Siły Powietrzne Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej

Siły Powietrzne Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej
中国人民解放军海军
Godło
Państwo

 Chińska Republika Ludowa

Siły zbrojne

Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza

Data utworzenia

11 listopada 1949

Znak rozpoznawczy

Roundel of China.svg

Siły Powietrzne Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (chiń. upr. 中国人民解放军空军; chiń. trad. 中國人民解放軍空軍; pinyin Zhōngguó Rénmín Jiěfàngjūn Kōngjūn, skrót ang. PLAAF) – jeden z rodzajów sił zbrojnych Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, od początku istnienia ich kręgosłup stanowiły maszyny radzieckie, a później ich kopie produkowane w Chinach, obecnie liczą ponad 2000 statków powietrznych.

Chińczycy od początku istnienia nowego państwa napotkali na trudności w budowie nowoczesnej armii, nie będąc w stanie zaprojektować i budować nowoczesnego samolotu byli skazani na współpracę z ZSRR. Oba kraje zbliżyła wojna koreańska, w trakcie której Chińczycy latali na radzieckich MiG-15 (w ChRL J-2), zakłady Shenyang uruchomiły nawet licencyjną produkcję treningowych MiG-15UTI (oznaczone JJ-2). W latach 50. Chiny zbudowały znaczne zaplecze przemysłowe, aby móc samodzielnie produkować samoloty dla swojego lotnictwa.

19 listopada 2015 roku ogłoszono podpisanie kontraktu pomiędzy rządami Chin i Rosji na sprzedaż 24 samolotów Su-35. Wartość umowy szacowana jest na 2 miliardy USD. Dostawy myśliwców mają się rozpocząć w 2017, a zakończyć w 2018 roku. Negocjacje trwały od 2011 roku, które dotyczyły miejsca produkcji maszyn. Postanowiono, że samoloty powstają w zakładach Suchoja w Komsomolsku nad Amurem, z wykorzystaniem niektórych chińskich komponentów maszyny. Siły Powietrzne Chin staną się pierwszym zagranicznym użytkownikiem Su-35[1].

Wyposażenie jednostek transportowych

Zadaniem lotnictwa transportowego jest zapewnienie transportu wewnątrz kraju oraz wsparcie działań za granicą. Chińska Republika Ludowa w wielu regionach swojego rozległego terytorium posiada słabo rozbudowaną sieć infrastruktury drogowej. Realizacja transportu w takim przypadku realizowana jest prze wojskowy transport powietrzny. Problemem braku wsparcia dla rozrostu sił transportowych był brak nowoczesnego sprzętu wraz z brakiem technologii w tej dziedzinie. Przyczyną za ten stan rzeczy były negatywne stosunku z ZSRR oraz ograniczone moce produkcyjno-konstrukcyjne chińskiego przemysłu lotniczego[2].

Pierwszy chiński samolot transportowy był to Yun-5, który był radzieckim samolotem An-2. Od 1957 roku montowano samoloty z części sprowadzonych z ZSRR, a następnie uruchomiono miejscową produkcję. W trzynaście lat do 1970 roku powstało 728 sztuk w fabryce Nanchang, a od tego roku również fabryka Shijiazhuang. Jedyną zmianą konstrukcyjną w stosunku do radzieckich lub polskich samolotów było zamontowanie na końcu wingletów[3].

W latach 1974-1975 opracowano samolot Y-11, którego produkcja trwała zaledwie dwa lata. Napędzany był dwoma silnikami tłokowymi z dziewięcioma cylindrami Huosai-6A o mocy 213 kW każdy. Samolot z powodu niepraktyczności został wycofany z użytkowania. Samolot Y-11 Turbo Panda, który powstał na podstawie poprzednika to samolot u układzie grzbietopłatu z skrzydłami wzmocnionymi zastrzałami. Napęd stanowią dwa silniki Pratt & Whitney Canada PT6A-27 z śmigłami Hartzell o łącznej mocy 1360 kW. Kabina mieści 17 pasażerów i 1700 kg ładunku. Kadłub nie posiada tylnych drzwi załadunkowych. Konstrukcja została oblatana w 1982 roku. Nazwa następnie została zmieniona na Y-12. Maszyna została zmodernizowana poprzez wydłużenie skrzydeł o 2 metry, przez skośne końcówki oraz wymieniono silniki na mocniejsze. Próby w locie zostały zakończone w 2002 roku. Wyprodukowano ich około 120 sztuk[3].

Chiński samolot Yun-7 jest chińską kopią samolotu radzieckiego An-24. Nie ma informacji czy samolot był skopiowany po zakupieniu wersji cywilnych czy dokonano zakupienia dokumentacji. Pierwszy samolot oblatano w latach 70 XX wieku, a wersję z tylną rampą załadowczą Y-7H oblatano końcem lat 90[4].

Samolot An-12 jest największym chińskim samolotem transportowym, który produkowany jest seryjnie. Państwo Chińskie otrzymało w latach 60 kilka samolotów An-12 i dokumentację umożliwiającą samodzielny montaż bez licencji i dokumentacji produkcyjnej. Rozpoczęcie kopiowania radzieckiego samolotu zostało ustalone w 1969 roku. Prototyp zbudowano w 1974 roku. Oznaczenie chińskiego klona ustalono na Yun-8. Próby nad samolotem zostały zakończone w 1980 roku. W użyciu pozostaje około 90 sztuk z 100 wyprodukowanych samolotów. Różnica między radzieckim odpowiednikiem widoczna jest w przeszklonym nosie, który został wydłużony. Modernizacji uległy również wrota załadunkowe, skopiowane z amerykańskiego Herculesa oraz zostały powiększone celem transportu śmigłowców. W 1990 próbowano samodzielnie uszczelnić kabinę celem hermetyzacji jednak konieczne było skorzystanie pomocy z usług firmy Lockheed Martin. Zmiana miała oficjalnie umożliwić transport zwierząt, ale dała możliwość transportu żołnierzy nad Himalajami[5].

Niektóre samoloty Yun-8 posiadają większe osłony dielektryczne na przodzie kadłuba. Przyczyną były dłuższe anteny radaru. Samolotów tych używa się powszechnie do transportu i maszyn specjalnych jak rozpoznanie lub testowania nowych komponentów. W 1993 roku planowano stworzyć wersję cywilną samolotu. W 1997 roku zmodernizowano podwozie samolotu. W 2004 roku rozpoczęto modernizację samolotu. Planowano importować silniki od Pratt & Whitney PW150B i śmigła sześciołopatowe Dowty R-408. Modernizacja z powodu przedłużających się prac, została wsparta umową z biurem Antonowa, które miało zaprojektować nowe skrzydła z kesonem pełniącym rolę zbiornika paliwa. Samolot po modernizacji otrzymał oznaczenie Y-8F-600. Oblatano go w 2007 roku według źródeł chińskich pomimo nie ujawnienia żadnego zdjęcia prototypu. Maszyna była później modernizowana pod względem zadań specjalnych. W ogonie wprowadzono masywny opływ aerodynamiczny, zlikwidowano rampę załadunkową, zmniejszono grzebień aerodynamiczny, wydłużono gondole podwozia, zwiększono ładownie o 1 metr. Kolejna zmiana dodała kolejny metr ładowni, nowe silniki i zwiększenie steru kierunku. W 2005 roku podane zostały informacje o pracy nad samolotem Y-8U[6].

W 2007 roku ujawniono makietę samolotu, która okazała się kopią Ił-76. W 2009 roku oficjalnie ogłoszono pracę nad konstrukcją samolotu Y-20. Samolot stanowi połączenie rozwiązań z różnych samolotów. Z samolotu Ił-76 zaczerpnięto skrzydła, natomiast ogon wzięto z C-17A Globemaster III, podwozie z Airbus A400M, a przód z An-70[7].

Samoloty z importu

Po II wojnie światowej Chiny używały samolotów C-46, C-47, Li-2, Ił-12, Ił-14, Ił-18, Tu-124. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku zakupiono Ił-76[8].

Plany niezrealizowane

Pierwszym dużym samolotem transportowym miała być kopia Boeinga 707 - Y-10. Projekt jednak porzucono[8].

Wyposażenie

SamolotProducentTypWersjaLiczba sztuk[9]Uwagi
Samoloty myśliwskie
Chengdu J-20Chinymysliwiec trudnowykrywalny~50[10]
Suchoj Su-35 Rosjamyśliwiec wielozadaniowySu-35S24
Chengdu J-10 Chinymyśliwiec wielozadaniowyJ-10A/B J-C
J-10S
436[11]Dopiero wersja C jest uważana za nowoczesną maszynę.
Su-30 Rosjamyśliwiec wielozadaniowySu-30MKK~76Marynarka wykorzystuje 24 Su-30MKK2.
Shenyang J-16Chinymysliwiec przewagi powietrznejJ-16

J-16D

100+[12]Rozwojowa kopia Su-30

Wersja D - walka elektroniczna

Shenyang J-11 Chinymyśliwiec wielozadaniowyJ-11A
J-11B
120kopia Su-27
Suchoj Su-27 Rosjamyśliwiec przewagi powietrznejSu-27SK
Su-27UBK
53
16
Shenyang J-8II Chinymyśliwiec przechwytującyJ-8A/J-8B96
Chengdu J-7 ChinymyśliwiecJ-7389kopia MiG-21F-13
Samoloty szturmowe
Xi’an JH-7 Chinymyśliwiec szturmowyJH-7/A72
Nanchang Q-5 Chinysamolot bliskiego wsparciaQ-5119rozwinięcie J-6/MiG-19
Bombowce
Xi’an H-6 Chinybombowiec strategicznyH-6120Licencyjna kopia Tu-16, produkowane są zmodernizowane H-6K.
Samoloty wczesnego ostrzegania
KJ-2000 Chinywczesne ostrzeganie5Zmodyfikowane w Chinach Ił-76.
KJ-200 Chinywczesne ostrzeganie2Na bazie Y-8.
Samoloty szkolno-treningowe
Nanchang CJ-6 Chinyszkolenie wstępneCJ-6300+rozwinięcie Jak-18A
Hongdu JL-8 Chinyszkolenie podstawoweJL-8190
Hongdu L-15 Chinyszkolenie zaawansowaneL-152
Samoloty transportowe
Ił-76 Rosjastrategiczny transportowiecIł-76MD20
Harbin Y-12 Chinylekki transportowiecY-12?
Harbin Y-11 Chinylekki transportowiecY-1150
Shaanxi Y-8 Chinytaktyczny transportowiecY-845kopia An-12
Xi’an Y-7 Chinylekki transportowiecY-780
Shijiazhuang Y-5 Chinylekki transportowiecY-5300
Bombardier Challenger 600 Kanadatransport VIPCL 6015
Powietrzne tankowce
Xi’an H-6 Chinytankowiec powietrznyHY-610
Śmigłowce
Mi-17 ZSRRtransportowyMi-17330
Changhe Z-8 Chinyciężki transportowyZ-88licencyjny Super Frelon
Harbin Z-9 Chinywielozadaniowy
bojowy
Z-9
WZ-9
180
30
licencyjny Eurocopter Dauphin
Changhe WZ-10 ChinyszturmowyWZ-10300[13]
Changhe Z-11 Chinyużytkowy
bojowy
Z-11
Z-11W
30
30
licencyjny Eurocopter Écureuil
Eurocopter AS 532 Cougar FrancjatransportowyAS 5326
Sikorsky UH-60 Black Hawk Stany ZjednoczonetransportowyS-70C16
Harbin HC-120 Chiny
 Francja
 Singapur
Śmigłowiec szkolnyHC-12093Zamówiono 130, licencyjny EC120 Colibri.

Przypisy

  1. Andrzej Hładij, Rosyjskie myśliwce Su-35 dla Chin. „Podpisano kontrakt”, defence24.pl, 20 listopada 2015 [dostęp 2016-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-23].
  2. Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 80, ISSN1732-5323
  3. a b Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 81, ISSN1732-5323
  4. Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 82, ISSN1732-5323
  5. Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 82-83, ISSN1732-5323
  6. Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 84, ISSN1732-5323
  7. Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 87, ISSN1732-5323
  8. a b Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 89, ISSN1732-5323
  9. World Air Forces 2013, 11 grudnia 2012, flightglobal.com. flightglobal.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)]. Dostęp: 2012-12-15
  10. Liu Zhen, China is behind on production of its most advanced fighter jet, Business Insider [dostęp 2021-04-17] (ang.).
  11. MO Japonii, analiza wywiadu st 65, 2021.
  12. The Military Balance 2020, analiza Routledge. st. 265, 2020.
  13. 2019中国陆军装备“威武雄壮”, www.huaxia.com [dostęp 2021-04-17].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Nanchang CJ-6 corner 20060729.jpg
Autor: Mark Wagner, Licencja: CC BY 2.5
Front corner view of a Nanchang CJ-6 trainer aircraft, photographed at the Spokane Airshow
駐港部隊航空兵團-直9-ZH.JPG
Autor: Tksteven, Licencja: CC BY 3.0
駐港部隊航空兵團-直9-ZH
Air Force Flag of the People's Republic of China.svg
Air Force Flag of the People's Republic of China
Q5 parked.png
Autor: Patc045, Licencja: CC BY-SA 3.0
photo of a q5 attacker
Chinese Su-27.JPG
A Chinese Su-27 Flanker fighter makes a fly by while the Chairman of the Joint Chiefs of Staff, Marine Gen. Peter Pace, visits with members of the Chinese Air Force at Anshan Airfield, China, March 24, 2007.
PLAAF Xian HY-6 Li Pang.jpg
Autor: Li Pang, Licencja: CC BY-SA 3.0
People's Liberation Army Air Force Xian HY-6 at Zhuhai Airshow
JH-7A fighter bomber - military museum.jpg
A Chinese JH-7A fighter/bomber at the Beijing Military Museum during the "Our troops towards the sky" exhibition
J-20 (cropped).jpg
Autor: Alert5, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chengdu J-20
PLAAF Shenyang J-8II Jordan.jpg
Autor: 3GO*CHN-405/mjordan_6, Licencja: CC BY-SA 3.0
PLAAF Shenyang J-8F
Roundel of China.svg
Roundel of the People's Liberation Army Air Force.
Chengdu 10.jpg
Autor: mxiong, Licencja: CC BY 2.0
A Chengdu J-10 fighter of the People's Liberation Army Air Force.
PLAAF Z-8KH.jpg
Autor: Alancrh, Licencja: CC BY 3.0
A Z-8KH helicopter of People's Liberation Army Air Force
Changhe WZ-10.jpg
Autor: Peng Chen , Licencja: CC BY-SA 2.0
China International Aviation & Aerospace Exhibition 2012
Kongyu 2000, People's Liberation Army Air Force, China.jpg
Kongyu 2000, People's Liberation Army Airforce.