Seweryna Broniszówna
Seweryna Broniszówna w 1936 | |
Imię i nazwisko | Seweryna Chwat |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 13 lipca 1891 |
Data i miejsce śmierci | 28 czerwca 1982 |
Zawód | |
Odznaczenia | |
|
Seweryna Broniszówna, właśc. Chwatówna[1] (ur. 13 lipca 1891 w Warszawie, zm. 28 czerwca 1982 tamże) – polska aktorka teatralna i filmowa pochodzenia żydowskiego. Siostra poety Aleksandra Wata.
Życiorys
Ukończyła w 1908 Szkołę Aplikacyjną i otrzymała angaż w Warszawskich Teatrach Rządowych, gdzie grała do sezonu 1909/1910. Następnie przeniosła się do Krakowa, gdzie występowała na scenie Teatru Miejskiego im. Juliusza Słowackiego. Do Warszawy powróciła w 1913 do nowo powstałego Teatru Polskiego[2]. Od sezonu 1926/1927 była aktorką Teatru Narodowego w Warszawie i grała tam do wybuchu wojny. W 1945 przystąpiła do trupy Teatru Wojska Polskiego w Łodzi, aby po kilku miesiącach powrócić do Warszawy, gdzie od 1946 do przejścia na emeryturę grała w Teatrze Polskim. Pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 32A-tuje-18)[3].
Filmografia
Aktorka
- 1978: Spirala – Stara kobieta
- 1967: Zbrodnia lorda Artura Savile’a – Lady Klementyna, ciotka lorda Artura
- 1938: Gehenna – Wróżka
- 1937: Ułan Księcia Józefa – Żona Komara, była markietanka
- 1937: Niedorajda – Ciotka Agata
- 1937: Halka – Chrzestna
- 1936: Barbara Radziwiłłówna – Czarownica
- 1933: Ostatnia eskapada – Cyganka Maura
- 1932: Biała trucizna – Żebraczka
- 1929: Szlakiem hańby – Właścicielka lupanaru senora Elwira
- 1927: Mogiła nieznanego żołnierza – Rewolucjonistka na zebraniu
- 1924: Miodowe miesiące z przeszkodami
- 1918: Mężczyzna – Zawoalowana dama
- 1913: Obrona Częstochowy – Anna Borzobochata
Polski dubbing
- 1937: Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków – Wiedźma
Teatr Telewizji
- 1977: Kremlowskie Kuranty – Żebraczka
- 1967: Ojciec – Margret
- 1967: Eugeniusz Oniegin – Nina
- 1966: Dom kobiet – Babka
- 1962: Dwa teatry – Matka
- 1962: Dom pod Oświęcimiem – Franciszka
- 1958: Zawieja
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1952)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 25 czerwca 1946[5], 13 listopada 1953[6])
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1976)
- Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (17 stycznia 1963)[7]
Nagrody
- Nagroda Państwowa III stopnia za rolę Matki w spektaklu Sprawa Pawła Eszteraga Sandora Gergelyego w Teatrze Polskim w Warszawie (1950)
- Nagroda m. st. Warszawy w rocznicę wyzwolenia miasta (1978)
Przypisy
- ↑ Laureaci nagród Warszawy za 1977 rok. Seweryna Broniszówna. „Kronika Warszawy”. 4(36), s. 128, 1978.
- ↑ Laureaci nagród Warszawy za 1977 rok. Seweryna Broniszówna. „Kronika Warszawy”. 4(36), s. 129, 1978.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 145, poz. 283 „za zasługi w dziedzinie sztuki dramatycznej na terenie kraju”.
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 106, poz. 1422 „za zasługi w dziedzinie sztuki teatralnej – w związku z 40-leciem pracy Państwowego Teatru Polskiego w Warszawie”.
- ↑ Stolica. Warszawski tygodnik ilustrowany. R. 18, 1963 nr 4 (27 I), Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 1963, s. 18 [dostęp 2020-09-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-23] .
Linki zewnętrzne
- Seweryna Broniszówna w bazie IMDb (ang.)
- Seweryna Broniszówna w bazie Filmweb
- Seweryna Broniszówna w bazie filmpolski.pl
- Seweryna Broniszówna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09] .
- Seweryna Broniszówna na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Seweryna Broniszówna na zdjęciach w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Baretka: Złoty Krzyż Zasługi (nadany dwukrotnie) – III RP (1992).
Baretka Odznaki 1000-lecia Państwa Polskiego
Autor: Chemnitzer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Złota odznaka honorowa Za Zasługi dla Warszawy, egzemplarz nadany w 1979 roku.
Seweryna Broniszówna, [1930-1939].
Grób Seweryny Broniszówny
Autor: Ὄνειροι, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zasłużony Działacz Kultury – odznaka
Aktorka Seweryna Broniszówna