Serafin (Samojłowicz)

Serafin
Siemion Samojłowicz
Arcybiskup uglicki
Ilustracja
Kraj działania

ZSRR

Data i miejsce urodzenia

19 lipca 1881
Myrhorod

Data śmierci

22 października 1937

Arcybiskup uglicki
Okres sprawowania

1925-1927

Wyznanie

prawosławie

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Śluby zakonne

1905

Prezbiterat

1905

Chirotonia biskupia

luty 1920

Serafin, imię świeckie Siemion Nikołajewicz Samojłowicz (ur. 19 lipca 1881 w Myrhorodzie, zm. 22 października 1937) – rosyjski biskup i święty prawosławny.

W 1902 ukończył seminarium duchowne w Połtawie i został zatrudniony jako nauczyciel w szkole przy soborze w Unalasce, w eparchii Aleutów i Alaski. Po trzech latach przeniesiony na analogiczne stanowisko do parafii w Sitce. Tam też złożył wieczyste śluby mnisze przed biskupem Aleutów i Alaski Innocentym, po czym przyjął z jego rąk święcenia kapłańskie. Prowadził działalność misyjną wśród rdzennych mieszkańców Alaski, zaś w latach 1907-1908 był ponadto wykładowcą prawosławnego seminarium duchownego w Sitce.

W 1908 został przeniesiony do pracy misyjnej na Kaukazie. Od 1909 do 1910 był spowiednikiem słuchaczy Aleksandrowskiego misyjnego seminarium duchownego w Ardonie. W 1910 objął na krótko godność przełożonego monasteru Objawienia Pańskiego w Mohylewie, po czym, na prośbę arcybiskupa jarosławskiego i rostowskiego Tichona (znał go on jeszcze z Alaski, gdzie był poprzednio ordynariuszem), został przeniesiony, w analogicznym charakterze, do Monasteru Tołgskiego. W tymże klasztorze hieromnich Serafin założył szkołę prowadzenia pasiek dla chłopców-sierot, po 1914 założył szpital polowy, jak również opracował historię monasteru. W 1915 przeniesiony do monasteru Opieki Matki Bożej w Ugliczu.

W lutym 1920 przyjął chirotonię biskupią z tytułem biskupa uglickiego, wikariusza eparchii jarosławskiej i rostowskiej. Związany ze środowiskiem daniłowców - mnichów i biskupów sprzeciwiających się ugodowej polityce patriarchy Tichona wobec władz radzieckich, opowiadających się za organizacją nielegalnego, „katakumbowego” życia religijnego w kraju[a].

W czerwcu 1922 biskup uglicki został aresztowany i przez dwa lata przebywał w więzieniu w Jarosławiu. Po zwolnieniu został podniesiony do godności arcybiskupiej, zaś w 1925 został locum tenens eparchii jarosławskiej i rostowskiej.

Po śmierci patriarchy Tichona w 1925 władze radzieckie nie zezwoliły na wybór jego następcy. Zgodnie z wolą zmarłego obowiązki locum tenens objął metropolita kruticki i kołomieński Piotr, zaś po jego uwięzieniu w tym samym roku - wskazany z kolei przez niego metropolita niżnonowogrodzki i arzamaski Sergiusz. Gdy i Sergiusz znalazł się w więzieniu, jego zadania przejął metropolita leningradzki Józef, a z kolei po jego aresztowaniu wskazany przez niego arcybiskup uglicki Serafin. Duchowny tymczasowo zarządzał Rosyjskim Kościołem Prawosławnym od grudnia 1926 do kwietnia 1927, gdy metropolita Sergiusz został zwolniony[1]. W 1927 Serafin (Samojłowicz) został wezwany do siedziby GPU, gdzie przedstawiono mu kompromisową propozycję warunków legalizacji Patriarchatu Moskiewskiego jako instytucji. Hierarcha odmówił jednak powołania w skład ewentualnego przyszłego Synodu wskazanych przez służby bezpieczeństwa duchownych, zażądał także zwolnienia z więzienia metropolity kazańskiego i swijaskiego Cyryla.

W tym samym roku metropolita Sergiusz, zastępca locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego, wydał deklarację lojalności Patriarchatu Moskiewskiego wobec władz radzieckich. Arcybiskup uglicki nie zgodził się z jej postanowieniami. Wzywał metropolitę Sergiusza do otwartego przeciwstawienia się władzy, odwołania swojej deklaracji i przekazania tymczasowego zarządu Cerkwi metropolicie jarosławskiemu Agatangelowi, przeciwnikowi polityki Sergiusza. W kwietniu 1928 Sergiusz suspendował Serafina; wkrótce potem został on ponownie aresztowany i zmuszony do wyjazdu do Mohylewa. W styczniu 1929 duchowny skierował do wiernych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego list, w którym oskarżał Sergiusza o schizmę. W kolejnym miesiącu został uwięziony po raz trzeci i skazany na pięć lat łagru. Karę odbywał w obozie urządzonym w danym Monasterze Sołowieckim. Wskutek urazu doznanego w pracy (złamanie żeber) do końca życia pozostał inwalidą. W 1932 został przedterminowo zwolniony i zesłany na północ Rosji, gdzie założył nielegalną organizację cerkiewną, bez zgody metropolity Sergiusza udzielał święceń kapłańskich i przyjmował wieczyste śluby od kandydatów na mnichów. Dwa lata później ogłosił, iż cała działalność metropolity Sergiusza od 1927 była niekanoniczna i w związku z tym został on suspendowany przez „prawdziwą” (tj. katakumbową) Cerkiew. List Serafina został zatwierdzony przez sobór duchowieństwa katakumbowego w Archangielsku. W maju tego samego roku hierarcha został aresztowany po raz kolejny i skazany na pięć lat łagru za tworzenie organizacji kontrrewolucyjnej. W 1937 rozstrzelany w obozie.

W 2000 kanonizowany jako jeden z Soboru Świętych Nowomęczenników i Wyznawców Rosyjskich.

Uwagi

  1. Liderem daniłowców (nazwa urobiona od moskiewskiego Monasteru Daniłowskiego) był arcybiskup Teodor (Pozdiejewski). Wśród zwolenników opisywanych poglądów wymienia się również arcybiskupa Andrzeja (Uchtomskiego), biskupów Arseniusza (Żadanowskiego), Serafina (Zwiezdinskiego) i Guriasza (Stiepanowa).

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Serafim samoilovich.jpg
Серафим (Самойлович) (1881-1937) - священномученик, архиепископ Угличский. Прославлен в лике святых Русской Православной Церковью Заграницей в 1981 году, Московским Патриархатом — в 2000 году.