Serhij Żadan

Serhij Żadan
Сергій Жадан
Ilustracja
Serhij Żadan
Warszawa, 17 sierpnia 2022
Imię i nazwisko

Serhij Wiktorowycz Żadan
(Сергій Вікторович Жадан)

Data i miejsce urodzenia

23 sierpnia 1974
Starobielsk

Narodowość

ukraińska

Język

ukraiński

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

XXI w.

Ważne dzieła

„Historia kultury początku stulecia”, „Hymn demokratycznej młodzieży”, „Anarchy in the UKR”, „Etiopia”, „Woroszyłowgrad”, „Internat”

Faksymile
Nagrody

Der Brücke Berlin Literatur- und Übersetzerpreis (Mosty Berlina); Nagroda Literacka Europy Środkowej „Angelus”; Nagroda im. Wasyla Stusa; Nagroda Dereka Walcotta; Nagroda Wolności Fundacji Franka Schirrmachera; Człowiek Roku „Gazety Wyborczej”; Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich; Nagroda im. Hannah Arendt

Strona internetowa
Galeria: Serhij Żadan
Serhij Żadan, koncert grupy „Żadan i Psy” – Warszawa, 14 września 2022
Serhij Żadan, koncert grupy „Żadan i Psy” – Warszawa, 14 września 2022
Serhij Żadan, koncert grupy „Żadan i Psy” – Warszawa, 14 września 2022
Serhij Żadan, koncert grupy „Żadan i Psy” – Warszawa, 14 września 2022
Serhij Żadan, koncert grupy „Żadan i Psy” – Warszawa, 14 września 2022
Serhij Żadan, koncert grupy „Żadan i Psy” – Warszawa, 14 września 2022
Serhij Żadan – Warszawa, 17 sierpnia 2022
Serhij Żadan – Warszawa, 17 sierpnia 2022
Serhij Żadan – Warszawa, 17 sierpnia 2022
Serhij Żadan – Warszawa, 17 sierpnia 2022
Serhij Żadan – Warszawa, 17 sierpnia 2022
Serhij Żadan w charkowskim muzeum literatury – 7 października 2020
Serhij Żadan, charkowski Euromajdan – 1 grudnia 2013
Serhij Żadan, charkowski Euromajdan – 14 grudnia 2013
Serhij Żadan i Jarosław Łodygin (reżyser filmu „Dzikie pole” na podstawie książki Żadana „Woroszyłowgrad”), podczas Festiwalu Filmowego w Odessie – 17 lipca 2017
Serhij Żadan podczas Targów Książki w Lipsku – 15 marca 2018
Serhij Żadan podczas Miesiąca Spotkań Autorskich – Wrocław, 14 lipca 2015
Serhij Żadan podczas występu zespołu „Psy w Kosmosie” – 16 sierpnia 2013
Serhij Żadan, spotkanie autorskie w Poznaniu – 2007

Serhij Wiktorowycz Żadan, ukr. Сергій Вікторович Жадан (ur. 23 sierpnia 1974 w Starobielsku) – ukraiński prozaik, poeta, eseista, dramaturg i tłumacz literatury pięknej. Jest także aktywnym animatorem życia literackiego Ukrainy i uczestnikiem multimedialnych projektów artystycznych, a od wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2022 organizuje i wspiera transporty leków, żywności, środków higieny dla ludności cywilnej oraz samochodów dla szpitali walczącego Charkowa[1].

Kariera

W 1992 był jednym z organizatorów charkowskiej neofuturystycznej grupy literackiej „Czerwona Fura”. Absolwent i wykładowca ukrainistyki oraz germanistyki w Charkowskim Narodowym Uniwersytecie Pedagogicznym im. Hryhorija Skoworody w Charkowie. W latach 1996–1999 studiował w szkole podyplomowej tej samej uczelni. Obronił rozprawę poświęconą ukraińskiemu futuryzmowi: Poglądy filozoficzne i estetyczne Mychajła Semenki (2000).

Od 2004 współpracował z Yara Arts Group z La MaMa Experimental Theatre w Nowym Jorku, współtworząc spektakle: „Koliada: Twelve Dishes” (2005), „Underground Dreams” (2013–2014), „Hitting Bedrock” (2015) oraz „1917–2017. Tychyna, Żadan i psy” (2016–2017)[2]. Jego książka Гімн демократичної молоді (Hymn demokratycznej młodzieży, 2006) została zaadaptowana na scenę i wystawiona w Narodowym Akademickim Teatrze Dramatycznym im. Iwana Franki w Kijowie.

Brał czynny udział w charkowskim Euromajdanie. Został ranny podczas obrony budynku Charkowskiej Obwodowej Administracji Państwowej przed napaścią działaczy prorosyjskich. Podczas szturmu słychać było strzały; w rezultacie, według Rady Miasta Charkowa, 97 osób zostało rannych, 76 z nich trafiło do szpitali pogotowia i szpitala rejonowego[3].

Jego wiersze: Szpieg, Kapelan i Igła stanowiły część instalacji „Blind Spot” dla Pawilonu ukraińskiego na Biennale w Wenecji (maj-lipiec 2015). W latach 2016–2019 był członkiem komitetu Narodowej Nagrody im. Tarasa Szewczenki[4].

W grudniu 2016 był jednym z sygnatariuszy apelu Międzynarodowego Festiwalu Literatury w Berlinie, który sprzeciwiał się „kampanii bombardowania w syryjskim mieście Aleppo”, zainicjowanej przez Władimira Putina[5]. Opowiadał się także za uwolnieniem z rosyjskiego więzienia nielegalnie skazanego ukraińskiego reżysera Ołeha Sencowa[6].

Na podstawie jego książki Ворошиловград (Woroszyłowgrad) powstał film fabularny Dzikie pole (Дике поле; reż. Jarosław Łodygin, 2018)[7][8].

Jest autorem libretta do opery Вишиваний. Король України (Wyszywany. Król Ukrainy), wystawionej w październiku 2021 w Charkowie, poświęconej postaci Wilhelma Habsburga-Lotaryńskiego (1885-1948) – austriackiego arcyksięcia, który poświęcił życie dla sprawy niepodległego państwa ukraińskiego[9][10].

W październiku 2022 ukazały się w Berlinie jego zapiski z walczącego Charkowa, opracowane w Niemczech i wydane przez Suhrkamp Verlag jako pierwodruk, przed edycjami w innych językach pt. Himmel über Charkiw. Nachrichten vom Überleben im Krieg (Niebo nad Charkowem). Stanowią opis bieżących wydarzeń z życia Żadana, pomagającego mieszkańcom swojego miasta w czasie pierwszych sześciu miesięcy wojny, "w społeczeństwie, które w ciągu ostatnich ośmiu lat nauczyło się, co znaczy siła bycia razem"[11][12].

Tłumaczy poezję z niemieckiego (m.in. Paul Celan, Rainer Maria Rilke), angielskiego (m.in. Charles Bukowski), białoruskiego (m.in. Andrej Chadanowicz), rosyjskiego (m.in. Kiriłł Miedwiediew) i polskiego (m.in. Czesław Miłosz, Marcin Świetlicki). Twórczość Żadana była tłumaczona na język niemiecki, angielski, polski, serbski, chorwacki, litewski, białoruski, rosyjski i ormiański.

Polskimi tłumaczami jego książek są: Ola Hnatiuk, Michał Petryk, Jacek Podsiadło, Adam Pomorski, Renata Rusnak i Bohdan Zadura.

Był wiceprzewodniczącym Związku Pisarzy Ukrainy (APU) w latach 2000–2004. Jest członkiem ukraińskiego PEN Clubu.

Dwukrotnie żonaty. Ze Switłaną Oleszko, założycielką i dyrektorką Teatru Studio Arabesky w Charkowie, ma syna Iwana (ur. 1996). 13 grudnia 2009 poślubił Irynę Kunicynę, pracującą wówczas w charkowskim wydawnictwie „Folio” (publikującym książki Żadana), z którą ma córkę Marię[13][14].

Mieszka i tworzy w Charkowie.

Nagrody i wyróżnienia

Laureat wielu nagród, między innymi nagrody ukraińskiego ugrupowania literackiego Bu-Ba-Bu za najlepszy wiersz roku 1998. W 2006 otrzymał niemiecką Nagrodę im. Huberta Burdy, przyznawaną młodym poetom Europy Środkowo-Wschodniej[15]. W 2009 otrzymał Nagrodę literacką im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego, przyznawaną przez Instytut Polski w Kijowie, składającą się z nagrody pieniężnej oraz półrocznego stypendium w Polsce w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP „Gaude Polonia”.

Był nominowany do Międzynarodowej Nagrody Literackiej Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności” w II edycji (2010-2012) za dwujęzyczny tom poezji Etiopia / Ефіопія[16].

W 2014 otrzymał niemiecką nagrodę „Der Brücke Berlin Literatur- und Übersetzerpreis” ("Mosty Berlina") za powieść Woroszyłowgrad, wydaną przez prestiżowe wydawnictwo Suhrkamp Verlag w Berlinie pt. Die Erfindung des Jazz im Donbass (wraz z tłumaczami na język niemiecki: Sabine Stöhr i Juri Durkotem). Nagroda ta, przyznawana przez niemiecką Fundację BHF Bank, honoruje ważne współczesne dzieło z literatur Europy Środkowej i Wschodniej oraz jego wybitne tłumaczenie na język niemiecki, a jej patronką jest Herta Müller, laureatka literackiej Nagrody Nobla[17][18][19]. W tym samym roku powieść ta została uznana przez ukraiński serwis BBC za najlepszą ukraińską książkę dekady (na 10 „najlepszych książek roku” 2005–2014)[20]. Kolejnym wyróżnieniem dla Woroszyłowgradu stała się Nagroda Literacka im. Jana Michalskiego (Prix Jan Michalski; Szwajcaria)[21].

W październiku 2015 otrzymał Nagrodę Literacką Europy Środkowej „Angelus” za powieść Месопотамія (Mezopotamia)[22][23]. Za Mezopotamię otrzymał ponadto w 2016 nagrodę prezydenta Ukrainy „Ukraińska książka roku”[24].

W maju 2017 „za szczególny wkład w kulturę ukraińską i trwałość obywatelstwa” został uhonorowany ukraińską Nagrodą im. Wasyla Stusa[25].

W 2018 niemiecki przekład jego książki Інтернат (Internat; Suhrkamp Verlag, Frankfurt nad Menem 2018, ISBN 978-3-518-42805-4; tłumacze: Juri Durkot, Sabine Stöhr) został wyróżniony Nagrodą Lipskich Targów Książki[26].

W lipcu 2021 ogłoszono przyznanie pisarzowi amerykańskiej Nagrody Dereka Walcotta za poezję (za 2020 rok), w związku z wydaniem amerykańskiego wyboru poezji A New Orthography, w tłumaczeniu Johna Hennessy'ego i Ostapa Kina[27][28].

W marcu 2022 Komitet Nauk o Literaturze PAN nominował Żadana do Literackiej Nagrody Nobla[29]. W kwietniu 2022 otrzymał Nagrodę Wolności Fundacji Franka Schirrmachera w Zurychu[30][31]. W maju 2022 otrzymał tytuł Człowieka Roku „Gazety Wyborczej”[32].

W czerwcu 2022 został laureatem Nagrody Pokojowej Księgarzy Niemieckich „za wybitną kreatywność i humanitarną postawę, z jaką opiekuje się ludźmi w czasie wojny i pomaga im z narażeniem życia” oraz Nagrody Literackiej EBOR za powieść Internat[33]. W lipcu 2022 został laureatem Nagrody im. Hannah Arendt, przyznawanej przez Fundację imienia Heinricha Bölla i niemieckie miasto Brema[34]. W sierpniu 2022 został udekorowany w Lublinie medalem „Lublin Bohaterom”.

Twórczość literacka

Jest autorem powieści, opowiadań, poezji, esejów i dramatów. Wiodącym tematem jego twórczości jest postsowiecka rzeczywistość na Ukrainie. Styl Żadana charakteryzuje potoczny, często obsceniczny język.

w języku ukraińskim[35]

Zbiory poetyckie:

  • Рожевий дегенерат (Rozhevyy dehenerat; maszynopis powielany, w ramach tzw. "samwydawu"; "Чуйко & Сини", Charków 1993)[36][37];
  • Генерал Юда (Heneral Yuda; Український письменник, Kijów 1995);
  • Цитатник. Вірші для коханок і коханців (Tsytatnyk. Virshi dlya kokhanok i kokhantsiv; Смолоскип, Kijów 1995);
  • Пепсі (Pepsi; Майдан, Charków 1998);
  • Балади про війну і відбудову. Нова книга віршів (Balady pro viynu i vidbudovu. Nova knyha virshiv; Кальварія, Lwów 2001);
  • Історія культури початку століття (Istoriya kulʹtury pochatku stolittya; Критика, Kijów 2003);
  • Марадона. Нова книга віршів (Maradona. Nova knyha virshiv; zawiera ponadto przekłady twórczości Marcina Świetlickiego, Charlesa Bukowskiego i Paula Celana; Фоліо, Charków 2007);
  • Ефіопія (Efiopiya; zawiera część „Komentarze” z pięcioma opowiadaniami; Фоліо, Charków 2009);
  • Вогнепальні й ножові (Vohnepalʹni y nozhovi; Klub Książki „Rodzinny Klub Wypoczynku”, Charków 2012);
  • Життя Марії. Книга віршів і перекладів (Zhyttya Mariyi. Knyha virshiv i perekladiv; zawiera także przekłady Rainera Marii Rilkego i Czesława Miłosza; Meridian Czernowitz; Книги – ХХІ, Czerniowce 2015);
  • Тамплієри. Нові вірші, 2015–2016 (Tampliyery. Novi virshi, 2015–2016; Meridian Czernowitz; Книги – ХХІ, Czerniowce 2016);
  • Антена (Antena; Meridian Czernowitz, Czerniowce 2018);
  • Список кораблів. Нові вірші, 2018–2019 (Spysok korabliv. Novi virshi, 2018–2019; Meridian Czernowitz, Czerniowce 2020);
  • Псалом авіації (Psalom aviatsiyi; Meridian Czernowitz, Czerniowce 2021).

Powieści:

  • Депеш Мод (Depesh Mod; Фоліо, Charków 2004);
  • Anarchy in the UKR (Фоліо, Charków 2005);
  • Ворошиловград (Voroshylovhrad; Фоліо, Charków 2010);
  • Месопотамія (Mesopotamiya; powieść w formie opowiadań i 30 wierszy; Klub Książki „Rodzinny Klub Wypoczynku”, Charków 2014);
  • Інтернат (Internat; Meridian Czernowitz, Czerniowce 2017).

Opowiadania, eseje:

  • Біґ Мак (Big Mak; 6 opowiadań; Критика, Kijów 2003);
  • Гімн демократичної молоді (Himn demokratychnoyi molodi; Фоліо, Charków 2006);
  • Трициліндровий двигун любові (Trytsylindrovyy dvyhun lyubovi; wspólnie z Jurijem Andruchowyczem i Lubką Dereszem; Фоліо, Charków 2007);
  • Біґ Мак та інші історії (Big Mak ta inshi istoriyi; 15 opowiadań; Фоліо, Charków 2011);
  • Палата № 7 (Palata № 7; wspólnie z Ładą Łuziną; Фоліо, Charków 2013);
  • Біґ Мак. Перезавантаження (Big Mak. Perezavantazhennya; 20 opowiadań; Klub Książki „Rodzinny Klub Wypoczynku”, Charków 2015);
  • Коли спаде спека (Koly spade speka; Лілея-НВ, Iwano-Frankiwsk 2015; felietony z lat 2010–2013, publikowane na „tsn.ua”; książka pod jedną okładką ze zbiorem Mirka Bodnara pt. Бриколаж [„Brykolazh”]);
  • ДНК (DNK; autor pomysłu i jednego z tekstów; Klub Książki „Rodzinny Klub Wypoczynku”, Charków 2016).

Dramaty:

  • Хлібне перемир'я (Khlibne peremyr’ya; Meridian Czernowitz, Czerniowce 2020);
  • Вишиваний. Король України (Vyshyvanyy. Korolʹ Ukrayiny; Meridian Czernowitz, Czerniowce 2020 [właśc. 2021]).

Przekłady na język polski

  • Historia kultury początku stulecia i inne wiersze (poezje; tłum. Bohdan Zadura; Biuro Literackie, Wrocław 2005, ISBN 83-8851-578-0; wydanie 2: Biuro Literackie, Kołobrzeg 2022, ISBN 978-83-67249-10-2);
  • Big Mac (opowiadania; tłum. Michał Petryk; Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2005, ISBN 83-89755-17-3, seria: Inna Europa, Inna Literatura; wydanie 2: Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022, ISBN 978-83-8191-550-2);
  • Depeche Mode (powieść; tłum. Michał Petryk; Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2006, ISBN 83-89755-51-3, seria: Inna Europa, Inna Literatura; wydanie 2: Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022, ISBN 978-83-8191-493-2);
  • Ukraina (tłum. Renata Rusnak; współautor: Taras Prochaśko; Wydawnictwo Nemrod, Kraków 2006, ISBN 83-9235-875-9);
  • Anarchy in the UKR (powieść; tłum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2007, ISBN 978-83-89755-98-8, seria: Inna Europa, Inna Literatura; wydanie 2: Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022, ISBN 978-83-8191-527-4);
  • Hymn demokratycznej młodzieży (opowiadania; tłum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2007, ISBN 978-83-7536-024-0, seria: Inna Europa, Inna Literatura; wydanie 2: Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022 ISBN 978-83-8191-504-5);
  • Odsetek samobójstw wśród klaunów (tłum. Michał Petryk; fotografie Jacek Dziaczkowski; Edition.fotoTAPETA, Berlin-Warszawa 2009, ISBN 978-83-6107-204-1; edycja w języku niemieckim: Die Selbstmordrate bei Clowns, Edition.fotoTAPETA, Berlin 2009, ISBN 978-39-4052-404-1);
  • Etiopia / Ефіопія (poezje; tom dwujęzyczny; tłum. Ola Hnatiuk i Adam Pomorski; słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011, ISBN 978-83-7453-046-0, seria: Europejski Poeta Wolności);
  • Woroszyłowgrad (powieść; tłum. Michał Petryk; Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013, ISBN 978-83-7536-492-7, seria: Inna Europa, Inna Literatura);
  • Mezopotamia (powieść z fragmentami poezji; tłum. Michał Petryk i Adam Pomorski; Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014, ISBN 978-83-7536-873-4);
  • Drohobycz. Księga wierszy wybranych (2014-2016) (tłum. Jacek Podsiadło; ilustracje Olga Czychryk; Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2018, ISBN 978-83-0603-455-4; wydanie 2: Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2022, ISBN 978-83-06-03455-4);
  • Internat (powieść; tłum. Michał Petryk; Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019, ISBN 978-83-8049-813-6);
  • Antena (poezje; tłum. Bohdan Zadura; Wrocławski Dom Literatury – Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2020, ISBN 978-83-65502-81-0; wydanie 2: Wrocławski Dom Literatury – Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2022, ISBN 978-83-65502-64-3).

Jego twórczość publikowała m.in. „Literatura na świecie” (m.in. Wiersze[38] oraz Dziesięć sposobów zabijania Johna Lennona[39] – w tłumaczeniu Bohdana Zadury), „Krytyka Polityczna”[40], a także: „Pociag 76” (2008), „Twórczość” (2005, nr 12); „Radar” (2010, nr 1: Czas, kiedy zatrzymuje się słońce / Час, коли сонце зупиняється), „Akcent” (2006, nr 2).

Jego poezje stanowią część dwóch antologii Bohdana Zadury: Wiersze zawsze są wolne. Przekłady z poezji ukraińskiej (m.in. Warszawa, [Dwudziestego kwietnia spadł deszcz], Harcerka N., Niekomercyjne kino i in.; Biuro Literackie – Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wrocław 2005, ISBN 83-8851-563-2; wydanie 2: Biuro Literackie – Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wrocław 2007, ISBN 978-83-60602-46-1) oraz 100 wierszy wolnych z Ukrainy ([Wielcy poeci smutnych czasów], [Za dużo polityki, we wszystkim]; Biuro Literackie, Kołobrzeg 2022, ISBN 978-83-67249-06-5).

W 2012 pod redakcją Żadana i Moniki Sznajderman ukazała się polsko-ukraińska antologia esejów Dryblując przez granice. Polsko-ukraińskie Euro 2012 (autor tekstów: Ludzie, którzy grają w piłkę. Przedmowa oraz Czarne złoto nadziei. Donieck; pozostali autorzy: Jurij Andruchowycz, Marek Bieńczyk, Natasza Goerke, Paweł Huelle, Piotr Siemion, Natalka Śniadanko, Ołeksandr Uszkałow; fotografie: Kirił Gołowczenko; Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, ISBN 978-83-7536-357-9, seria: Sulina).

Jest także współautorem antologii Zwrotnik Ukraina (pod redakcją Jurija Andruchowycza; autor tekstu: Zima trwa cztery miesiące; pozostali autorzy: Jurij Andruchowycz, Jewgienija Biełorusiec, Alisa Ganijewa, Wilfried Jilge, Tania Malarczuk, Kateryna Miszczenko, Katia Pietrowska, Martin Pollack, Jurko Prochaśko, Mykoła Riabczuk, Timothy Snyder, Andrzej Stasiuk, Anton Szechowcow; Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014, ISBN 978-83-7536-840-6, seria: Sulina), nawiązującej do Euromajdanu i wydarzeń na Ukrainie w 2014 roku.

Kariera muzyczna

Regularnie wykonuje swoje utwory w różnych miastach Ukrainy i Europy Zachodniej, m.in. z towarzyszeniem muzyków ukraińskich. W 2008 nawiązał współpracę z zespołem „Собаки в космосі” („Sobaky w kosmosi” – „Psy w kosmosie”) grającym muzykę ska. Zespół zmienił nazwę na „Жадан і Собаки” („Żadan i Sobaky” – „Żadan i Psy”; czasem również występowali pod nazwą „Żadan i Sobaky w kosmosi” – „Żadan i Psy w kosmosie”). Wspólnie wydali pięć albumów:

  • Sportywnyj kłub armiji (Спортивний клуб армії – Wojskowy klub sportowy, 2008);
  • Zbroja prołetariatu (Зброя пролетаріату – Broń proletariatu, 2012);
  • Byjsia za neji (Бийся за неї – Walcz za nią, 2014);
  • Psi (Пси – Psy, 2016)[41];
  • Madonna (Мадонна – Madonna, 2019).

Zespół występował kilkukrotnie w Polsce. W sierpniu i wrześniu 2022 odbyła się trasa koncertowa, obejmująca m.in. koncerty we Wrocławiu, Poznaniu, Gdańsku, Warszawie i Krakowie[42].

Wcześniej pisarz współpracował z ukraińskim zespołem Luk, którego teksty oparte są w znacznej mierze na twórczości poety (w szczególności pierwszy album pt. Tourist Zone [Strefa turystyczna], 2002).

Występuje ponadto z ukraińskim zespołem Linia Mannerheima, wspólnie z Olegiem Kadanowem i Eugenem Turczynowem[43].

W 2021 Żadan nagrał album pt. Fokstroty z Jurijem Gurżim – urodzonym na Ukrainie a mieszkającym w Berlinie muzykiem, DJ-em i producentem[44].

24 sierpnia 2022 zaprezentowano w internecie piosenkę „Ukraina”, dotyczącą wojny rosyjsko-ukraińskiej, nagraną przez Żadana z Kazikiem Staszewskim. W ciągu pierwszej doby odtworzono ją w serwisie Yotube ponad 120 tysięcy razy[45][46].

Przypisy

  1. ↑ Michał Czyżewski, Serhij Żadan. Poeta na wojnie z „rosyjskimi barbarzyńcami”, polskieradio.pl [dostęp 2022-09-26].
  2. ↑ 1917-2017: Tychyna, Zhadan & the Dogs (2017), Yara Arts Group, New York [dostęp 2022-09-26].
  3. ↑ Claire Bigg, Jan Maksymiuk, Ukraine’s Rock Star Poet Who Chose To Fight Back, Radio Free Europe-Radio Liberty / rferl.org [dostęp 2022-09-19].
  4. ↑ Указ Президента України № 575/2016 Про склад Комітету з Національної премії України імені Тараса Шевченка, president.gov.ua [dostęp 2022-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-27].
  5. ↑ Schluss mit dem Massenmord in Aleppo!, aviva-berlin.de [dostęp 2022-09-26].
  6. ↑ С.Жадан: Найменше, що можна зробити, Nowoje Wriemia [dostęp 2022-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-27].
  7. ↑ A wild field, imdb.com [dostęp 2022-09-26].
  8. ↑ Jarosław Łodygin, Telewizja Polska [dostęp 2022-09-26].
  9. ↑ The Middle Ground. Showcasing literature and exploring literary communities across Central and Eastern Europe: "Serhiy Zhadan: Vyshyvanyi. The King of Ukraine", Trafika Europe Radio [dostęp 2022-09-30].
  10. ↑ A Transcript of Trafika Europe Radio's Interview with Serhiy Zhadan, Apofenie [dostęp 2022-09-29].
  11. ↑ Сергій Жадан, Сьогодні вперше взяв до рук свою нову книжку, "Небо над Харковом" – щоденникові записи перших шести місяців великого протистояння та опору, Сергій Жадан [офіційна сторінка] [dostęp 2022-10-01].
  12. ↑ Sky Above Kharkiv / Himmel über Charkiw. Messages of Survival in War, Suhrkamp Verlag [dostęp 2022-10-01].
  13. ↑ Swietłana Korżenko, Сергей Жадан женился на распространительнице своих книг, gazeta.ua [dostęp 2022-09-26].
  14. ↑ Diana Vataman, Сергій Жадан показав дружину і доньку в емоційній зйомці: фото, molbuk.ua [dostęp 2022-09-27].
  15. ↑ Der Hubert Burda Preis für junge osteuropäische Lyrik, petrarca-preis.de [dostęp 2022-09-26].
  16. ↑ IKM, Europejski Poeta Wolności – konkurs Gdańsk literatura poezja, www.europejskipoetawolnosci.pl [dostęp 2016-04-07].
  17. ↑ Literatur- und Übersetzungspreise Brücke Berlin, BHF Bank Stiftung [dostęp 2022-09-29].
  18. ↑ Brücke Literatur- und Übersetzerpreis an Serhij Zhadan / Übersetzen 1/2015, s. 2, zsue.de [dostęp 2022-09-26].
  19. ↑ Serhij Zhadan – Suhrkamp Verlag, suhrkamp.de [dostęp 2022-09-26].
  20. ↑ BBC Ukrainian Book Of The Year 2014 and Book Of The Decade winners are named, bbc.co.uk [dostęp 2022-09-26].
  21. ↑ Joëlle Brack, Prix Jan Michalski 2014, Payot Librairie [dostęp 2022-09-26].
  22. ↑ Serhij Żadan laureatem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Polityka, 2015-10-17. [dostęp 2015-10-18].
  23. ↑ Angelus – Gazeta Wyborcza.
  24. ↑ Указ Президента України № 314/2016 Про присудження щорічної премії Президента України «Українська книжка року», president.gov.ua [dostęp 2022-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-31].
  25. ↑ Сергій Жадан отримав премію Василя Стуса, life.pravda.com.ua [dostęp 2022-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-17].
  26. ↑ Serhij Zhadan, "Internat", Roman; Aus dem Ukrainischen von Juri Durkot und Sabine Stöhr, Suhrkamp Verlag [dostęp 2022-09-29].
  27. ↑ The Derek Walcott Prize for Poetry. 2020 Winners, Arrowsmith Press [dostęp 2022-09-29].
  28. ↑ Oleksandra Korzh, Ukrainian writer Serhiy Zhadan wins US literary award, Kyiv Post [dostęp 2022-09-29].
  29. ↑ Anna Łebkowska, Paweł Próchniak w imieniu Komitetu Nauk o Literaturze PAN, Apel Komitetu Nauk o Literaturze PAN w związku z możliwymi skutkami rosyjskiej agresji wobec Ukrainy, knol.pan.pl [dostęp 2022-08-25].
  30. ↑ Serhij Schadan erhält Freiheitspreis der Frank-Schirrmacher-Stiftung, Schirrmacher Stiftung, Switzerland [dostęp 2022-09-29].
  31. ↑ Dr Serhiy Zhadan – Lecture and discussion on the current situation, Das Schweizerische Institut für Auslandforschung an der Universität Zürich [dostęp 2022-09-29].
  32. ↑ . (red.), Serhij Żadan Człowiekiem Roku Gazety Wyborczej, wyborcza.pl [dostęp 2022-05-07].
  33. ↑ The Orphanage wins the EBRD Literature Prize 2022, The EBRD Literature Prize [dostęp 2022-09-26].
  34. ↑ Serhij Żadan z Nagrodą im. Hannah Arendt, Instytut Książki [dostęp 2022-09-26].
  35. ↑ Жадан Сергій. Український поет, прозаїк, перекладач, громадський активіст, pen.org.ua [dostęp 2022-09-19].
  36. ↑ Сергій Жадан, Перша сторінка збірки Сергія Жадана "Рожевий дегенерат" (Інтимна лірика) розливу 1993 року, Сергій Жадан [офіційна сторінка] [dostęp 2022-09-29].
  37. ↑ Сергій Жадан, Сергій Жадан [офіційна сторінка], Сергій Жадан [офіційна сторінка] [dostęp 2022-09-29].
  38. ↑ „Literatura na świecie” nr 5-6/2004 (394-395), s. 125–132, Biblioteka Narodowa (na zlecenie Ministerstwa Kultury), Warszawa 2004, ISSN 0324-8305
  39. ↑ „Literatura na świecie” nr 5-6/2004 (394-395), s. 133–150, Biblioteka Narodowa (na zlecenie Ministerstwa Kultury), Warszawa 2004, ISSN 0324-8305
  40. ↑ Serhij Żadan. Krytyka Polityczna, 2014-02-13. [dostęp 2022-08-25].
  41. ↑ Альбом «Пси» на сервісі Soundcloud, soundcloud.com [dostęp 2022-09-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-30].
  42. ↑ Mariusz Kubik, Stowarzyszenie RWE im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego – Kalendarium”, wolnaeuropa.pl [dostęp 2022-08-26].
  43. ↑ "Linia Mannerheima – ukraińska wiosna", bluenote.poznan.pl [dostęp 2022-09-29].
  44. ↑ Oleh Chorny, Fokstroty: Ukrainian Avant-garde Strikes Back, Kyiv Post [dostęp 2022-08-26].
  45. ↑ Michał Grzybowski, Kazik Staszewski i Serhij Żadan nagrali przejmujący utwór „Ukraina”, terazmuzyka.pl [dostęp 2022-08-25].
  46. ↑ Stowarzyszenie RWE im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego – Kalendarium”, wolnaeuropa.pl [dostęp 2022-08-25].

Bibliografia

  • Mateusz Świetlicki, Kiedy chłopcy zostają mężczyznami? Męskość jako projekt w prozie Serhija Żadana, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2016, ISBN 978-83-229-3555-2[1];
  • Joanna Majewska, Kwestia autorytetu w powieści Serhija Żadana – „Internat”. Kontekst klasycznej relacji mistrz – uczeń, „Studenckie Zeszyty Naukowe „Wkoło Rosji”” 2019, nr 2, s. 35–44;
  • Joanna Majewska, Homo Localis – wzajemna relacja bohaterów powieści Serhija Żadana z „miejscem” w kontekście geopoetyki, „Slavia Orientalis”, tom LXX, nr 3/2021, s. 539-554.[2]

Linki zewnętrzne

Człowiek Roku „Gazety Wyborczej”
  1. ↑ Mateusz Świetlicki, Kiedy chłopcy zostają mężczyznami? Męskość jako projekt w prozie Serhija Żadana, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego [dostęp 2022-09-29].
  2. ↑ Joanna Majewska, Homo Localis – wzajemna relacja bohaterów powieści Serhija Żadana z „miejscem” w kontekście geopoetyki, pan.pl [dostęp 2022-09-26].

Media użyte na tej stronie

2022.09.14. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 21.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator during the concert with the band "Zhadan and the dogs". He lives in Kharkiv, Ukraine
2022.08.17. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 21.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator. He lives in Kharkiv, Ukraine
2022.09.14. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 02.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator during the concert with the band "Zhadan and the dogs". He lives in Kharkiv, Ukraine
2017 Odesa International Film Festival 13.jpg
Autor: Lasunova.a, Licencja: CC BY-SA 4.0
Сергій Жадан на Одеському міжнародному кінофестивалі 2017
2022.08.17. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 24.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator. He lives in Kharkiv, Ukraine
Zhadan and Sobaky v Kosmosi - Zahid 2013.jpg
Autor: RLuts, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sergiy Zhadan, and the band Dogs in Space at the event festival in 2013
2022.08.17. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 23.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator. He lives in Kharkiv, Ukraine
Serhiy Zhadan 2015.jpg
Autor: Rafał Komorowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Serhij Żadan podczas Miesiąca Spotkań Autorskich 2015, Wrocław
2022.09.14. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 09.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator during the concert with the band "Zhadan and the dogs". He lives in Kharkiv, Ukraine
2022.08.17. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 01.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator. He lives in Kharkiv, Ukraine
Serhiy-Zhadan.JPG
Autor: Maciek Król, Licencja: CC BY 2.0
Serhij Żadan prezentuje swoją książkę w Poznaniu.
2022.08.17. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 08.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator. He lives in Kharkiv, Ukraine
RockEuroMaydan 07.JPG
Autor: Oksana Suprun, Licencja: CC BY-SA 3.0
Euromaydan Rock for change. Sergey Zhadan at a rally in Kharkiv.
Serhij Zhadan 2018.jpg
Autor: Amrei-Marie, Licencja: CC BY-SA 4.0
Serhij Zhadan auf der Leipziger Buchmesse 2018
2022.09.14. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 07.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator during the concert with the band "Zhadan and the dogs". He lives in Kharkiv, Ukraine
Euromaidan Kharkiv December Zhadan.jpg
Autor: Juga, Licencja: CC BY-SA 3.0
Euromaidan, Kharkiv, December 01, 2013, Serhiy Zhadan
2022.08.17. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 11.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator. He lives in Kharkiv, Ukraine
2022.09.14. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 17.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator during the concert with the band "Zhadan and the dogs". He lives in Kharkiv, Ukraine
Serhiy Zhadan in Kharkiv Literary Museum.jpg
Autor: Venzz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Сергій Жадан під час дискусії на проєкті "П'ятий Харків" на подвір'ї Харківського літературного музею. 7 жовтня 2020 року.
2022.09.14. Serhiy Zhadan Photo Mariusz Kubik 11.JPG
Autor: Mariusz Kubik, Licencja: CC BY 4.0
Serhiy Zhadan (b. 23 August 1974 in in Starobilsk, Luhansk Oblast in Ukraine) - Ukrainian poet, novelist, essayist, and translator during the concert with the band "Zhadan and the dogs". He lives in Kharkiv, Ukraine