Septizonium

Septizonium

Fragment Septizonium na rycinie z 1582, na kilka lat przed jego rozbiórką
Państwo	Włochy
Miejscowość	Rzym
Typ budynku	nimfeum
Styl architektoniczny	klasyczny
Fundator	Septymiusz Sewer
Ukończenie budowy	203
Rozebrano	1588
Pierwszy właściciel	Septymiusz Sewer
Kolejni właściciele	familia Frangipani (XII–XIII wiek)
Położenie na mapie Rzymu Septizonium
Położenie na mapie Włoch Septizonium
Położenie na mapie Lacjum Septizonium
41°53′08,28″N 12°29′19,39″E/41,885633 12,488719

Septizonium na planie starożytnego Rzymu według Paula Bigota

1

2

Septizonium (zwana też m.in. jako Septizodium lub Septicodium; wł. Settizonio) – niezachowana budowla wzniesiona w 203 roku w starożytnym Rzymie na zlecenie cesarza Septymiusza Sewera.

Nazwa obiektu pochodzi od słowa Septisolium, oznaczającego w łacinie świątynię siedmiu Słońc^[1], nadana prawdopodobnie na cześć siedmiu bóstw planetarnych (Saturnowi, Solowi, Lunie, Marsowi, Merkuremu, Jowiszowi, Wenus)^[2] lub z tego względu, że budowla składała się z siedmiu części. Septizonium nie miało żadnego praktycznego zastosowania i prawdopodobnie służyło jako ozdobna fasada. Budowla była położona w miejscu, gdzie Via Appia dochodzi do Palatynu. Istnieją też relacje historyczne o podobnych konstrukcjach, wszystkie położone były w Afryce^[3].

Ammianus Marcellinus w zagadkowy sposób opisuje budowlę: „Plebs (..) zebrał się w Septemzodium, popularnym miejscu, gdzie Marek Aureliusz zbudował nimfeum o dość pretensjonalnym stylu”^[4].

W VIII wieku znajdujące się w stanie ruiny Septizonium zostało włączone w obręb średniowiecznej twierdzy, która w XII i XIII wieku znajdowała się w rękach rodu Frangipani. W sierpniu 1241 roku, po śmierci papieża Grzegorza IX, dziesięciu kardynałów, przedzierając się przez oblegające Wieczne Miasto wojska cesarza Fryderyka II Hohenstaufa, zdołało dotrzeć do Rzymu. Elektorzy zebrali się w rozpadającym się Septizonium. Papieska elekcja 1241 roku była uciążliwa dla jej uczestników nie tylko ze względów politycznych, lecz również klimatycznych. W Rzymie panował wtedy dokuczliwy upał, a w dni deszczowe przez dziurawy dach Septizonium na pomieszczenie, w którym przebywali kardynałowie, spływał deszcz zmieszany z moczem stacjonujących na dachu strażników, rozmieszczonych tam przez senatora Matteo Rosso Orsiniego^[5]. W trakcie konklawe zachorował i zmarł angielski kardynał Robert Somercote. Nowo wybrany papież, Celestyn IV, również był wyczerpany dwumiesięczną elekcją i zmarł po szesnastodniowym pontyfikacie.

W 1588 roku, podczas pontyfikatu Sykstusa V, wschodnia fasada Septizonium została wyburzona pod kierownictwem Domenico Fontany. Uzyskane w ten sposób materiały budowlane zostały wykorzystane jako podstawa egipskiego obelisku na Piazza del Popolo, do odnowienia Kolumny Marka Aureliusza, papieskiego nagrobka w bazylice Matki Bożej Większej i w innych konstrukcjach^[6].

Przypisy

Bibliografia

• David Abulafia: Frederick II. A Medieval Emperor. Londyn: Allen Lane, 1988. ISBN 0-7139-9004-X. (ang.).
• Theodor Dombart: Das palatinische Septizonium zu Rom. Monachium: Beck, 1922. (niem.).
• Ferdinand Gregorovius: History of the city of Rome in the Middle Ages. T. 3. Cambridge: Cambridge University Press, 2010. ISBN 978-1-108-01502-8. (ang.).
• Robert E.A. Palmer: Severan Ruler-Cult and the Moon in The City of Rome. W: Wolfgang Haase: Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. T. II.16.2. Berlin: Walter de Gruyter, 1978. ISBN 3-11-007612-8. (ang.).
• Rodolfo Lanciani: Rovine e scavi di Roma antic. Rzym: Quasar, 1985. ISBN 88-8502-069-0. (wł.).
• Ammianus Marcellinus: The later Roman Empire (A.D. 354-378). Harmondsworth, Nowy Jork: Penguin Books, 1986. ISBN 0-14-044406-8. (ang.).

Linki zewnętrzne

Rekonstrukcja antycznego Rzymu (ang.)