Septa
Septa (l. mn. septy, łac. septum), czyli przegroda – u grzybów jest to poprzeczna ściana dzieląca strzępkę na komórki. Strzępki z przegrodami nazywane są strzępkami septowanymi, strzępki bez przegród to strzępki nieseptowane[1]. Przegrody występują również w niektórych zarodnikach[2].
Ze względu na budowę dzieli się septy na[2]:
- septy proste. Posiadają w środku jeden otwór o średnicy 0,05-0,5 μm. Przez otwór ten mogą przedostawać się między sąsiednimi komórkami organella komórkowe, łącznie z jądrem. Tego typu septy są charakterystyczne dla workowców.
- septy złożone. Mają kanał o średnicy 50-150 nm, otoczony sferycznie błoniastą i porowatą struktura zwaną doliporem. Są charakterystyczne głównie dla podstawczaków
Septy wzmacniają i stabilizują konstrukcję strzępek. Ważnym zadaniem, jakie spełniają, jest zamknięcie odcinka plechy w przypadku uszkodzenia niektórych komórek, lub w przypadku stresu biotycznego lub abiotycznego. Eliminacja części komórek pozostaje bez większego wpływu na pozostałą część grzybni. Stwierdzono, że grzyby posiadające w strzępkach septy są bardziej odporne na brak wody (stres wodny), niż grzyby o strzępkach nieseptowanych[2]. W zamknięciu otworów przegrody biorą udział ciałka Woronina. Ich średnica jest większa od średnicy porów w przegrodzie[2].
Septy występują u przedstawicieli workowców (Ascomycota) i podstawczaków (Basidiomycota). U innych grup grzybów septy nie występują, między fragmentami strzępek tworzą się natomiast pełne przegrody, które odcinają zamierający fragment, lub służą do rozmnażania[2].
Przegrody występują również w zarodnikach. Wyróżnia się ich tutaj dwa rodzaje:
- przegrody właściwe, czyli eusepty. Zbudowane są podobnie jak przegrody w strzępkach z obydwu warstw ściany zarodnika,
- pseudosepty, czyli distosepty. Zbudowane są tylko z wewnętrznej warstwy ściany[3].
Przypisy
- ↑ Janusz Błaszkowski, Mariusz Tadych, Tadeusz Madej, Przewodnik do ćwiczeń z fitopatologii, Szczecin: Wyd AR w Szczecinie, 1999, ISBN 83-87327-23-9
- ↑ a b c d e Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 1. Podstawy fitopatologii, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2010, s. 220,221, ISBN 978-83-09-01063-0.
- ↑ Joanna Marcinkowska: Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii. Warszawa: PWRiL, 2012. ISBN 978-83-09-01048-7.
Media użyte na tej stronie
Autor: Miguelferig, Licencja: CC0
diagram of situation of the fungal organelle parenthesome in the cell jpg
Autor: AHiggins12, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fungal Hyphae Cells 1- Hyphal wall 2- Septum 3- Mitochondrion 4- Vacuole 5- Ergosterol crystal 6- Ribosome 7- Nucleus 8- Endoplasmic reticulum 9- Lipid body 10- Plasma membrane 11- Spitzenkörper/growth tip and vesicles 12- Golgi apparatus