Senegambia (region)

Senegambia (Senegal i Gambia)

Senegambia – region geograficzny w Afryce Zachodniej, obejmujący obszar wyżyny Futa Dżalon oraz dorzecza Senegalu i Gambii na współczesnych terenach Senegalu, Gambii i Gwinei Bissau, a także Gwinei, Mali i Mauretanii[1], w praktyce nazwa ta stosowana jest jednak w zasadzie tylko do obszaru państw Senegal i Gambia. W latach 1765–1783 była to też nazwa brytyjskiej kolonii na tych terenach[2], a w latach 80. XX w. Konfederacji Senegambii (1982–1989)[3].

Historia

Do XV w. obszar dorzecza Senegalu i Gambii był zależny od Sudanu[4]. Przybycie Portugalczyków w XV w. przyczyniło się do rozwoju handlu złotem, kością słoniową, skórami i niewolnikami[4].

W okresie XV–XVI w. region stał się głównym centrum handlu niewolnikami, dostarczając okresowo nawet 40% wszystkich niewolników dla Nowego Świata[1]. Znaczenie handlu niewolnikami spadło na początku XVII w., a region zaczął eksportować surowce i produkty rolne[1].

W XVII w. był miejscem walki o dominację handlową pomiędzy Portugalią a Holandią, Wielką Brytanią i Francją, które założyły tu swoje centra handlowe, w tym ośrodki handlu niewolnikami[1]. Holendrzy przybyli w 1621 roku, zajmując wyspę Gorée, Francuzi założyli swoją pierwszą kolonię w 1629 roku w Saint-Louis a Brytyjczycy w 1561 roku zbudowali fortecę (ang. Fort James) na Wyspie Świętego Andrzeja[5]. Holendrzy zostali wyparci przez Francuzów i Brytyjczyków w 1677 roku[6].

W 1765 roku tereny Senegalu i Gambii zostały połączone w prowincję Senegambia, tworząc kolonię brytyjską, która utraciła terytoria po ataku francuskim w 1776 roku i formalnie przestała istnieć na mocy traktatu wersalskiego z 1783 roku[7].

W XVIII–XIX w. na terenie Senegambii działało wiele ruchów islamistycznych, a w wyniku walk dżihadu prowadzonych przez ʿUmara Talla (1797–1864) doszło do powstania we wschodniej części regionu Imperium Tukulerów[1].

W 1895 roku państwo Tukulerów i pozostałe części Senegambii zostały wcielone do Francuskiej Afryki Zachodniej[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f Encyclopedia of African American History 2010 ↓, s. 99.
  2. Donnelly 1962 ↓, s. 74–75.
  3. Senegambia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-02-02].
  4. a b UNESCO 1999 ↓, s. 134.
  5. UNESCO 1999 ↓, s. 139.
  6. UNESCO 1999 ↓, s. 140.
  7. Senghor 2008 ↓, s. 34.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Senegambia in its region.svg
Autor: Milenioscuro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Locator map of Senegambia (1982-1989)