Sidney Reilly

Sidney Reilly
Sigmund Grigorjewicz Rosenblum
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 marca 1874
Odessa

Data i miejsce śmierci

5 listopada 1925
okolice Moskwy

Zawód, zajęcie

funkcjonariusz
Scotland Yardu
Secret Service Bureau

Narodowość

żydowska

Odznaczenia
Krzyż Wojskowy (Wielka Brytania)

Sidney George Reilly, właśc. Sigmund Grigorjewicz Rosenblum (ur. 24 marca 1874 w Odessie, zm. 5 listopada 1925 k. Moskwy) – funkcjonariusz Scotland Yardu, a następnie Secret Service Bureau.

Życiorys

Młode lata

Sigmund Grigorjewicz Rosenblum urodził się w Odessie w bogatej rodzinie żydowskiej. Jego rodzicami byli Paulina i Grigorij Rosenblumowie. W 1890 zerwał kontakty z rodziną i wyemigrował do Londynu, gdzie prowadził awanturniczy tryb życia[1]. W 1896 roku przebywając w Anglii Rosenblum zmienił nazwisko na Sidney Reilly. Otrzymał paszport i rozpoczął pracę na rzecz brytyjskiego wywiadu. Udało mu się wykraść dokumentację z zakładów zbrojeniowych Kruppa oraz plany budowy niemieckich okrętów. W czasie I wojny światowej, na zapleczu frontu zbierał informacje dla aliantów[2].

As szpiegów

W 1918 został szpiegiem Secret Service Bureau (SSB) i od razu oddelegowano go wraz z brytyjskim dyplomatą Robertem Lockhartem do Rosji, aby organizować opozycję antybolszewicką. Lockhart razem z Borysem Sawinkowem opracował plan wymordowania wszystkich przywódców bolszewickich w ciągu nocy, w której w Rosji wylądują wojska alianckie[1]. Od samego początku byli oni obserwowani przez agentów Wszechrosyjskiej Komisji Nadzwyczajnej do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem. Po zamachu na Włodzimierza Lenina Lockhart i Reilly zostali aresztowani przez funkcjonariuszy WCzK. Obaj zostali wypuszczeni, a po ponownym aresztowaniu wymieniono ich na rosyjskich agentów aresztowanych przez brytyjskie służby w Londynie. Reilly został zwolniony ze służby SSB w 1921 w stopniu porucznika.

Przez wiele lat wokół Sidneya Reilly'ego krążyła legenda świetnego szpiega. W Wielkiej Brytanii był nazywany „Asem szpiegów”. W rzeczywistości Reilly współpracował z kilkoma wywiadami, pracując już dla Brytyjczyków. Miał co najmniej kilka paszportów i jednocześnie był żonaty z kilkoma kobietami w różnych krajach. W trakcie swojego pobytu w Rosji współpracował z wieloma organizacjami antybolszewickimi będącymi w rzeczywistości częścią najpierw WCzK, a potem OGPU. Na tej podstawie nieświadomie przekazywał Brytyjczykom nieprawdziwe informacje o rozległym podziemiu antybolszewickim, zakładanym w większości przez agentów radzieckich służb.

Śmierć

W 1925 roku pojechał do ZSRR z działaczem Monarchistycznego Związku Centralnej Rosji (MZCR), a w rzeczywistości z agentem OGPU Grigorijem Syrojeżkinem. Granicę fińsko-radziecką przekroczył 25 września 1925 roku, następnie dotarł do Moskwy gdzie w czasie spotkania z działaczami MZCR (którym przedstawił plan wywołania powstania oraz źródła finansowania) został aresztowany i przewieziony do siedziby OGPU w Moskwie przy ulicy Wielkiej Łubianki. W obawie przed śmiercią zaproponował współpracę a do szefa OGPU Feliksa Dzierżyńskiego napisał, że dostarczy wszystkie informacje na temat brytyjskich tajnych służb[3]. Reilly został rozstrzelany 5 listopada 1925 roku w podmoskiewskim lesie.

Przypisy

Bibliografia

  • Bogusław Wołoszański: Ten okrutny wiek. Sensacie XX wieku. Wyd. 1. Warszawa: Sensacie XX wieku Colori sp. z o.o., 1995. ISBN 83-904972-0-4.
  • Andrew Cook, Sidney Reilly: ST1 (On His Majesty's Secret Service), NPI Media Group 2002
  • Karol Grünberg: Szpiedzy Stalina. Z dziejów wywiadu radzieckiego. Wyd. 2. Warszawa: Książka i Wiedza, 1998. ISBN 83-05-12959-4.

Media użyte na tej stronie

Military cross BAR.svg
Military Cross medal ribbon
Sidney Reilly German Passport September 1918.jpg
Cropped 1918 passport photo of famous espionage agent Sidney Reilly. This passport was issued under his alias of George Bergmann.