Serge Gainsbourg

Serge Gainsbourg
Ilustracja
(c) Jean-François Bauret, CC BY-SA 3.0
Imię i nazwisko

Lucien Ginsburg

Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1928
Paryż

Data i miejsce śmierci

2 marca 1991
Paryż

Zawód

kompozytor, piosenkarz, autor tekstów piosenek, aktor, scenarzysta, reżyser

Współmałżonek

Élisabeth Levitsky
(1951–1957; rozwód)
Françoise Pancrazzi
(1964–1966; rozwód)

(c) Claude Truong-Ngoc / Wikimedia Commons - cc-by-sa-3.0
Gainsbourg w 1981 r.

Serge Gainsbourg, /sɛʁʒ ɡɛ̃'zbuʁ/, właściwie Lucien Ginsburg[1][2] (ur. 2 kwietnia 1928 w Paryżu, zm. 2 marca 1991 tamże) – francuski bard, kompozytor i filmowiec, którego album Histoire de Melody Nelson został okrzyknięty poematem symfonicznym epoki pop[3].

Gainsbourg tworzył jazz, rock and roll, reggae, nawet rap[4]. Komponował muzykę do filmów, reżyserował, grywał niewielkie role. Inspirował się m.in. muzyką Fryderyka Chopina. Pisał utwory dla wielu artystów, wśród których wyróżniają się Juliette Gréco, Françoise Hardy, France Gall, Brigitte Bardot, Jacques Dutronc, Catherine Deneuve, Johnny Hallyday, Alain Bashung, Anna Karina, Isabelle Adjani, Vanessa Paradis, Jane Birkin i Charlotte Gainsbourg[5].

Życiorys

Wczesne lata

Przyszedł na świat w Paryżu wraz z siostrą bliźniaczką Liliane jako syn Josepha Ginsburga (1896–1971) i Olgi (1894–1985; z domu Bessman) Ginsburg, ukraińskich Żydów[6], którzy wyemigrowali do Francji, uciekając po rewolucji październikowej (1917)[5]. Miał starszą siostrę Jacqueline (ur. 1926) i starszego brata, który zmarł jako dziecko. Na okres jego dzieciństwa przypadła hitlerowska okupacja Francji, w czasie której rodzina musiała się ukrywać. Jego ojciec był pianistą i grał w klubach[5].

Po studiach artystycznych i pedagogicznych zaczął malować, zanim grał na fortepianie w barach. Wkrótce trafił do obsady musicalu Milord L’Arsoille, gdzie niechętnie przyjął rolę śpiewaka, początkowo chciał jedynie zaistnieć jako kompozytor i producent, a nie jako wykonawca[6].

3 listopada 1951 poślubił Élisabeth Levitzky, z którą się rozwiódł 9 października 1957[7].

Twórczość

We wrześniu 1958 roku zadebiutował albumem Du chant à la une !... Następnie nagrał trzy kolejne płyty: N° 2 (1959), L’Étonnant Serge Gainsbourg (1961) i Serge Gainsbourg N° 4 (1964), które przeszły bez echa, chociaż kompozycje dla takich wokalistów jak Petula Clark, Juliette Gréco i Dionne Warwick okazały się przebojami[6].

Od listopada 1962 do roku 1967 Gainsbourg był związany z aktorką Brigitte Bardot[7], z którą nagrywał w duecie niezapomniane piosenki, w tym „Bonnie i Clyde”, „Harley Davidson”, „Comic Strip” czy „Initials BB”[4]. W 1967 roku napisał dla Bardot utwór „Je t’aime... moi non plus[3], choć sama muzyka była publikowana już wcześniej. Pierwszą wersję tej piosenki na prośbę Bardot nie upubliczniono do połowy lat 80.[3]

7 stycznia 1964 ożenił się z Françoise Pancrazzi, z którą miał dwójkę dzieci: córkę Natachę (ur. 8 sierpnia 1964) i syna Paula (ur. 1968). Jednak 20 października 1966 doszło do rozwodu.

W 1965 roku jego kompozycja „Poupée de cire, poupée de son” w wykonaniu 18-letniej wtedy France Gall reprezentowała Luksemburg w finale 10. Konkursu Piosenki Eurowizji organizowanego w Neapolu, który ostatecznie wygrała po zdobyciu 32 punktów, w tym najwyższych not pięciu punktów z Holandii, Niemiec, Austrii i Finlandii[8]

W roku 1968 Gainsbourg związał się z piosenkarką Jane Birkin, z którą w 1969 roku w duecie nagrał ponownie piosenkę „Je t’aime... moi non plus”, zawierającą m.in. głos kobiecej rozkoszy uważano wówczas powszechnie za nieobyczajną i zabroniono jej nadawania w Hiszpanii, Islandii, Jugosławii, Szwecji, Włoszech i Wielkiej Brytanii[9].

Pisał piosenki dla największych gwiazd estrady swoich czasów: Juliette Gréco, Françoise Hardy i France Gall po Isabelle Adjani czy dla Vanessy Paradis w początkach jej kariery, której patronował. W 1984 roku w nadawanym na żywo francuskim programie telewizyjnym podpalił banknot 500-frankowy[4]. W 1986 roku, na antenie telewizji, pijany, powiedział dwudziestotrzyletniej wówczas Whitney Houston, że „chce ją zerżnąć”[10].

21 lipca 1971 Jane Birkin urodziła córkę Charlotte. W 1978 roku na Jamajce Gainsbourg nagrał płytę Aux Armes et caetera, gdzie przerobił Marsyliankę na reggae[4][10]. W 1981 Birkin rozstała się z Gainsbourgiem, ale aż do jego śmierci pozostali najbliższymi przyjaciółmi.

W 1984 roku wspólnie z 13-letnią wówczas córką Charlotte nagrał piosenkę „Lemon Incest” („lemon zest” oznacza skórkę cytryny, „incest” – kazirodztwo). Na zdjęciach z tamtego okresu Charlotte wyglądała jak kochanka Serge’a. – Kazirodztwo? Wyobrażam sobie, że to może być fantastyczne, a jednocześnie to potworność – powiedział w jednym z wywiadów. Piosenka zdobyła szturmem listy przebojów[4], jednak jej autora zaczęto posądzać o pedofilię, co kompozytor przypłacił załamaniem nerwowym.

Był producentem płyty swojej córki Charlotte Gainsbourg pt. Charlotte for Ever (1986).

W 1988 roku nagrał piosenkę „Gloomy Sunday”, która ukazała się na płycie Le Zénith de Gainsbourg.

Dom Serge’a Gainsbourga na Rue de Verneuil w dzielnicy Saint Germain des Pres, zachowany w tym stanie przez Charlotte Gainsbourg po śmierci ojca

Był uzależniony od alkoholu oraz nikotyny, które prawie go oślepiły i doprowadziły do miażdżycy nóg[10]. Zmarł wskutek zawału mięśnia sercowego 2 marca 1991 w Paryżu, w wieku niespełna 63 lat[10]. Został pochowany na słynnym cmentarzu Montparnasse.

Dyskografia

Albumy

  • 1958: Du Chant A La Lune
  • 1959: Disque N°2
  • 1961: L’Étonnant Serge Gainsbourg
  • 1962: Disque N°4
  • 1963: Gainsbourg Confidentiel
  • 1964: Gainsbourg Percussions
  • 1967: Anna
  • 1967: Bonnie & Clyde
  • 1968: Initials B.B.
  • 1968: Ce Sacré Grand-Père
  • 1969: Jane Birkin/Serge Gainsbourg
  • 1970: Cannabis
  • 1971: Histoire de Melody Nelson
  • 1973: Vu de l’extérieur
  • 1975: Rock Around the Bunker
  • 1976: L’Homme à tête de chou
  • 1979: Aux armes et cætera
  • 1980: Enregistrement public au Théâtre Le Palace (live)
  • 1981: Mauvaises nouvelles des étoiles
  • 1984: Love on the Beat
  • 1985: Serge Gainsbourg Live (Casino de Paris)
  • 1987: You’re Under Arrest
  • 1988: Le Zénith de Gainsbourg (live)
  • 1989: De Gainsbourg à Gainsbarre (Box Set)

Albumy w hołdzie artyście oraz wydane pośmiertnie

Grób Serge’a Gainsbourga, Olgi i Josepha Ginsburgów
  • 1997: Great Jewish Music: Serge Gainsbourg (Tribute album)
  • 2001: Gainsbourg Forever (Kompletny Box Set)
  • 2001: Le Cinéma de Gainsbourg (Box Set)
  • 2001: I Love Serge: Electronicagainsbourg (Album z remiksami)
  • 2005: Monsieur Gainsbourg Revisited (Tribute album)
  • 2008: Classé X (Kompilacja)

Obecność w kulturze popularnej

W 2018 r. przekształcono jego odręczne pismo na czcionkę komputerową[11].

W 2010 powstał biograficzny film w reżyserii Joann Sfar zatytułowany Gainsbourg (vie héroïque), który wszedł na ekrany we Francji w 2010 roku. W rolę Gainsbourga wcielił się Eric Elmosnino. Film zdobył trzy nagrody César, w tym dla najlepszego aktora.

Przypisy

  1. Serge Gainsbourg (ang.). Listal. [dostęp 2018-01-05].
  2. Personalidade: Serge Gainsbourg (França) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2018-01-05].
  3. a b c Remigiusz Grzela (2006-11-21): Cytrynowe kazirodztwo (pol.). Salon Promocji Talentów. [dostęp 2018-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-05)].: w tekście niedokładny tytuł: Melody Nelson.
  4. a b c d e Dawid Karpiuk (2012-03-17): Serge Gainsbourg: Piękny brzydal (pol.). Newsweek. [dostęp 2018-01-05].
  5. a b c Serge Gainsbourg (2 de Abril de 1928) (port.). Filmow. [dostęp 2022-02-16].
  6. a b c Jason Ankeny: Serge Gainsbourg Biography (1928–1991) (ang.). AllMusic. [dostęp 2011-05-24].
  7. a b Serge Gainsbourg Dating History (ang.). FamousFix. [dostęp 2018-01-04].
  8. Francine Gorman (2011-02-28): Serge Gainsbourg’s 20 most scandalous moments (ang.). The Guardian. [dostęp 2018-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-05)].
  9. Sylvie Simmons (2015-08-03): Serge Gainsbourg, Jane Birkin & Je T’aime (ang.). The Quietus. [dostęp 2018-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-05)].
  10. a b c d Monika Jagiełło (2012-04-30): Oto cały Serge Gainsbourg. Rzecz o skandaliście idealnym (pol.). Gazeta Krakowska. [dostęp 2018-01-05].
  11. Odręczne pismo Bowiego, Cobaina i Lennona do pobrania za darmo w formie czcionek komputerowych (pol.). W: cojestgrane24.wyborcza.pl [on-line]. Agora SA, 2018-04-10. [dostęp 2018-04-11].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gainsbourg Serge tombe.jpg
Autor: Myrabella, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grave of Serge Gainsbourg, Montparnasse Cemetery, Paris, France.
Serge Gainsbourg par Claude Truong-Ngoc 1981.jpg
(c) Claude Truong-Ngoc / Wikimedia Commons - cc-by-sa-3.0
Serge Gainsbourg by Claude Truong-Ngoc, 24 November 1981.
The story of this image is available at Strasbourg… mon amour ! (French).
Maison Serge Gainsbourg.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Arnaud 25 (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Das Haus von Serge Gainsbourg in der rue de Verneuil im Pariser Stadtteil Saint Germain des Prés. Es wurde von seiner Tochter und Erbin, Charlotte Gainsbourg, im Originalzustand erhalten. Maison de Serge Gainsbourg de la rue de Verneuil à Saint Germain des Prés à Paris, conservée en l'état par son héritière, Charlotte Gainsbourg.

PHOTOS de l'intérieur de l'appartement