Serliana

Rozwój okna weneckiego
Andrea Palladio Palazzo della Ragione (1549) Vicenza we Włoszech

Serliana – okno weneckie, określane czasami jako palladiański motyw[1][2] – element architektoniczny w postaci zwieńczonego łukiem otworu okiennego oflankowanego dwoma mniejszymi prostokątnymi otworami.

Pochodzenie

Ta struktura architektoniczna stosowana była już w starożytnym Rzymie w łukach triumfalnych. W dobie renesansu, została najpierw opisana przez Sebastiano Serlio (1475–1554) w dziele Architettura (1537)[3] – stąd nazwa serliana[4]. XVI-wieczni mistrzowie budowlani zaczęli ten antyczny motyw ponownie stosować. Okno weneckie światową sławę zawdzięcza jednak głównie Andrea Palladio, który stosował to rozwiązanie w swoich wczesnych budowlach np. w Palazzo della Ragione w Vicenza – stąd również nazwa palladiański motyw[5][1].

Początkowo wysokość (promień łuku) okna miała odpowiadać jednej trzeciej wysokości bocznych prostokątów. Szybko jednak odstąpiono od tej zasady.

Symetria i trójdzielność okna weneckiego przypomina tryptyk ołtarzowy.

Współczesność

W końcu wieku XIX stosowano często to rozwiązanie w neorenesansowych kamienicach mieszczańskich. W formie stylizowanej było stosowane przez architektów art déco. Dzisiaj pojawia się często jako cytat w nowo budowanych obiektach mieszkalnych i rezydencjach.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ a b Ward Bucher: Dictionary of building preservation. Wiley-Interscience, 1996, s. 322. ISBN 0-471-14413-4. [dostęp 2011-06-18]. (ang.)
  2. ↑ Sztuka świata. Słownik terminów L-Ż. tom 18. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 121. ISBN 978-83-213-4727-1.
  3. ↑ David Watkin: A history of Western architecture. Laurence King Publishing, 2005, s. 231. ISBN 1-85669-459-3. [dostęp 2011-06-18]. (ang.)
  4. ↑ Andrea Palladio: The Four Books on Architecture. MIT Press, 2002, s. xiii. ISBN 0-262-66133-0. [dostęp 2011-06-18]. (ang.)
  5. ↑ Stefan Grundmann, Ulrich Fürst: The architecture of Rome: an architectural history in 400 presentations. Edition Axel Menges, 1998, s. 359. ISBN 3-930698-60-9. [dostęp 2011-06-18]. (ang.)

Literatura

  • Wilfried Koch: Baustilkunde. München: Orbis, 1994. ISBN 3-572-00689-9. (niem.)
  • Lexikon der Kunst. T. 9. Erlangen: Karl Müller Verlag, 1994, s. 74. (niem.)

Media użyte na tej stronie

Ephesus21.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Venetian-window.gif
Autor: SHZ.de, Licencja: CC BY-SA 3.0
'venetian window', also known as 'Palladio motif'
  1. Roman triumphal arch
  2. Renaissance
  3. Palladio motif since 19th century
0721 - Milano - Santi Barnaba e Paolo - Foto Giovanni Dall'Orto 5-May-2007.jpg
Autor: G.dallorto, Licencja: Attribution
Serliane window on the facade of Santi Barnaba e Paolo church in Milan (16th century). Picture by Giovanni Dall'Orto, May 5 2007.
Palazzo Te Mantova 2.jpg
Autor: Marcok / it:wikipedia, Licencja: CC-BY-SA-3.0
In the Palazzo Te, Mantua. Variations on the "Serlian window" theme are developed throughout the building.