Siłownie wodne we Wrocławiu

Elektrownia Południowa we Wrocławiu

Liczne rzeki, w tym największa z nich Odra, przepływające przez miasto Wrocław oraz liczne inwestycje w zakresie hydrotechniki prowadzone przez cały okres historii miasta, wykreowały jeden z większych w Polsce węzeł wodny – Wrocławski Węzeł Wodny. Od początku jego istnienia jednym z jego elementów były siłownie wodne we Wrocławiu wykorzystujące energię wody.

Początkowo były to młyny wodne i inne siłownie wodne dla zlokalizowanych nad brzegami rzek zakładów, takich jak tartaki, folusze, kuźnie czy pompownie[1]. W czasach współczesnych siłownie te były stopniowo likwidowane, lub część z nich została zniszczona podczas działań wojennych i nieodbudowana. W ich miejsce powstały siłownie ukierunkowane na produkcję energii elektrycznejelektrownie wodne.

Ze względu na ograniczone możliwości związane z niewielkimi spadami występującymi na stopniach wodnych we Wrocławiu oraz brak możliwości budowy zbiorników na zurbanizowanym i równinnym terenie, powstałe na obszarze miasta elektrownie wodne, to małe elektrownie wodne, przepływowe.

Młyny Maria i Feniks
Rynny robocze Młynów Klary
Elektrownia Wodna Wrocław II (Północna)

Historyczne siłownie wodne we Wrocławiu

Budowa siłowni wodnych na potrzeb różnych zakładów prowadzona była we Wrocławiu od najwcześniejszych wieków istnienia miasta. Były to przede wszystkim młyny wodne.

Poniżej przedstawione jest zestawienie, choć z pewnością niepełne, siłowni co do których istnienia dostępne są historyczne źródła.

Siłownie wodne we Wrocławiu
siłowniainne nazwyrzeka, ramiędata budowydata zamknięciarodzaj
Młyn Maria[2]Kanał Młyna Maria1267 (1793)do lat 60. XX w.młyn wodny
Młyn Feniks[2]Kanał Młyna Maria1333do lat 60. XX w.młyn wodny
Młyny Klary[3][4]Młyn Arnold (1242)[2][4]
Claren Mühle[3]
Upust Klary1242, 1275[2][3]
1268, 1304[4]
1974 (wyburzenie budynków)młyn wodny
młyny św. Macieja[4]Kanał Jazu Macieja12541876młyn wodny
obecnie zdemontowane przęsło Jazu św. Macieja
Młyn Pomorski[5]WerdermühleOdra Północna1922młyn wodny
obecnie Elektrownia Wodna Wrocław II
Stary Wodociąg[1][6]Wielki WodociągOdra Południowa13871924ujęcie wody
wodociąg Św. Macieja[1][7]Nowy WodociągOdra Południowa1539ujęcie wody
Młyn Średni[8]Odra Południowa1921młyn wodny
obecnie Elektrownia Wodna Wrocław I
Młyn Przedni[9]Odra Południowa1921młyn wodny
obecnie Elektrownia Wodna Wrocław I
Młyn Nowy[10]Neu - MühleOdra Południowa1921młyn wodny
obecnie Elektrownia Wodna Wrocław I
Młyn na Kępie[11]Odra Północna1916młyn wodny
Młyn Leśnica[12]Mühle Deutsch LissaBystrzyca1932lata 70. XX wiekupozostał budynek – inne przeznaczenie

Elektrownie wodne we Wrocławiu

Część elektrowni wodnych we Wrocławiu powstała w miejscach, w których wcześniej istniały inne siłownie wodne, następnie wyburzone. Ze względu na niewielkie moce instalowane – co jest wynikiem warunków na ciekach we Wrocławskiem Węźle Wodnym – część z elektrowni została wyłączona z eksploatacji.

Elektrownie wodne we Wrocławiu
elektrownia wodnarzeka, ramięlokalizacjadata budowydata zamknięciamoc instalowana
Elektrownia Wodna Wrocław I[13]Odra Południowa252,45 km Odry19242400 kW
Elektrownia Wodna Wrocław II[14]Odra Północna1,2 km Odry Północnej19251000 kW
Elektrownia Wodna Marszowice[15][16][17]Bystrzyca1921385 kW
Elektrownia Wodna Stabłowice[18]Bystrzyca1924pod koniec lat 70113 kW
Prywatna elektrownia wodna im. Stanisława Sobolewskiego[19]Ślęza

Przypisy

  1. a b c Mariusz Tokarz, Stary Wodociąg zwany "Wielkim", Wratislaviae Amici, 2006-11-22 (dostęp 2010-01-21)
  2. a b c d Wratislaviae Amici – Młyn Maria (dostęp 2010-01-21)
  3. a b c http://dolny-slask.org.pl/test.php?obiekt=1032&start=8&tend=16 Wratislaviae Amici – Młyn Klary] (dostęp 2010-01-21)
  4. a b c d Fundacja Otwartego Muzeum Techniki – Trasa turystyczna Mosty i przeprawy, Wrocław 2007 (dostęp 2009-12-02)
  5. Wratislaviae Amici – Młyn Pomorski (dostęp 2010-01-21)
  6. Wratislaviae Amici – Stary Wodociąg (dostęp 2010-01-21)
  7. Wratislaviae Amici – Stary Św. Macieja (dostęp 2010-01-21)
  8. Wratislaviae Amici – Młyn Średni (dostęp 2010-01-21)
  9. Wratislaviae Amici – Młyn Przedni (dostęp 2010-01-21)
  10. Wratislaviae Amici – Młyn Nowy (dostęp 2010-01-21)
  11. Wratislaviae Amici – Młyn na Kępie (dostęp 2010-01-21)
  12. Młyn Leśnica, Lissa Leśnica, czwartek, 3 września 2009 (dostęp 2010-01-28)
  13. Wratislaviae Amici – Mariusz Tokarz, Elektrownia Wodna Południowa, 2004-12-06 (dostęp 2010-01-21)
  14. Wratislaviae Amici – Elektrownia Wodna Północna (dostęp 2010-01-08)
  15. Wratislaviae Amici – Elektrownia Wodna Marszowice (dostęp 2010-01-21)
  16. Elektrownia Marszowice, Wratislaviae Amici, 2004-11-21 (dostęp 2010-01-21)
  17. Wszystkie miejsca w MEW w Polsce. Małe Elektrownie Wodne. [dostęp 2010-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-19)].
  18. Elektrownia Stabłowice, Wratislaviae Amici (dostęp 2010-01-21)
  19. Prywatna elektrownia wodna im. Stanisława Sobolewskiego , Wratislaviae Amici (dostęp 2010-01-21)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Propozycja LnM-2.svg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Propozycja 1 dla Listy na Medal na PL.WIKI
WyspaMlynska-zKladkiPiaskowej.jpg
Wroclaw Islands.png
Wyspa Młyńska we Wrocławiu widziana od strony zachodniej, z Kładki Piaskowej.
Przy prawym skraju kadru widać samochody stojące na ul. Staromłyńskiej znajdującej się na Wyspie Piasek, w głębi tej uliczki widoczny jadący ulicą św. Jadwigi (w poprzek kadru) tramwaj; na lewo od ul. Staromłyńskiej dwa pięciopiętrowe gmachy Młyna Maria wraz z łączącym je niższym pawilonem wzniesionym nad rynnami roboczymi młyna; gmach po lewej stoi na Wyspie Młyńskiej tak, jak widoczny na lewo od niego żółtawobeżowy budynek (z czerwonym dachem) dawnego technikum spożywczego, obecnie hotel; na lewo od Wyspy Młyńskiej widoczny kanał, oddzielający ją od sąsiadującej z nią Wyspy Słodowej (drzewo widoczne na zdjęciu rośnie właśnie na Wyspie Słodowej).
6332-elektrownia poludniowa.jpg
Southern hydroelectric plant on Odra River in Wrocław, Poland
Elektrownia polnocna.jpg
Northern hydroelectric plant on Odra River in Wrocław, Poland