Siemomysł (książę Polan)

Siemomysł

Siemomysł ze zbioru Królowie polscy w obrazach i pieśniach Walerego Eljasza-Radzikowskiego.
Książę Polan
Okres	od ok. 930–950 do ok. 950–960
Poprzednik	Lestek
Następca	Mieszko I
Dane biograficzne
Dynastia	Piastowie
Data urodzenia	przełom IX i X wieku
Data śmierci	ok. 950–960
Ojciec	Lestek
Żona	nieznana (rzekomo Gorka)
Dzieci	Mieszko I, NN syn, Czcibor, być może też córka

Grody powstałe w okresie domniemanego panowania Siemomysła i jego syna Mieszka I (datowanie dendrochronologiczne)

Siemomysł^[1] lub Ziemomysł (ur. prawdopodobnie na przełomie IX i X wieku, zm. w latach 950–960^[1][2]) – trzeci książę Polan z dynastii Piastów wspomniany w Kronice polskiej Galla Anonima. Wnuk Siemowita, syn Lestka, ojciec Mieszka I.

Historyczność Siemomysła, jak i pozostałych przodków Mieszka I, znanych jedynie z relacji Anonima zwanego Gallem, budzi dyskusje w literaturze przedmiotu; obecnie większość badaczy uznaje go za postać rzeczywiście istniejącą.

Życiorys

Miedzioryt z przełomu XVII i XVIII w. ze zbiorów Austriackiej Biblioteki Narodowej

Starsza literatura określała go mianem Ziemomysł. Obecnie przyjmuje się, że ojciec Mieszka I poprawnie winien być zwany Siemomysłem. Ta ostatnia forma jednak długo była uważana za błędną ze względu na autorytet Oswalda Balzera, który określił władcę Polan w swojej Genealogii Piastów mianem Ziemomysł.

Wobec niemożliwości potwierdzenia jego istnienia w innych źródłach jest uważany za postać, której istnienie nie jest jednoznacznie udowodnione. Panował hipotetycznie od ok. 930 roku (niektórzy badacze sugerują, że panowanie Siemomysła było dość krótkie i rozpoczęło się około 950 roku). Przypuszcza się, że zjednoczył najprawdopodobniej ziemie Polan, Goplan i Mazowszan, chociaż nie można wykluczyć, że uczynił to już jego ojciec. Według hipotezy Henryka Łowmiańskiego w 954 roku wsparł powstanie plemienia Wkrzan przeciwko Niemcom^[3]. Nie jest znane miejsce jego pochówku.

Małżeństwo i potomstwo

Żona (żony) Siemomysła nie jest znana. Pojawił się domysł, że mogła być córką Włodzisława, księcia Lędzian żyjącego w 944 roku^[4]. Tego domysłu z braku źródeł nie można zweryfikować.

Według późnych i niepewnych źródeł żona Siemomysła nosiła imię Gorka (pogląd ten obalił w 1895 roku Oswald Balzer). Natomiast poznański historyk Rafał T. Prinke uważa, że mogła ona nosić imię Świętosława^[5].

Potomkami Siemomysła byli:

• Mieszko I (ur. ok. 935, zm. 25 maja 992) – książę Polan ok. 960(?)–992,
• NN, syn (ur. ?, zm. ?) – zginął w 964 lub 965 (wg starszej literatury w 963^[6]). Dopuszcza się możliwość, że mógł być on również starszym, przyrodnim bratem Mieszka I, nieznane jest miejsce jego pochówku^[7],
• Czcibor (ur. ?, zm. po 24 czerwca 972).

Przypuszcza się również, że córką Siemomysła mogła być żona nieznanego bliżej księcia pomorskiego^[8]. Hipoteza ta jest oparta m.in. na fakcie, że imię Siemomysł nosił książę pomorski wzmiankowany w źródłach w 1046 roku. Zdaniem jednak części badaczy to córka Mieszka I, a nie Siemomysła poślubiła księcia pomorskiego^[9]. Istnieje również hipoteza uważająca książąt pomorskich za boczną linię Piastów, wywodzącą się od Świętopełka, syna Mieszka I, która stawia pod znakiem zapytania istnienie tej osoby^[10].

Oswald Balzer w Genealogii Piastów przypisywał niesłusznie Siemomysłowi syna Prokuja (w ogóle nie należał do dynastii Piastów) oraz córkę Adelajdę (Białą Kneginię), będącą postacią fikcyjną^[11].

Genealogia

Pomniki

Siemomysła upamiętnia renesansowa płaskorzeźba umieszczona w portalu bramy wjazdowej Zamku Piastów Śląskich w Brzegu.

Zobacz też

• Imię Siemomysł
• Siemowit (książę Polan)
• Historia Polski (do 1138)
• Władcy Polski
• Legendarni władcy Polski
• Piastowie

Przypisy

Bibliografia

• Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 1895.
• Buczek K., Zagadnienie wiarygodności dwu relacji o początkowych dziejach państwa polskiego, (w:) Prace z dziejów Polski feudalnej, Warszawa 1960.
• Gieysztor A., Siemomysł książę polański, (w:) Słownik starożytności słowiańskich, T. 5 (1975).
• Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, Warszawa-Wrocław (1992); 2 wyd.: Poznań 2004.
• Jasiński Kazimierz, Siemomysł, Polski Słownik Biograficzny, T. 37 (1996).
• Koneczny F., Dzieje Polski za Piastów, Kraków 1902.
• Labuda G., Mieszko I [w:] Polski Słownik Biograficzny, T. 21 (1976).
• Labuda G., Siemomysł [w:] Ludzie pomorskiego średniowiecza, Gdańskie Towarzystwo Naukowe. Seria „Pomorze Gdańskie”, nr 13 (1981).
• Łowmiański H., Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu, [w:] Tymieniecki K. (pod red.), Początki państwa polskiego. Księga tysiąclecia, T. 1, Poznań 1962.
• Łowmiański H., Początki Polski, T. 5, Warszawa 1973.
• Powierski J., O pochodzeniu imienia Władysław w dynastii piastowskiej. Przyczynek do stosunków polsko-ruskich w X-XII w., Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego, Historia 14 (1984).
• Rymar E., Dagome Iudex jako organiczna część decyzji Mieszka I, w sprawie podziału Polski na dzielnice. Reanimacja hipotezy o piastowskim rodowodzie dynastii pomorskiej. Materiały Zachodniopomorskie 32 (1986).
• Wojciechowski Z., Polska nad Wisłą i Odrą, Katowice 1939, s. 34.
• Wyrozumski J., Dzieje Polski piastowskiej (VIII w.-1370) z serii Wielka historia Polski, Kraków 1999.