Siedem cudów świata
Siedem cudów świata (starożytnego) – lista najbardziej znanych budowli w starożytności. Była swego rodzaju przewodnikiem turystycznym dla podróżników starożytności, którzy chcieli zobaczyć najbardziej sławne i znane miejsca.
Wzorowane na niej są różne inne listy (siedmiu) cudów świata. Nawiązuje do nich też pojęcie ósmego cudu świata.
Historia
Najwcześniejsza znana wersja listy została stworzona w II wieku p.n.e. przez Antypatra z Sydonu[1]. Lista, którą znamy dzisiaj została skompletowana w średniowieczu, kiedy to wiele z miejsc na niej umieszczonych już nie istniało. Jako że lista pochodzi głównie z antycznych greckich opowieści, umieszczono na niej tylko miejsca, które były znane i zwiedzane przez starożytnych Greków.
Początkowo używano nazwy theamata (gr. θεάματα), co znaczy „rzeczy godne zobaczenia” (Τὰ ἑπτὰ θεάματα τῆς οἰκουμένης [γῆς] „rzeczy godne zobaczenia w zamieszkałym świecie”). Później użyto słowa „cud” (thaumata θαύματα, „cuda”)[2].
Budowle te są uważane za cuda, ponieważ znajdowały się pomiędzy najbardziej popularnymi celami turystycznymi nawet w czasach takich jak 1600 rok p.n.e. Graffiti turystów znajduje się na monumentach w dolinie królów od czasów, kiedy Sfinks miał tysiąc lat. Jest warte zauważenia, że wszystkie siedem cudów było stworzonych przez człowieka i nie są one dziełami natury. Razem z rewolucją przemysłową, jej wpływem na środowisko i powstaniem ruchu naturalistycznego w turystyce stworzona została lista siedmiu cudów natury.
Siedem cudów starożytnego świata
Wymienione według czasu ich konstrukcji cuda prezentują się następująco:
| Cud | Data | Budowniczy | Zniszczono | Przyczyna zniszczenia |
|---|---|---|---|---|
| Piramida Cheopsa | 2575 p.n.e.[3] | Egipcjanie | istnieje | niezniszczona, chociaż w średniowieczu pozbawiono ją licówki, a już w starożytności zrabowano skarby. |
| Wiszące ogrody Semiramidy | 600 p.n.e. | Babilończycy | I wiek p.n.e. | trzęsienie ziemi |
| Świątynia Artemidy w Efezie | 560 p.n.e.[4] | Grecy, Lidyjczycy | III wiek n.e. | wersja pierwotna spalona przez Herostratesa, a jej rekonstrukcja zniszczona przez najazd Gotów. |
| Posąg Zeusa w Olimpii | 435-430 p.n.e.[5] | Grecy | V – VI wiek n.e. | pożar |
| Mauzoleum w Halikarnasie | 353 p.n.e.[6] | Grecy, Karowie | 1494 n.e. | trzęsienie ziemi |
| Kolos Rodyjski | 281 p.n.e.[4] | Grecy | 224 p.n.e. | trzęsienie ziemi |
| Latarnia morska na Faros | 280-279 p.n.e.[4] | Ptolemeusze, Grecy | 1303–1480 n.e. | trzęsienie ziemi |
Oryginalna lista Antypatra zastępowała Latarnię z Aleksandrii Bramą Isztar. W starożytności wymieniano również posąg Asklepiosa w Epidauros wyrzeźbiony przez Trasymedesa z Paros oraz Kolosy Memnona. Aż do VI wieku naszej ery powyższa lista była w użyciu. Ze wszystkich tych cudów przetrwał tylko jeden i jest nim Wielka Piramida Cheopsa z Gizy. Istnienie wiszących ogrodów Semiramidy nie zostało nigdy definitywnie udowodnione. Źródła pokazują, że pozostałe pięć cudów zostało zniszczonych przez naturalne kataklizmy. Świątynia Artemidy i Posąg Zeusa zostały zniszczone przez ogień, podczas gdy Latarnia z Aleksandrii, Kolos Rodyjski i Mauzoleum w Halikarnasie zostały zniszczone przez trzęsienia ziemi. Niektóre z rzeźb z Mauzoleum w Halikarnasie i Świątyni Artemidy znajdują się w Muzeum Brytyjskim.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Antologia Palatyńska IX, 58
- ↑ Seven Wonders of the Ancient World s. 4.
- ↑ Cheopsa piramida – WIEM, darmowa encyklopedia. [dostęp 2013-12-31].
- ↑ a b c Siedem cudów świata – WIEM, darmowa encyklopedia. [dostęp 2013-12-31].
- ↑ Zeusa Olimpijskiego posąg – WIEM, darmowa encyklopedia. [dostęp 2013-12-31].
- ↑ Mauzoleum w Halikarnasie – WIEM, darmowa encyklopedia. [dostęp 2013-12-31].
Media użyte na tej stronie
Autor: en:User:Slof, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The seven wonders of the ancient world (from left to right, top to bottom): the Great Pyramid of Giza, the Hanging Gardens of Babylon, the Temple of Artemis at Ephesus, the Statue of Zeus at Olympia, the Mausoleum of Halicarnassus, the Colossus of Rhodes, and the Lighthouse of Alexandria.