Siły Zbrojne Mjanmy

Siły Zbrojne Mjanmy (bir. တပ်မတော, Tatmadaw) – siły zbrojne Republiki Związku Mjanmy (Birmy) obejmujące wojska lądowe, marynarkę, lotnictwo, a także policję. Siły zbrojne liczą około pół miliona ludzi i w teorii są armią ochotniczą, co nie wyklucza jednak powołań. Nieregularne oddziały paramilitarne liczą dalsze 72 000 ludzi.

Historia

Propaganda wojskowa

Armia Królestwa Birmy istniała przez setki lat, od XVII wieku kontrolę nad Birmą próbowało przejąć portugalskie imperium kolonialne, a następnie Francuska Kompania Wschodnioindyjska, dopiero w XIX wieku, po serii trzech wojen z imperium brytyjskim w latach 1824-1885 instytucja armii przestała istnieć, a Birma znalazła się w granicach Indii Brytyjskich. W momencie powstania w 1948 siły zbrojne wywodziły się z wojska Birmy Brytyjskiej oraz Armii Narodowej. W tym czasie zwalczała zbrojne powstania etniczne, dysydentów politycznych i narkobiznes.

W 1948 roku Birma stała się niepodległym krajem, po puczu w 1962 roku armia przejęła władzę (oficjalnie kraj był rządzony nie przez juntę, a Birmańską Partię Socjalistyczną), utrzymała się przy niej do 1988, kiedy wybuchł społeczny bunt. Zamiast wprowadzenia demokracji w kraju, armia przeprowadziła kolejny zamach stanu, a władzę przejęła Partia Rozwoju i Odbudowy. Od 2011 roku wprowadzono jednak instytucję prezydenta Mjanmy oraz przeprowadzono wybory.

Od 1962 północny stan Kaczin dążył do utworzenia państwa niepodległego od Birmy. W wyniku ofensywy w 1994 siły rządowe doprowadziły do uznania władzy centralnej. W 2011 wojsko wznowiło walki z rebeliantami, pod koniec 2012 rozpoczęto ofensywę z wykorzystaniem lotnictwa^[1].

Wojsko lądowe

Tatmadaw Kyee

(c) Werran z chińskiej Wikipedii, CC BY 3.0
Państwo	Mjanma
Data utworzenia	1945

(c) Okkar z angielskiej Wikipedii, CC BY 2.5

Struktura dowodzenia sił zbrojnych

Wojska lądowe stanowią zdecydowaną większość sił zbrojnych, licząc 350 tysięcy ludzi są zgrupowane w 337 batalionów piechoty i 37 pułków artylerii, otrzymują większość budżetu obronnego. Od 1948 armia zwalczała ponad 40 bojówek lub grup powstańczych. Dawne brytyjskie uzbrojenie, jak czołgi Comet zastąpiło w większości sprzęt pancerny pochodzący z ChRL, także używany sprzęt sprowadzany z Ukrainy, bardziej zaawansowane systemy przeciwlotnicze sprowadzono bezpośrednio z ZSRR. Armia dzieli się na 13 regionalnych dowództw odpowiadającym w większości prowincjom kraju, te podlegają pod 6 dowództw geograficznych. Oprócz nich występują dowództwa operacyjne, w tym 10 pancernych: 6 batalionów czołgów i 4 bataliony piechoty zmotoryzowanej, 10 dowództw operacji artyleryjskich: 113 batalionów artylerii, 10 dywizji obrony przeciwlotniczej z 9 batalionami/bateriami SAM lub artylerii.

Czołgi podstawowe:^[2]

• VT-1A - 50 sztuk
• T-72S - 14 sztuk (ex-ukraińskie)
• T-55 - 10 sztuk (dar Indii)
• Typ 88B - 200 sztuk
• Typ 69-II - 80 sztuk
• Typ 62 - 105 sztuk
• Typ 59D - 25 sztuk

Transportery:

• Typ 85 - 250
• Typ 90 - 55
• MTLBM - 26 (ex-ukraińskie)
• BTR-3U Guardian - 10

Artyleria:

• NORINCO SH-1 155 mm - 150
• Nora B-52 155 mm - 30
• M2A1 105 mm - 172 (ex-USA i ex-jugosłowiańskie)
• D-30 122 mm - 100 (ex-rosyjskie)
• KH-179 155mm - 100
• M-46 130 mm - 160
• Soltam M-68 155mm - 16
• BM-21 Grad - 320

Systemy przeciwlotnicze:

• Bristol Bloodhound - 60 (z Singapuru)
• 2K12 Kub - 24
• S-125 - 24
• S-75 - 48
• 2K22 Tunguska - 24
• 9K38 Igła - 400
• 9K310 Igła-1 - 100 (z Bułgarii)
• HN-5 (Strzała-2) - 200

Przeciwpancerne:

• Carl Gustaf - 1000

Siły powietrzne

Tatmadaw Lei

Państwo	Mjanma
Data utworzenia	1947
Znak rozpoznawczy

Wyposażenie

Źródło: Konflikty.pl^[3]

Samolot	Producent	Typ	Wersja	Liczba sztuk	Uwagi
Samoloty myśliwskie
MiG-29	Rosja	myśliwiec przewagi powietrznej	MiG-29 9.12B MiG-29 9.13SE MiG-29UB 9.51	20 6 5	Prawdopodobnie używane lub niedostarczone do innego klienta, zakupione w 2001 za 130 mln USD[4], w 2011 zakupiono 10 MiG-29B, 6 MiG-29SE i 4 MiG-29UB za 570 mln USD[5]. Z samolotami zakupiono R-27 i R-73.
JF-17 Thunder	Chiny  Pakistan	Lekki myśliwiec wielozadaniowy	Block 2	0	Kontrakt na dostawę 16 sztuk podpisano w 2015 roku[6].
Chengdu F-7 Airguard	Chiny	myśliwiec przechwytujący	F-7M FT-7S	25 6	Od 1990 dostarzono 30 F-7M, uzbrojone w PL-2 i PL-5B.
Samoloty sztumowe
Nanchang A-5 Fantan	Chiny	samolot szturmowy	A-5C FT-6	20 1	Od 1994 dostarczono 24 A-5.
Samoloty szkolno-bojowe
Jak-130	Rosja	szkolenie zaawansowane		20	W kwietniu 2016 zamówiono 16. W lutym 2017 dostarczono trzy[7][8].15 grudnia 2021 odebrano 6 kolejnych maszyn.[9]
K-8 Karakorum	Chiny	szkolenie zaawansowane/samolot wsparcia	K-8E	30	12 dostarczono w 1999. Dalszych 50 ma być zmontowanych lokalnie na licencji.
SOKO G-4 Super Galeb	Chiny	szkolenie zaawansowane/samolot wsparcia		4	W latach 1991-1992 dostarczono 6 z 20 z powodu zniszczenia fabryki.
Grob G-120A	Niemcy	szkolenie wstępne	G120TP	20
Pilatus PC-9	Szwajcaria	szkolenie podstawowe		7	4 w 1986 i 3 w 1990, wersja uzbrojona.
Pilatus PC-7	Szwajcaria	szkolenie podstawowe	PC-7	10	W latach 1979-1981 dostarczono 16.
Samoloty transportowe
Shaanxi Y-8	Chiny	transportowiec	Y-8D2	4	Dostarczono 4 sztuki w 1994.
Fokker F27	Holandia  Stany Zjednoczone	transportowiec	F-27 Fairchild FH-227	2 2	Jeden dla VIP, 6 sprowadzone z USA od 1978.
Beechcraft 1900	Stany Zjednoczone	transportowiec	1900D	brak danych
Pilatus PC-6	Szwajcaria	użytkowy	PC-6	5	W latach 1976-1978 dostarczono 7.
BN-2 Islander	Wielka Brytania	patrolowy	BN-2MP	2	W 2006 otrzymano 2 ex-indyjskie.
Harbin Y-12	Chiny	użytkowy	Y-12-IV	2	2 w 1992.
Śmigłowce
Mi-8	Rosja	śmigłowiec transportowy	Mi-8MT	11	Dostarczono 7 w 1995, 5 w 1997.
Mi-24	Rosja	śmigłowiec szturmowy	Mi-35P	9	Dostawy 2010-2011, jeden utracono w 2013.
PZL W-3 Sokół	Polska	śmigłowiec wielozadaniowy	W-3	8	Dostarczono 13 w 1991 (lub od 1990), 2 W-3S dla VIP.
Mi-2	Polska	śmigłowiec użytkowy		19	Dostarczono 22 w latach 1990-1992, w tym uzbrojone.
Eurocopter Dauphin	Francja	SAR	AS365	brak danych
Aérospatiale Alouette III	Francja	treningowy	SA 316B	9	14 sztuk od 1961.
Bell 205	Stany Zjednoczone	śmigłowiec użytkowy		10	Ex-USA, policyjne, pomoc do walki z przestępczością narkotykową, 18 sztuk w 1975.
Bell 206	Stany Zjednoczone	śmigłowiec użytkowy	206A	6	Ex-USA, policyjne, pomoc do walki z przestępczością narkotykową, 9 sztuk w 1975.

Wycofane

• Supermarine Spitfire (20 ex-RAF Mk.15 od 1953, 30 ex-izraelskich Mk.IX zakupiono w 1955)
• De Havilland Vampire T.55 (8 od 1954)
• Hawker Sea Fury (18 bojowych FB.11 i 3 T.20 ex-brytyjskich od 1957 lub 1958)
• Lockheed T-33A Shooting Star (10 ex-USAF od 1968))
• Shenyang F-6 Farmer (12 sztuk zakupiono w 1991, FT-6 używane do szkolenia na podobne A-5)
• Percival Provost (40 szkolnych, uzbrojone T.53 od 1954)
• Cessna T-37C Tweet (12 od 1971)
• Bell 47D (13 z Japonii od 1956, reparacje wojenne)
• Mi-4A (3 sztuki od 1963)
• Kaman HH-43 Huskie (12 HH-43B od 1966)
• Aermacchi SF.260 (21 od 1975)

Marynarka wojenna

Najmniejsze w siłach zbrojnych, liczące 19 000 ludzi, wykorzystują głównie rodzime, jugosłowiańskie i amerykańskie (przestarzałe) jednostki tj. trałowce, ścigacze i patrolowce. Sformowana po raz pierwszy w 1940 do działania przeciw Japonii, po uzyskaniu niepodległości w 1948 jej największym okrętem była fregata typu River - UBS Mayu oraz cztery małe kanonierki przekazane przez Royal Navy. Aktualna bandera została wprowadzona w 1974 roku (wraz ze zmianą flagi Birmy), wcześniejsza z 1948, wzorowana na brytyjskiej, miała czerwony krzyż na białym tle oraz białe gwiazdy na niebieskim tle w kantonie.

Okręty:

• 2 fregaty typu Kyan Sittha F12 Kyan Sittha i F14 Sin Phyushin (8 pocisków C-802), rodzime okręty z 2014 i 2015 roku
• 1 fregata F11 Aung Zeya (8 pocisków Ch-35 Uran), rodzimy okręt z 2010 roku
• 2 fregaty rakietowe typu 053H1 : F21 Mahar Bandula i F23 Mahar Thiha Thura (4 pociski C-802), ex-chińskie od 2012
• 3 korwety typu Anawratha: 771 UMS Anawratha, 772 UMS Bayinnaung i 773 UMS Tabinshwehti (4 pociski C-802), rodzime z 1996, 2007 i 2016

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Mmyanmar order of battle.. asiapacificdefencereporter.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)].
• Mmyanmar military - globalsecurity.org
• Burma/Myanmar, 1948-1999, acig.org