Siemion Roszal

Siemion Grigorjewicz Roszal (ur. 13/25 stycznia 1896 r. w Petersburgu, zm. 8/21 grudnia 1917 r. w Jassach) – rosyjski działacz rewolucyjny pochodzenia żydowskiego, bolszewik.

Życiorys

Pochodził z rodziny kupieckiej z Petersburga, tam też uczył się w gimnazjum[1]. Z powodu zaangażowania w nielegalnej rewolucyjnej organizacji uczniowskiej musiał odejść ze szkoły, końcowe egzaminy zdał w trybie eksternistycznym. Rozpoczął następnie studia w petersburskim Instytucie Psychoneurologicznym[2]. W 1914 r. wstąpił do partii bolszewickiej. Rok później został zmobilizowany do armii rosyjskiej, jednak jeszcze w tym samym roku aresztowano go za prowadzenie rewolucyjnej agitacji[1]. Odzyskał wolność po rewolucji lutowej[1]. W 1917 r. był jednym z przywódców bolszewickich w Kronsztadzie i głównych agitatorów działających wśród tamtejszych marynarzy[3]. Po dniach lipcowych, poszukiwany przez policję, początkowo ukrywał się, jednak po aresztowaniu innego czołowego działacza petersburskich bolszewików, Fiodora Raskolnikowa, sam stawił się w więzieniu Kriesty[3]. W więzieniu pisał wspomnienia[4]. Odzyskał wolność rankiem 25 października/7 listopada 1917 r., zwolniony na żądanie oddziału Czerwonej Gwardii, który pojawił się w więzieniu i zażądał wypuszczenia grupy bolszewickich działaczy, w tym Roszala[5].

Po rewolucji październikowej brał udział w zatrzymaniu marszu Kiereńskiego i Krasnowa na Piotrogród, dowodząc oddziałem marynarzy[1]. Ogłosił się komisarzem wojskowym Gatczyny i powiatu carskosielskiego[1]. 20 listopada/3 grudnia 1917 r. był w kwaterze głównodowodzącego armii rosyjskiej Nikołaja Duchonina w Mohylewie; tego dnia padł on ofiarą samosądu, zamordowany przez żołnierzy[1].

4/17 grudnia 1917 r. bolszewicki rząd mianował go komisarzem Frontu Rumuńskiego. Cztery dni później jako delegat Rady Komisarzy Ludowych przybył do Besarabii i wziął udział w posiedzeniu tamtejszego rewolucyjnego komitetu wojskowego[1]. Został aresztowany razem z pozostałymi członkami komitetu przez Rumunów, których wojska rozpoczynały interwencję w Besarabii, i osadzony w Jassach[1]. Rumuni zgodzili się wydać go członkom białej organizacji oficerów Frontu Rumuńskiego kierowanej przez płk. B. Palicyna, ci zaś bez sądu rozstrzelali Roszala[6].

Upamiętnienie

Imieniem Siemiona Roszala nazwano Prospekt Admiralicji (Admirałtiejskij Prospiekt) i Nabrzeże Admiralicji (Admirałtiejskaja Nabierieżnaja) w Petersburgu. W 1944 r. obu ulicom przywrócono nazwy przedrewolucyjne[1]. Imię rewolucjonisty nadano Placowi Komendanckiemu w Kronsztadzie[7]. Miejscowość Marienburg (następnie włączona w granice Gatczyny) została przemianowana na Roszal, imię rewolucjonisty nadano również znajdującej się w niej ulicy oraz fabryce[8]. Podobnie miejscowość Kriestow Brod w obwodzie moskiewskim otrzymała w 1940 r. nową nazwę Roszal[9]. Tablica ku czci Roszala znajduje się w Gatczynie[8].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Семен Григорьевич Рошаль (1896-1917). Открытки из фондов Российской национальной библиотеки, expositions.nlr.ru [dostęp 2019-01-01].
  2. ↑ «Кронштадтский трибун» - Семён Рошаль, Рошальский вестник [dostęp 2019-01-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-02].
  3. ↑ a b A. Rabinovitch, The Bolsheviks..., s. 30.
  4. ↑ A. Rabinovitch, The Bolsheviks..., s. 49.
  5. ↑ A. Rabinovitch, The Bolsheviks..., s. 277.
  6. ↑ A. Szyszow, Gienierał Drozdowskij. Legiendarnyj pochod ot Jass do Kubani i Dona, Centrpoligraf, Moskwa 2012, s. 152.
  7. ↑ Площадь Рошаля, www.kronstadt.ru [dostęp 2019-01-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-05].
  8. ↑ a b Рошаль Семен Григорьевич, Имена на карте Ленининградской области [dostęp 2019-01-01].
  9. ↑ История города / Официальный сайт городского округа Рошаль, roshaladm.ru [dostęp 2019-01-02].

Bibliografia

  • A. Rabinovitch, The Bolsheviks Come to Power. The Revolution of 1917 in Petrograd, Haymarket Books, Chicago 2017, ​ISBN 978-1-60846-793-8​.