Siarczyn sodu
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | Na2SO3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa molowa | 126,04 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | 7757-83-7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | 24437 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Inne aniony | Na2SO4, NaHSO3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Inne kationy | Li2SO3, K2SO3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Siarczyn sodu (nazwa Stocka: siarczan(IV) sodu), Na
2SO
3 – nieorganiczny związek chemiczny, sól dwusodowa kwasu siarkawego.
Otrzymywanie
Jest otrzymywany w reakcji gazowego dwutlenku siarki z roztworem węglanu sodu lub wodorotlenku sodu[6]:
- Na
2CO
3 + SO
2 → Na
2SO
3 + CO
2↑- 2NaOH + SO
2 → Na
2SO
3 + H
2O - 2NaOH + SO
Reakcję najlepiej jest prowadzić w temperaturze 40 °C.
Przykładowo, 200 g węglanu sodu rozpuszcza się w 400 g destylowanej wody, podgrzewa do temp. 40–50 °C i nasyca dwutlenkiem siarki tak długo, aż odczyn roztworu przestanie być alkaliczny. Następnie dolewa się trochę stężonego roztworu węglanu sodu i pozostawia w lodówce do krystalizacji[6].
W reakcji z tlenem tworzy siarczan sodu[7].
Właściwości
Jest to biała krystaliczna substancja rozpuszczalna w wodzie, glicerynie, nierozpuszczalna w alkoholu. Tworzy hydrat Na
2SO
3·7H
2O w formie dużych, bezbarwnych, jednoskośnych kryształów o gęstości 1,594 g/cm3. Obie sole powoli utleniają się na suchym powietrzu do siarczanu sodu (Na2SO4), ale sól nieuwodniona utlenia się trudniej[7].
Wykazuje nieciągłą zależność rozpuszczalności w wodzie od temperatury. W niskich temperaturach jego rozpuszczalność wzrasta, od ok. 13 g/100 g wody w −1–0 °C do 39 g/100 g wody w 33 °C. W tym zakresie stabilną fazą stałą jest Na
2SO
3·7H
2O, a powyżej 33 °C – bezwodny Na
2SO
3. Podczas dalszego wzrostu temperatury następuje spadek rozpuszczalności do 26 g/100 g wody w 100 °C. Możliwe jest jednak utrzymanie Na
2SO
3·7H
2O jako fazy metastabilnej do 36 °C, osiągając rozpuszczalność 42,6 g/100 g wody[4].
Zastosowania
Jest stosowany jako dodatek do żywności (konserwant, E221), środek wybielający, dezynfekujący i konserwujący, jako dodatek do wywoływaczy i utrwalaczy fotograficznych, a także jako środek redukujący ścieki zawierające kwasy chromowe[8].
Inne zastosowania znajduje w przemyśle garbarskim, tekstylnym, papierniczym i winiarskim. .
Przypisy
- ↑ a b CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-91, ISBN 978-0-8493-0488-0.
- ↑ a b c d Siarczyn sodu (nr S0505) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2011-12-18]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b Sodium sulfite, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 24437 (ang.).
- ↑ a b Kenneth A. Kobe, Katherine C. Hellwig, Sodium Sulfite from Caustic Cell Liquor, „Industrial & Engineering Chemistry”, 47 (6), 1955, s. 1116–1121, DOI: 10.1021/ie50546a013 (ang.).
- ↑ Siarczyn sodu (nr S0505) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-12-18]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b Janusz Supniewski, Preparatyka nieorganiczna, Warszawa: PWN, 1958, s. 405-406.
- ↑ a b Julian Gałecki, Preparatyka Nieorganiczna, WNT, 1964, s. 755-757.
- ↑ Grzegorz Mlostoń, Nowoczesne Kompendium Chemii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 382.
|
Media użyte na tej stronie
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
chemical structure of sodium sulfite (sulphite)
