Serock (województwo kujawsko-pomorskie)

Artykuł

53°21′24″N 18°4′57″E

- błąd

38 m

WD

53°21'24.1"N, 18°4'57.0"E, 53°21'25"N, 18°4'49"E

- błąd

14 m

Odległość

0 m

Serock
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

świecki

Gmina

Pruszcz

Sołectwo

Serock

Wysokość

97 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

1360

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

86-120[1]

Tablice rejestracyjne

CSW

SIMC

0094060

Położenie na mapie gminy Pruszcz
Mapa konturowa gminy Pruszcz, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Serock”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu świeckiego
Mapa konturowa powiatu świeckiego, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Serock”
Ziemia53°21′24″N 18°04′57″E/53,356667 18,082500

Serockwieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Pruszcz, oddalona o 26 km koleją, a 30 km szosą na północ od Bydgoszczy. Położona w otoczeniu pól uprawnych i lasów stanowiących skraj Borów Tucholskich nad jeziorem Księże, a w pobliżu jeziora Świętego i Pluszno wchodzących w skład jezior Świekatowskich. Wieś obejmuje sześć integralnych części miejscowości: Wątrobowo, Kurpiszewo, Szukaj, Pod Brzeźno, Pod Lipiny i Pod Piaseczno. W obrębie administracyjnym Serocka wyodrębnione są cztery przysiółki: Wątrobowo, Szukaj, Kurpiszewo i Chrusty. Według spisu powszechnego z 31 marca 2011 roku wieś liczyła 1360 mieszkańców[2].

W latach 1934–1954 i 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Serock. W latach 1954-1972 była siedzibą Gromady Serock (powiat bydgoski) wraz z GRN. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bydgoskim.

Historia

Pierwszy zapis pochodzi z 1288 r. XI wiek i dotyczy małej kasztelanii ("comes Naslaus castellaneus de Sroska"). Nasław z Serocka był także jej ostatnim kasztelanem (1294 r.) Wieś zwana także Sroczko, Sroczk, Schroczke, Syroczek, Sieroczko. W 1349 wieś graniczna między ziemią kujawską a pomorską. Ówczesny Serock usytuowany był w pobliżu ruin zamku w Nowym Jasińcu.

Masakra pod Serockiem

Masakra miała miejsce we wsi Serock pow. Świecie 5 września 1939 pod Serockiem, czasie kampanii wrześniowej, Niemcy dokonali masakry 66[3] polskich jeńców wojennych. Na okolicznym polu rozlokowano kilka tysięcy polskich żołnierzy, wziętych do niewoli w trakcie walk, w środku nocy teren oświetlono reflektorami i pod pretekstem[3] iż jeńcy chcieli dokonać ucieczki (żołnierzy fałszywie poinformowano iż zbliża się czołg, w wyniku czego część z nich zaczęła się kryć w okolicznych stogach siana, wtedy padł strzał który był hasłem do rozpoczęcia masakry) zastrzelono kilkadziesiąt osób. Ofiary pochowano następnego dnia w mogile zbiorowej, w 1947 dokonano ekshumacji.

Zabytki

Zabytkowy kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP zbudowany w l. 1791-92 na wzniesieniu nad jeziorem Księże o cechach klasycystycznych z ołtarzem w tradycjach barokowych z ok. 1800. Drugi neogotycki kościół pw. Przemienienia Pańskiego (poewangelicki) zbudowany w 1873 r. z elementami barokowego wyposażenia, chrzcielnica z końca XVIII w. i organy z XVIII w.

Do rejestru zabytków wpisana jest także wieża ciśnień znajduje się tuż przy dworcu kolejowym. Obiekt powstał na początku lat 30. XX wieku. Konstrukcja ma kształt ośmioboku z charakterystycznie wysunięta głowicą wieży. W czasach kolei parowej służyła do napełnienia wodą parowozów oraz zaopatrywała w wodę pobliskie budynki[4].

13 grudnia 2013 roku decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu (znak: WUOZ.T.WRD.5140.1260.2013.TK) wpisano strażacką pompę ręczną, tzw. sikawkę pożarniczą, wyprodukowaną w 1887 roku przez G.A Jauck z Lipska do księgi rejestru zabytków ruchomych Województwa Kujawsko-Pomorskiego pod nr B/339. Pompa ta jest własnością Ochotniczej Straży Pożarnej w Serocku i jest namacalnym dowodem tego, że już w roku 1887 w Serocku istniała Straż Pożarna. Sikawkę pożarniczą w latach 2015-2016 przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu, Urzędu Gminy w Pruszczu, Sołectwa Serock oraz druhów OSP Serock odrestaurowano i przywrócono całkowitą sprawność techniczną.

Ochrona przyrody

Jeden z głazów narzutowych o obwodzie 630 cm uznano w 1991 roku za pomnik przyrody[5]. Drugi pomnik przyrody to dąb szypułkowy o obwodzie 340 cm uznany w 2004 roku[6]. Osobliwością przyrodniczą jest także rozłożysty dąb rosnący przy ulicy Wyzwolenia i stare wierzby nad jeziorem Księże.

Pobliskie lasy o bogatym runie i podszycie zamieszkują dziki, jelenie, daniele, sarny, borsuki, jenoty, lisy. Z ptaków spotkamy tutaj bociana białego, żurawia, łabędzia niemego, łyskę, perkoza dwuczubego, remiza, świerszczaka, przepiórkę i dzierlatkę. Płazy reprezentowane są m.in. przez rzekotkę drzewną, a gady przez jaszczurkę żyworodną.

Transport kolejowy

Przez miejscowość przebiega linia kolejowa o znaczeniu państwowym[7]:

Instytucje użyteczności publicznej

  • Szkoła Podstawowa,
  • Przedszkole Samorządowe,
  • Przychodnia Podstawowej Opieki Zdrowotnej "Nowy Szpital",
  • Dom Kultury "Ostoja",
  • Biblioteka Publiczna.

W Serocku działają stowarzyszenia i organizacje pozarządowe:

  • Stowarzyszenie "Aktywna Młodzież" powstałe w 2005 roku z inicjatywy grupy jej mieszkańców.

Statutowym celem stowarzyszenia jest działalność na rzecz dzieci i młodzieży zamieszkujących wieś Serock i jej okolice oraz wszelka działalność na rzecz poprawy jakości życia jej mieszkańców.

  • Ludowy Klub Sportowy Pomorzanin Serock – V liga (liga okręgowa)
  • Koło Gospodyń Wiejskich,
  • Ochotnicza Straż Pożarna, założona w 1887 roku przez "ówczesne władze pruskie"
  • Uczniowski Klub Sportowy,
  • Caritas,
  • Ludowy Uczniowski Klub Sportowy (lekkoatletyka)

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1151 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011. GUS. [dostęp 2017-01-03]. (pol.).
  3. a b Szymon Datner: Zbrodnie Wehrmachtu na jeńcach wojennych w II wojnie światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961, s. 46-56.
  4. Igor Nigmański, Wieża ciśnień w Serocku to symbol miejscowości. PKP ma z nią problem, „Nowe Świecie”, nswiecie.pl, 15 października 2016 [dostęp 2016-10-20] (pol.).
  5. Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku
  6. Uchwała nr XXXVII/269/09 Rady Gminy Pruszcz. [dostęp 2011-10-01].
  7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym (Dz.U. z 2019 r. poz. 552).

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
POL Pruszcz COA.svg
Zgodnie z art. 4 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2509 z późn. zm.) „nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego akty normatywne, ich projekty, urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole”. Powyższa grafika należy do tej grupy. Jednak w niektórych przypadkach wykorzystanie tej grafiki może być w Polsce ograniczone na podstawie innych obowiązujących przepisów.
Pruszcz (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Pruszcz, Polska
Serock Pomorski church.jpg
Serock Pomorski - rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Matki Bożej Różańcowej, 1792.
Świecie County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świecie County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.74 N
  • S: 53.23 N
  • W: 18.02 E
  • E: 18.80 E