Showrunner

Showrunner – główny producent serialu telewizyjnego w krajach anglojęzycznych. W Stanach Zjednoczonych osoba taka w napisach końcowych wymieniana jest jako producent wykonawczy, w innych – jak Kanada czy Wielka Brytania – jako producent. Showrunner decyduje o kształcie artystycznym serialu i odpowiada za cały proces jego powstawania poprzez zarządzanie wszystkimi zespołami i twórcami. W przypadku komedii i dramatów często jest również twórcą postaci i głównym scenarzystą. W filmie bezpośrednią kontrolę nad produkcją sprawuje reżyser, w telewizji showrunner stoi ponad reżyserami poszczególnych odcinków[1]. Showrunner sprawuje pieczę nad całokształtem programu – najczęściej to on odbiera nagrodę dla najlepszego serialu, na niego również spływa największa fala krytyki (jak chociażby w przypadku Gry o tron[2]).

Seriale emitowane przez wiele sezonów mogą mieć kilku showrunnerów, którzy po produkcji kilku serii odchodzą lub są zwalniani, jak w przypadku seriali Żywe trupy[3], Simpsonowie, Ostry dyżur, Prawo i porządek, Prezydencki poker, Nie z tego świata, Star Trek: Następne pokolenie czy Nowojorscy gliniarze.

Charakterystyka

Tradycyjnie producent wykonawczy programu telewizyjnego był głównym wykonawcą, odpowiedzialnym za produkcję programu i decyzje kreatywne. Z czasem termin „producent wykonawczy” zaczął odnosić się do większej liczby ról – od osób zajmujących się pozyskiwaniem funduszy, po „aniołów stróżów”, dla których było to stanowisko honorowe, nie pełniły bowiem żadnych funkcji, a jedynie zapewniali dalsze środki finansowe. Termin showrunner został stworzony, żeby wyróżnić producenta, który sprawuje najwyższą kontrolę nad programem. W książce Crafty Screenwriting opisano go jako „osobę odpowiedzialną za wszystkie kreatywne aspekty programu, odpowiadającą wyłącznie przed stacją telewizyjną (i firmą producencką, jeśli nie należy do niego). Szef, często scenarzysta”[4].

Kanada

Od 2017 roku Writers Guild of Canada przyznaje Showrunner Award w ramach corocznej ceremonii rozdania Canadian Screenwriting Awards. Pierwszym showrunnerem, któremu przyznano tę nagrodę, był Brad Wright, producent wykonawczy seriali Gwiezdne wrota i Gwiezdne wrota: Atlantyda[5].

Wielka Brytania

W Wielkiej Brytanii pojęcie showrunnera funkcjonuje od pierwszej dekady XXI wieku, najczęściej jest to scenarzysta albo osoba, która sprawuje pieczę nad całym procesem produkcji[6]. Pierwszym brytyjskim serialem, przy którym użyto terminu showrunner, była Moja rodzinka, który w latach 2000–2011 miał łącznie pięciu showrunnerów[7]. Pierwszym scenarzystą, którego wyznaczono na stanowisko showrunnera, był Tony McHale, scenarzysta i twórca Szpitala Holby City[8]. Termin zyskał popularność po wznowieniu produkcji Doktora Who w 2005 roku przez Russella T. Daviesa[9].

Showrunnerzy

Przypisy

  1. ↑ Janice Rhoshalle Littlejohn: TV's showrunners outrank directors (ang.). 2008-08-15.
  2. ↑ Dani Di Placido: ‘Game of Thrones’ Showrunners David Benioff and D.B. Weiss Confirmed the Worst Suspicions of the Fanbase (ang.). Forbes, 2019-10-28. [dostęp 2019-12-30].
  3. ↑ Kim Masters: 'The Walking Dead': What Really Happened to Fired Showrunner Frank Darabont (ang.). Hollywood Reporter, 2011-10-08. [dostęp 2019-12-30].
  4. ↑ TENTATIVE GLOSSARYComplications Ensue (ang.). 2005.
  5. ↑ 2007 Canadian Screenwriting Awards (ang.). Writers Guild of Canada. [dostęp 2019-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-19)].
  6. ↑ Mark Lawson: Britain's got talent – and it's untouchable (ang.). 2007-10-22.
  7. ↑ My Family (ang.). comedy.co.uk.
  8. ↑ John Plunkett: Holby City exec producer to leave (ang.). 2009-12-14.
  9. ↑ Dan Martin: Is Heroes lost without its superman? (ang.). 2009-06-24.