Shigella

Shigella
Ilustracja
Systematyka
Domenabakterie
Typproteobakterie
Klasagammaproteobakterie
RządEnterobacteriales
RodzinaEnterobacteriaceae
RodzajShigella
Nazwa systematyczna
Shigella

Shigella – rodzaj bakterii Gram-ujemnych.

Bakterie te powodują zatrucia pokarmowe (czerwonka). Jedynymi rezerwuarami bakterii są człowiek oraz małpy[1].

Po raz pierwszy bakterie z tego rodzaju zostały wyizolowane i opisane w roku 1897 przez japońskiego mikrobiologa Kiyoshiego Shigę.

Biologia

Morfologia i fizjologia

Są to Gram-ujemne, nieurzęsione, nieporuszające się, względnie beztlenowe pałeczki. Są chemoorganotrofami uzyskującymi energię w procesach fermentacji bądź oddychania komórkowego. Optymalna temperatura rozwoju i hodowli wynosi 37oC[1].

Profil biochemiczny

Bakterie rodzaju Shigella katabolizują glukozę i inne cukry proste z wytworzeniem kwasu, a niektóre szczepy także z wytworzeniem gazu. Nie posiadają oksydaz, posiadają katalazę. Wytwarzanie indoli jest zmienne w zależności od szczepu. Nie wytwarzają siarkowodoru, nie hydrolizują mocznika, nie wykorzystują malonianów, nie wzrastają w obecności cyjanku potasu, redukują nitraty. Fermentują D-mannitol i D-mannozę[1].

Klasyfikacja

Wyróżnia się cztery serogrupy:

  • A – Shigella dysenteriae
  • B – Shigella flexneri
  • C – Shigella boydi
  • D – Shigella sonnei

Czynniki zjadliwości

Czynnikami wirulencji bakterii z grupy Shigella jest LPS oraz plazmid zjadliwości PAI, odpowiedzialny za wnikanie do komórek nabłonka i makrofagów. Najbardziej patogenny szczep, Shigella dysenteriae typu I wytwarza ponadto cytotoksynę Shiga. Do wywołania zakażenia wystarczy spożycie 100 bakterii.

Patogeneza

Zakażenie jest ograniczone do błony śluzowej i tkanki podśluzowej okrężnicy. Spożyta bakteria wnika do błony śluzowej i powoduje jej owrzodzenie. Skutkiem jest krwawa biegunka ze śluzem i ropą.

Objawy kliniczne

Czerwonka zwykle objawia się silnymi, kurczowymi bólami brzucha i częstym, bolesnym oddawaniem małej ilości stolca, zawierającego krew i śluz.

Diagnostyka i leczenie

Materiałem diagnostycznym pobieranym do hodowli jest kał i wymazy odbytnicze z owrzodzeń śluzówki. Do hodowli Shigella stosuje się specjalne podłoża (np. agar SS).

Leczenie objawowe za pomocą płynów.

Wobec bakterii aktywność zachowują β-laktamy, kotrimoksazol, fluorochinolony, cefalosporyny II i III generacji.

Przypisy

Bibliografia

  • Danuta Dzierżanowska: Antybiotykoterapia praktyczna. Wyd. IV. Bielsko-Biała: α-medica Press, 2008, s. 338-340. ISBN 978-83-7522-013-1.
  • Bergey's Manual of Determinative Bacteriology. John G. Holt (red.). Lippincott Williams & Wilkins, 1994. ISBN 978-0-683-00603-2. (ang.)

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Shigella stool.jpg
This photomicrograph revealed stool exudates in a patient with shigellosis, which is also known as “Shigella dysentery”, or “Bacterial dysentery”. Usually, those who are infected with Shigella develop diarrhea, which is often bloody, fever, and stomach cramps starting a day or two after they are exposed to the bacterium. Shigellosis usually resolves in 5 to 7 days.