Serbski Ruch Odnowy

Serbski Ruch Odnowy

Państwo	Serbia
Lider	Vuk Drašković
Data założenia	1990
Adres siedziby	Belgrad
Ideologia polityczna	monarchizm
Barwy	niebieska, czerwona, biała
Strona internetowa

Vuk Drašković

Serbski Ruch Odnowy (serb. Srpski pokret obnove / Српски покрет обнове, SPO) – serbska partia polityczna o profilu centroprawicowym, proeuropejskim i monarchistycznym.

Historia

Partia powstała 14 marca 1990, założyli ją Vuk Drašković (który od tego czasu nieprzerwanie kieruje ugrupowaniem) oraz Vojislav Šešelj. Ten ostatni wkrótce opuścił SPO, tworząc w 1991 Serbską Partię Radykalną^[1]. Serbski Ruch Odnowy od początku był ugrupowaniem opozycyjnym wobec Slobodana Miloševicia, w latach 90. był najważniejszym ugrupowaniem demokratycznym. Jego działacze byli organizatorami większości wieców i protestów, Vuk Drašković dwukrotnie był tymczasowo aresztowany z powodów politycznych, w 1993 został w trakcie pobytu w więzieniu pobity. SPO od początku brała udział w wyborach do Zgromadzenia Narodowego. W 1990 partia dostała 7,6% głosów i 19 mandatów. W wyborach w 1992 i w 1993 współtworzyła koalicję wyborczą DEPOS, wprowadzając w jej ramach odpowiednio 26 i 37 posłów. W 1996 ruch porozumiał się z Partią Demokratyczną, sojuszu wygrał wybory lokalne w stolicy (mimo próby sfałszowania wyników i nieuznawania ich przez pewien czas przez władze), porozumienie rozpadło się wkrótce po objęciu urzędu burmistrza Belgradu przez Zorana Đinđicia. W 1997 SPO w przeciwieństwie do pozostałych głównych partii opozycyjnych wziął udział w wyborach parlamentarnych, 18% głosów przełożyło się na 45 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym. W 1998 ugrupowanie opuściła grupa skupiona wokół Velimira Ilicia, która utworzyła formację pod nazwą Nowa Serbia^[2].

W styczniu 1999 Vuk Drašković przyjął propozycję Slobodana Miloševicia wejścia do rządu Jugosławii, obejmując tekę wicepremiera. Odwołany został w kwietniu tegoż roku w trakcie trwania operacji Allied Force. W październiku 1999 i w sierpniu 2000 dwukrotnie organizowano zamachy na życie lidera SPO. Ruch w tym czasie podjął współpracę z Demokratyczną Opozycję Serbii, jednak ostatecznie wystartował samodzielnie w wyborach w 2000. Ugrupowanie dostało 3,3% głosów i nie przekroczyło wyborczego progu. Partia przetrwała poza parlamentem, w 2003 do Zgromadzenia Narodowego wystawiła wspólną listę z Nową Serbią, wprowadzając 13 swoich przedstawicieli. Vuk Drašković w 2004 uzyskał nominację na federalnego ministra spraw zagranicznych. W trakcie kadencji doszło do kolejnego rozłamu – w 2007 część działaczy założyła Serbski Demokratyczny Ruch Odnowy.

W 2007 SPO wystawiło ponownie własną listę, która z wynikiem 3,3% poparcia znalazła się poza parlamentem. W przedterminowych wyborach w 2008 Serbski Ruch Odnowy współpracował m.in. z Partią Demokratyczną. Koalicja zwyciężyła w wyborach, ze 102 uzyskanych przez nią miejsc w Zgromadzeniu Narodowym 4 przypadły przedstawicielom SPO. Ugrupowanie wprowadziło swoich przedstawicieli do administracji rządowej. W 2011 ruch podjął decyzję o przejściu do opozycji i podjęciu współpracy z Partią Liberalno-Demokratyczną. Grupa sprzeciwiająca się zmianie sojuszu, w tym minister Srđan Srećković, została wykluczona z partii. W wyborach w 2012 SPO startowała w ramach bloku zorganizowanego przez LDP^[3], zdobywając ponownie 4 miejsca w parlamencie. W 2014 ruch dołączył do sojuszu skupionego wokół Serbskiej Partii Postępowej^[4], uzyskując w przedterminowych wyborach kilkuosobową reprezentację poselską z Aleksandrem Jugoviciem na czele. Niewielką poselską reprezentację SPO zachowywał na skutek wyborów w 2016, 2020 i 2022, gdy jego przedstawiciele (w tym każdorazowo Aleksandar Jugović i Aleksandar Čotrić) ponownie byli umieszczani na liście tworzonej wokół postępowców^[5][6][7].

Przypisy

Bibliografia

• Srpski pokret obnove. b92.net. [dostęp 2014-02-03]. (serb.).