Shōmu

Shōmu 聖武天皇
Imię japońskie
Kanji 聖武天皇 Transkrypcja Hepburna Shōmu tennō
— Cesarz Japonii —
Cesarz Japonii
Okres	od 3 marca 724 do 19 sierpnia 749
Poprzednik	Genshō
Następca	Kōken
Dane biograficzne
Dynastia	Yamato
Data urodzenia	701
Data śmierci	4 czerwca 756
Ojciec	Mommu
Matka	Fujiwara no Miyako
Żona	cesarzowa Kōmyō Hirotoji Inukai Agata
Dzieci	cesarzowa Shōtoku Motoi Ou książę Asaka książę Inoenai książę Fuwanai

Cesarz Shōmu (jap. 聖武天皇 Shōmu tennō, ur. 701, zm. 4 czerwca 756) – 45. cesarz Japonii według oficjalnej historiografii. Syn cesarza Mommu i Miyako Fujiwara (córki Fuhito Fujiwara). Objął tron po abdykacji swojej ciotki – cesarzowej Genshō w 724 roku. Abdykował w roku 749 na korzyść swojej córki cesarzowej Shōtoku, ale zachował wpływy w rządzie. Po ustąpieniu z tronu całkowicie poświęcił się religii.

Cesarz Shōmu był żarliwym wyznawcą i propagatorem buddyzmu. W 743 roku ufundował budowę 16-metrowego posągu Dainichi Nyorai dla świątyni Tōdai-ji w Narze. W ówczesnym czasie było to przedsięwzięcie znacząco wyczerpujące budżet państwa. Już jako były cesarz w 752 roku osobiście dokonał ceremonii otwarcia oczu, czyli konsekracji posągu i namalowania źrenic. Po jego śmierci pod posągiem buddy na głębokości 45 cm zakopano dwa miecze cesarza – Yohoken i Inhoken.

Dokonał degradacji statusu pewnych członków własnego rodu z powodu wichrzycielstwa i rywalizacji wśród pretendentów do tronu. W wyniku tej degradacji z linii rodu cesarskiego wyłoniły się rody Minamoto, Taira i Tachibana.

W roku 740, za namową Moroe Tachibana, przeniósł dwór cesarski z ówczesnej stolicy w Heijō-kyō do Kuni-kyō, gdzie pozostał do roku 744. W 744 roku przez pewien czas dwór cesarski pozostawał w Naniwa, a następnie w Shigaraki. W roku 745 pod naciskiem opinii publicznej, stolicą kraju wyznaczył ponownie Heijō-kyō.

W 741 roku wydał edykt nakazujący budowę w każdej prowincji dwóch buddyjskich klasztorów: męskiego i żeńskiego, a także nakazał czytanie sutry Złotego Blasku, która miała chronić kraj od wszelkiego zła.

W 743 roku wyłączył nowo zagospodarowane ziemie spod systemu przydziałów (kubunden; ziemie przydzielane obywatelom, z których dochody były opodatkowane przez władze) i zezwolił na wieczyste ich użytkowanie przez zagospodarowującego. Przez to rozporządzenie złamana została fundamentalna zasada publicznej własności ziemi wdrożona w kodeksie Taihō.

Małżonka Shōmu – cesarzowa Kōmyō – podobnie jak mąż, była propagatorem buddyzmu. Ufundowała m.in. świątynie Hokke-ji i Shin-Yakushi-ji w Narze.

Bibliografia

• Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1984, ​ISBN 83-04-01486-6​.
• John Whitney Hall: Japonia od czasów najdawniejszych do dzisiaj. Warszawa: PIW, 1979. ISBN 83-06-00205-9.

Cesarze Japonii Epoka Genshi (legendarna) Okres Jōmon Jimmu (660 p.n.e.–585 p.n.e.) Suizei (581 p.n.e.–549 p.n.e.) Annei (549 p.n.e.–511 p.n.e.) Itoku (510 p.n.e.–476 p.n.e.) Kōshō (475 p.n.e.–393 p.n.e.) Kōan (392 p.n.e.–291 p.n.e.) Okres Yayoi Kōrei (290 p.n.e.–215 p.n.e.) Kōgen (214 p.n.e.–158 p.n.e.) Kaika (158 p.n.e.–98 p.n.e.) Sujin (97 p.n.e.–30 p.n.e.) Suinin (29 p.n.e.–70) Keikō (71–130) Seimu (131–191) Chūai (192–200) Jingū Kogo (regentka 209–269) Epoka Kodai Okres Kofun Ōjin (270–310) Nintoku (313–399) Richū (400–405) Hanzei (406–410) Ingyō (411–453) Ankō (453–456) Yūryaku (456–479) Seinei (480–484) Kenzō (485–487) Ninken (488–498) Buretsu (498–506) Keitai (507–531) Ankan (531–536) Senka (536–539) Okres Asuka Kinmei (539–571) Bidatsu (572–585) Yōmei (585–587) Sushun (587–592) Suiko (593–628) Jomei (629–641) Kōgyoku (642–645) Kōtoku (645–654) Kōgyoku (655–661) Tenji (661–672) Kōbun (672) Tenmu (672–686) Jitō (686–697) Mommu (697–707) Gemmei (707–715) Okres Nara Genshō (715–724) Shōmu (724–749) Kōken (749–758) Junnin (758–764) Shōtoku (764–770) Kōnin (770–781) Kammu (781–806) Okres Heian Heizei (806–809) Saga (809–823) Junna (823–833) Ninmyō (833–850) Montoku (850–858) Seiwa (858–876) Yōzei (876–884) Kōkō (884–887) Uda (887–897) Daigo (897–930) Suzaku (930–946) Murakami (946–967) Reizei (967–969) En’yū (969–984) Kazan (984–986) Ichijō (986–1011) Sanjō (1011–1016) Go-Ichijō (1016–1036) Go-Suzaku (1036–1045) Go-Reizei (1045–1068) Go-Sanjō (1068–1073) Shirakawa (1073–1087) Horikawa (1087–1107) Toba (1107–1123) Sutoku (1123–1142) Konoe (1142–1155) Go-Shirakawa (1155–1158) Nijō (1158–1165) Rokujō (1165–1168) Takakura (1168–1180) Antoku (1180–1185) Go-Toba (1183–1198) Epoka Chūsei Okres Kamakura Tsuchimikado (1198–1210) Juntoku (1210–1221) Chūkyō (1221) Go-Horikawa (1221–1232) Shijō (1232–1242) Go-Saga (1242–1246) Go-Fukakusa (1246–1260) Kameyama (1260–1274) Go-Uda (1274–1287) Fushimi (1287–1298) Go-Fushimi (1298–1301) Go-Nijō (1301–1308) Hanazono (1308–1318) Go-Daigo (1318–1339) Dwór północny i południowy Kōgon (1331–1333) Kōmyō (1336–1348) Sukō (1348–1351) bezkrólewie Go-Kōgon (1352–1371) Go-En’yū (1371–1382) Go-Komatsu (1382–1392) Okres Muromachi Go-Murakami (1339–1368) Chōkei (1368–1383) Go-Kameyama (1383–1392) Go-Komatsu (1392–1412) Shōkō (1412–1428) Go-Hanazono (1428–1464) Go-Tsuchimikado (1464–1500) Go-Kashiwabara (1500–1526) Go-Nara (1526–1557) Okres Azuchi-Momoyama Ōgimachi (1557–1586) Go-Yōzei (1586–1611) Epoka Kinsei Okres Edo Go-Mizunoo (1611–1629) Meishō (1629–1643) Go-Kōmyō (1643–1654) Go-Sai (1655–1663) Reigen (1663–1687) Higashiyama (1687–1709) Nakamikado (1709–1735) Sakuramachi (1735–1747) Momozono (1747–1762) Go-Sakuramachi (1762–1771) Go-Momozono (1771–1779) Kōkaku (1780–1817) Ninkō (1817–1846) Kōmei (1846–1867) Epoka Kindai/Gendai Okres współczesny Meiji (1868–1912) Taishō (1912–1926) Shōwa (1926–1989) Akihito (1989–2019) Naruhito (od 2019)