Siły opozycji (Syria)

Siłami opozycji w Syrii lub siłami rebelianckimi – nazywa się ugrupowania prowadzące walkę z rządem Baszszara al-Asada w czasie wojny domowej.

Historia rozwoju sił opozycyjnych

Początkowo syryjska opozycja nie była skupiona pod żadnym sztandarem, a spontaniczne demonstracje prowadzili zwykli cywile. Z czasem, kiedy byli atakowani przez służby bezpieczeństwa, zaczęli się zbroić. Po kilku miesiącach pacyfikacji manifestacji, zaczęło dochodzić do dezercji w wojsku. Głównym ugrupowaniem rebelianckim była Wolna Armia Syrii pod dowództwem płk. Rijada al-Asada, powołana przez dezerterów z armii narodowej 29 lipca 2011. Zbrojnymi ugrupowaniami dowodziła Narodowa Rada Syryjska (NSR), powołana 23 sierpnia 2011 z siedzibą w tureckim Stambule. Jednakże nie wszystkie grupy bojowe były podporządkowane i często działały na własną rękę[1].

W skład opozycji wchodzili głównie sunnici, także ci radykalni, co wzbudzało obawy przez zbrojeniem niektórych ugrupowań i padały podejrzenia o współpracę z Al-Kaidą. Sunnitów wspierała mniejszość kurdyjska. Wraz z wydłużaniem się syryjskiego konfliktu zaczął on przybierać na charakterze religijnym i zaczął się radykalizować. Na przełomie 2011 i 2012 syryjską opozycję poparli radykalni islamiści, którzy czynnie włączyli się do walki przeciwko rządowi. Przeprowadzali oni nie tylko zamachy bombowe, ale także ściągali z zagranicy mudżahedinów i wysyłali ich na linie frontu[2]

Na początku września 2012 powstał projekt utworzenia Narodowej Armii Syryjskiej (NAS), zrzeszającej różne grupy bojowe z Wolną Armią Syrii na czele. Jednak WAS zgłosiła zastrzeżenia co do nowej nazwy formacji. Narodowa Armia Syrii miała być całkowicie podporządkowana władzom opozycyjnym z Narodowej Rady Syryjskiej[3][4]. W toku reformowania struktur syryjskiej opozycji na konferencji w Dosze (4-11 listopada 2012) powołano Syryjską Koalicję Narodową na rzecz Opozycji i Sił Rewolucyjnych, będącą konfederacją umiarkowanych opozycyjnych ugrupowań politycznych, działających w kraju oraz za granicą, skupionych poprzednio w Narodowej Radzie Syryjskiej. Na czele konfederacji, która od tej pory reprezentowała syryjską opozycję, stanął Mu’az al-Chatib. Zbrojnym ramieniem konfederacji pozostała Wolna Armia Syrii[5].

We wrześniu 2012 po tajnych negocjacjach między umiarkowanymi ugrupowaniami Sukur asz-Szam i Brygadami Al-Faruk utworzono koalicję umiarkowanych islamistów Syryjski Front Wyzwolenia Islamu. Następnie do koalicji przystąpiła m.in. Liwa al-Islam oraz Liwa at-Tauhid. Obecnie konfederacja zrzesza 20 ugrupowań deklarujących braterskie relacje z Wolną Armią Syrii i liczy ok. 37-39 tys. bojowników, czyniąc ją najliczniejszą koalicją zbrojną w Syrii[6][7]. Z kolei 21 grudnia 2012 powołana została konfederacja 11 zbrojnych, radykalnych grup islamistycznych pod nazwą Syryjski Front Islamski. W skład organizacji nie weszła największa zbrojna grupa salaficka operująca na terenie Syrii – Dżabhat an-Nusra[8], która od kwietnia 2013 współpracowała z Islamskim Państwem w Iraku i Lewancie[9]. Wszystkie te organizacje odrzucały zwierzchność Wolnej Armii Syrii – głównego zbrojnego podmiotu syryjskiej opozycji[10].

We wrześniu 2013 według analityków wojskowości, w Syrii walczyło 100 tys. rebeliantów zrzeszonych w ok. 1000 ugrupowaniach[11], z czego 37-39 tys. działało pod szyldem Syryjskiego Frontu Wyzwolenia Islamu, 31 tys. walczyło w ramach Wolnej Armii Syrii. Kolejne 18 tys. to radykalni rebelianci z Syryjskiego Frontu Obrony, a 12 tys. rebeliantów było dżihadystami wywodzącymi się z Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie (ISIS)[6].

Taktyka wojenna radykałów i dżihadystów wymusiła na przedstawicielstwie syryjskiej opozycji odcięcie się od islamskich ekstremistów i potępienie przypadków pogwałcenia praw człowieka, w tym porwania, morderstwa i masowe egzekucje. Syryjska opozycja zadeklarowała 11 października 2013 wolę przestrzegania prawa międzynarodowego i obiecała wydanie w ręce sprawiedliwości zbrodniarzy, oskarżając jednocześnie instytucje międzynarodowe o brak działania. Umiarkowani rebelianci dostrzegli tym samym zagrożenie ze strony radykalnych islamistów[12].

22 listopada 2013 po wielomiesięcznych negocjacjach ugrupowania tworzące Syryjski Front Wyzwolenia Islamu (Liwa at-Tauhid, Szukur asz-Szam i Dżajsz al-Islam) podpisały pakt z trzema ugrupowaniami wchodzącymi w skład drugiego islamistycznego bloku konfederacyjnego – Syryjskiego Frontu Islamu (Ahrar asz-Szam, Liwa al-Hakk, Ansar asz-Szam) oraz Kurdyjskim Frontem Islamskim, powołując do życia organizację pod nazwą Front Islamski. W zamyśle twórców ciała militarnego, jest to alternatywa wobec Syryjskiej Koalicji Narodowej na rzecz Opozycji i Sił Rewolucji, a także Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie[13].

Wraz z początkiem 2014 wybuchła wojna między Islamskim Państwem w Iraku i Lewancie a resztą opozycyjnych ugrupowań zbrojnych. Do walki z ISIS przystąpił Front Islamski, który porozumiał się Dżabhat an-Nusra oraz powołanym Syryjskim Frontem Rewolucyjnym, który wchodził w skład Wolnej Armii Syrii, a także Armią Mudżahedinów. W lutym 2014 Front Islamski, Dżabhat an-Nusra, Armia Mudżahedinów i Dżajsz al-Muhadżirin wa-al-Ansar, która podobnie jak Dżabhat an-Nusra zakończyły współpracę z ISIS, utworzyły sojusz pod nazwą Ahl asz-Szam, który był odpowiedzialny za walkę z ISIS. Struktura pod tym względem współpracowała z Wolną Armią Syrii i kurdyjskimi Powszechnymi Jednostkami Ochrony oraz Dżabhat al-Akrad.

Wobec porażek Frontu Islamskiego wobec Państwa Islamskiego (ISIS przed proklamacją kalifatu z 29 czerwca 2014), Ahrar asz-Szam czynił poszukiwania nowych sojuszników, by móc rywalizować ze ściągającymi dżihadystami do kalifatu. W związku z tym 3 sierpnia 2014 podpisano ugodę z 17 innymi ugrupowaniami powołującymi Syryjską Radę Dowództwa Rewolucyjnego. W skład niej wchodziły rozłamowcy z Frontu Islamskiego (Dżajsz al-Islam, Liwa Sukur asz-Szam oraz Liwa al-Hakk), Wolnej Armii Syrii (Syryjski Front Rewolucyjny oraz Ruch Hazzam), a także mniejsze ugrupowania jak Armia Mudżahedinów i Andżad asz-Szam[14].

Obecne zbrojne grupy opozycyjne do rządów Asada

Państwo Islamskie

Walka z rządem, bojownikami syryjskimi i Kurdami
NazwaSiłaDowódcaPoczątek aktywnościObecne grupowania składoweOpis
Państwo Islamskie50 tys.Abu Bakr al-Baghdadikwiecień 2013Dżajsz al-Muhadżirin wa-al-Ansar (do lutego 2014; następnie członek struktury Ahl asz-Szam)Była siatka Al-Ka'idy w Iraku; samozwańczy kalifat na terenie Iraku i Syrii

Główne grupy ekstremistyczne i umiarkowane

Główne struktury zbrojne walczące z Państwem Islamskim i syryjskim rządem
NazwaSiłaDowódcaPoczątek aktywnościObecne grupowania składoweOpis
Syryjska Rada Dowództwa Rewolucyjnego?sierpień 2014Ahrar asz-Szam, Dżajsz al-Islam, Liwa al-Hakk, Liwa Sukur asz-Szam, Syryjski Front Rewolucyjny, Ruch Hazzam, Armia Mudżahedinów, Andżad asz-SzamSojusz 18 ugrupowań powołany do walki z Państwem Islamskim i rządowymi siłami syryjskimi.
Wolna Armia Syrii40 tys.Abd al-Ilah al-Baszirlipiec 2011Brygady Faruka, Brygady Syryjskich Turkmenów, Ghuraba asz-Szam (rozgromiona), Syryjski Front Rewolucyjny (od 3 sierpnia 2014 członek Syryjskiej Rady Dowództwa Rewolucyjnego), Ruch Hazzam (od 3 sierpnia 2014 członek Syryjskiej Rady Dowództwa Rewolucyjnego), Narodowe Zjednoczone Brygady, inne mniejsze brygady i batalionyZgrupowanie umiarkowanych rebeliantów wywodzących się głównie z dezerterujących żołnierzy armii zasadniczej.
Dżabhat an-Nusra15 tys.Abu Muhammad al-Dżaulanistyczeń 2012Sukur al-IzzOficjalna siatka Al-Ka'idy w Syrii; pierwsza grupa dżihadystyczna na terenie Syrii; sojusz z Frontem Islamskim w ramach Ahl asz-Szam; skonfliktowany z Syryjskim Frontem Rewolucyjnym i Ruchem Hazzam.
Asala wal-Tanmijja13 tys.Chalid al-Hammadlistopad 2013Była struktura Wolnej Armii Syrii.
Front Islamski?listopad 2013Liwa at-Tauhid, Ansar asz-Szam, Kurdyjski Front Islamski; Byłe ugrupowania (transfer do Syryjskiej Rady Dowództwa Rewolucyjnego): Liwa Sukur asz-Szam, Dżajsz al-Islam, Ahrar asz-Szam, Liwa al-HakkKonfederacja dużych islamskich grup zbrojnych; początkowo zbrojna alternatywa wobec Wolnej Armii Syrii, później przeciwwaga dla Państwa Islamskiego (IS); sojusz z Dżabhat an-Nusra, Armią Mudżahedinów i Dżajsz al-Muhadżirin wal-Ansar w strukturze Ahl asz-Szam; po porażce z IS rozłam w lipcu 2014 Ahl asz-Szam: Armia Muhadżedinów transfer do Syryjskiej Rady Dowództwa Rewolucyjnego, Dżajsz al-Muhadżirin wal-Ansartransfer do Dżabhat Ansar ad-Din; następnie w sierpniu 2014 rozłam we Froncie Islamskim.
Dżabhat Ansar ad-Din?lipiec 2014Dżajsz al-Muhadżirin wa-al-Ansar, Katiba al-Chadra, Harakat Szam al-Islam i Harakat Fajr Szam al-Islamijja

Oddziały kurdyjskie

Kurdyjskie struktury zbrojne walczące z Państwem Islamskim
NazwaSiłaDowódcaPoczątek aktywnościObecne grupowania składoweOpis
Powszechne Jednostki Ochrony45-50 tys.Sipan Hemo2011Zbrojne ramię Partii Demokratycznej Jedności (PYD), walcząca początkowo z syryjskimi siłami zbrojnymi, następnie z dżihadystami
Dżabhat al-Akrad7 tys.Hadżi Ahmad Kurdi2012Była kurdyjska brygada Wolnej Armii Syrii

Byłe ugrupowania zbrojne

Syryjski Front Wyzwolenia Islamu i Syryjski Front Islamski połączyły się we Front Islamski.

Bibliografia

Przypisy

  1. ↑ Ranks of Free Syrian Army ‘gaining strength’ (pol.). wp.pl, 2011-12-02. [dostęp 2012-09-29].
  2. ↑ Front Obrony Ludności Lewantu. „Wzrasta rola dżihadystów” (pol.). wp.pl, 2012-08-20. [dostęp 2012-09-29].
  3. ↑ Syria: powstańcy utworzą „zunifikowane” siły zbrojne (pol.). wp.pl, 2012-09-06. [dostęp 2012-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-08)].
  4. ↑ Ofensywa rządowa w rejonie Damaszku - wiele ofiar (pol.). wp.pl, 2012-09-06. [dostęp 2012-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-16)].
  5. ↑ Rosja: nowa koalicja opozycji w Syrii musi starać się o dialog (pol.). wp.pl, 2012-11-11. [dostęp 2012-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-12)].
  6. ↑ a b c d A Full Extremist-To-Moderate Spectrum Of The 100,000 Syrian Rebels [GRAPHIC] (ang.). businessinsider.com.au, 2013-09-14. [dostęp 2013-10-21].
  7. ↑ Holy Warriors” (ang.). Foreign Policy, 2013-10-05. [dostęp 2013-10-21].
  8. ↑ Establishment Of Joint Front Aimed At Toppling Assad, Founding Islamic State; Syrian Website Urges Them To Incorporate All Islamic Forces In Country (ang.). memri.org, 2012-12-21. [dostęp 2013-01-08].
  9. ↑ Iraqi al-Qaeda chief rejects Zawahiri orders (ang.). Al Dżazira, 2013-06-15. [dostęp 2013-08-06].
  10. ↑ Syria: część rebeliantów odrzuca koalicję, chcą struktur islamistycznych (pol.). wp.pl, 2013-09-25. [dostęp 2013-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-03)].
  11. ↑ Syria: 100 tys. rebeliantów w tysiącu grup. „Blisko połowa to islamscy radykałowie”. tvn24.pl, 2013-09-16. [dostęp 2013-09-17].
  12. ↑ Syryjska opozycja oskarża ekstremistów o zbrodnie przeciwko ludności (pol.). wp.pl. [dostęp 2013-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 maja 2015)].
  13. ↑ Major Syrian rebel groups join forces (ang.). Al Dżazira, 2013-11-22. [dostęp 2013-11-27].
  14. ↑ Eighteen rebel factions announce new military grouping (ang.). DailyStar, 2014-08-04. [dostęp 2014-09-10].
Wojna domowa w Syrii
Działania wojenne
Zbrodnie wojenne
Strony walczące
Siły rządowe
Siły opozycji
ISIS
Rożawa
Polityka
Osoby