu.

Pierwsze posiedzenie Senatu miało miejsce 4 marca 1789. Przed 1913 senatorzy byli mianowani przez legislatywy (parlamenty stanowe). 8 kwietnia 1913 roku, weszła w życie 17. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, która ustanowiła bezpośrednie wybory do Senatu.

Bierne prawo wyborcze do Senatu mają osoby, które ukończyły 30 lat, są obywatelami amerykańskimi od co najmniej 9 lat i mieszkają w stanie, z którego kandydują.

W przypadku wakatu przed upływem kadencji, gubernator stanu, który taki senator reprezentował, powinien mianować nowego senatora do czasu przeprowadzenia wyborów przedterminowych na dokończenie mandatu (które odbywają się wraz z najbliższymi powszechnymi, czyli co dwa lata, poza Teksasem, gdzie ma to miejsce o wiele szybciej).

117 Kongres Stanów Zjednoczonych trwa od 3 stycznia 2021 do 3 stycznia 2023. Ostatnie wybory odbyły się 3 listopada 2020 roku. W ich wyniku w Senacie zasiadać będzie:

Obecne kierownictwo

Najdłużej urzędujący senatorowie w historii

  1. Robert Byrd (D-WV) – 1959–2010
  2. Daniel Inouye (D-HI) – 1963-2012
  3. Strom Thurmond (D,R-SC) – 1954–1956 i 1956–2003
  4. Ted Kennedy (D-MA) – 1962–2009
  5. Patrick Leahy (D-VT) – od 1975
  6. Orrin Hatch (R-UT) – 1977-2019
  7. Carl T. Hayden (D-AZ) – 1927–1969
  8. John C. Stennis (D-MS) – 1947–1989
  9. Ted Stevens (R-AK) – 1968-2009
  10. Chuck Grassley (R-IA) – od 1981

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
United States Capitol - west front.jpg
The western front of the United States Capitol. The Neoclassical style building is in Washington, D.C., on Capitol Hill, at the east end of the National Mall. The Capitol was designated a National Historic Landmark in 1960.
Greater coat of arms of the United States.svg
Autor: Ssolbergj, Licencja: CC BY-SA 3.0
The greater coat of arms of the United States of America, as depicted on passports, embassies and the Great Seal.
117th United States Senate.svg
  Democratic Party: 48 seats
  Independent: 2 seats
  Republican Party: 50 seats
Sen Mitch McConnell official.jpg
Official photo of United States Senator and Majority Leader Mitch McConnell (R-KY)
John Thune official photo.jpg
Official photograph of John Thune, U.S. Senator from South Dakota