Serniki

Serniki

wieś
Kościół św. Marii Magdaleny
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	lubartowski
Gmina	Serniki
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	21-107[1]
Tablice rejestracyjne	LLB
SIMC	0391041
Położenie na mapie gminy Serniki Serniki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Serniki
Położenie na mapie województwa lubelskiego Serniki
Położenie na mapie powiatu lubartowskiego Serniki
51°26′14″N 22°39′28″E/51,437222 22,657778

Serniki – wieś w Polsce położona na Wysoczyźnie Lubartowskiej, w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Serniki.

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego^[2]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Serniki.

Historia

Dzisiejsze Serniki, nosiły kiedyś nazwę „Syrniki”, a w XV wieku – „Zyrniki”. Dopiero w 1676 roku nazwę zmieniono na obecną. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą już z 1330 roku, kiedy to sernickie dobra wchodziły w skład posiadłości kanonika krakowskiego, a król Władysław Łokietek zmienił dla nich prawo osadnictwa^[3]. Nazwa wsi wiąże się z serami dobrej jakości, jakie były wytwarzane przez jej mieszkańców.

Serniki znajdowały się między innymi we władaniu Osmólskich, Siennickich i Potockich. Eustachy Potocki zrefundował późnobarokowy kościół zaprojektowany przez Jakuba Fontanę. Został wybudowany na miejscu starego, spalonego kościoła i stoi do dziś. Kolejny właściciel Leon Popławski zbudował na terenie miejscowości przędzalnię bawełny, ale fabryka nie została uruchomiona, a maszyny sprzedano do Łodzi.

Dobra Sernickie przez kilkadziesiąt lat należały do rodziny Grabowskich. Mieli oni w Sernikach wspaniałą stajnię wyścigową. 22 czerwca 1870 roku ówczesny „Kurier Lubelski” pisał o niej tak: Otrzymaliśmy wiadomość ze W. Grabowski, dziedzic dóbr Łęczna i Serniki w tutejszej guberni, na odbytych w Wilnie wyścigach wszystkie prawie stawki i premie wygrał, pobiwszy i zdystansowawszy wszystkie konie – z końmi z jego stadniny rywalizujące.

W ówczesnych czasach Serniki były wsią uprzemysłowioną. Kiedyś znajdowała się tu fabryka guzików, garncarnia, cukrownia (powstała w 1841 roku), gorzelnia, papiernia i inne drobne zakłady. W okolicach Woli Sernickiej znajdowały się duże pokłady torfu, wydobywanego jednak tylko dla miejscowych potrzeb.

W 1847 w Syrnikach urodził się Gustaw Roszkowski.

W czasie II wojny światowej w okolicach dochodziło do walk między partyzantką nacjonalistyczną a komunistyczną. Raport Gwardii Ludowej donosił „Grupa endecka wspólnie z policją hasają po niektórych gminach pow. Lubartów. Między innymi zrobili nalot na wieś Przypisówkę. W odwet nasze oddziały spacyfikowały wieś Serniki 4 XI, wybijając 8 ludzi, zabito 4 dowódców, którzy brali udział w napadach na naszych ludzi, 2 również nie lepszych i jednego, o którym dam ustne wyjaśnienie. Raniono też 1 kobietę i 1 zabito. Ludność ustosunkowała się dodatnio do tego wypadu”^[4].

Zobacz też

• Serniki-Kolonia

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Syrniki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 749 .
• Hodowla i stado koni pełnej krwi angielskiej Ludwika Grabowskiego w Sernikach (1935) w bibliotece Polona