Siergiej Iljuszyn

Siergiej Władimirowicz Iljuszyn
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1894
Dilalewo

Data i miejsce śmierci

9 lutego 1977
Moskwa

Zawód, zajęcie

konstruktor lotniczy

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej
Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Rewolucji Październikowej Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Suworowa I klasy (ZSRR) Order Suworowa II klasy (ZSRR) Order Czerwonej Gwiazdy
Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Leninowska Nagroda Państwowa ZSRR
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Siergiej Władimirowicz Iljuszyn, Сергей Владимирович Ильюшин (ur. 18 marca?/ 30 marca 1894 w Dilalewie koło Wołogdy, zm. 9 lutego 1977 w Moskwie) – rosyjski projektant i konstruktor samolotów, akademik Akademii Nauk ZSRR (1968), generał pułkownik inżynieryjno-technicznej służby (1967), trzykrotny Bohater Pracy Socjalistycznej (1941, 1957, 1974). Zorganizował biuro konstruktorskie samolotów Iljuszyn, skąd pochodzą samoloty Ił.

Życiorys

Zainteresował się lotnictwem w 1910 r. Podczas I wojny światowej był pilotem. W 1916 pracował jako mechanik lotniczy. Od 1918 w Armii Czerwonej, początkowo jako mechanik samolotów, potem oficer, a od 1921 komendant pociągu remontowego i jednocześnie student Instytutu Inżynierów Czerwonej Floty Powietrznej (przemianowanego w 1922 na Akademię Wojskowo-Powietrzną Armii Czerwonej)[1]. Po otrzymaniu w 1926 r. tytułu inżyniera na Inżynieryjnej Akademii Lotniczej im. Żukowskiego rozpoczął projektowanie samolotów. Od 1931 szef Biura Konstrukcyjnego, które prowadziło projektowanie trzech typów samolotów – szturmowców, bombowców i pasażerskich. Na pierwszych samolotach bojowych konstrukcji Iljuszyna CKB-26, CKB-30 i CKB-36F ustanowiono rekordy światowe przelotów wysokościowych i z różnym obciążeniem, a w latach 1938–1939 samoloty Ił wykonały przeloty bez lądowania na trasach Moskwa – Władywostok i Moskwa – wyspa Miscou w Ameryce Północnej.

Samoloty jego projektu, szturmowy Ił-2 i bombowiec Ił-4 były bardzo popularne w czasie II wojny światowej. W 1939 skonstruowany został opancerzony szturmowiec Ił-2. Jego wprowadzenie na uzbrojenie dało nową klasę samolotów bojowych i spowodowało powstanie nowej taktyki lotniczej. Samolot Ił-4 był w wojnie 1941-45 podstawowym bombowcem dalekiego zasięgu i samolotem torpedowym. Potem wypuszczono szturmowce Ił-8 (1943), Ił-10, Ił-16 i Ił-40 – pierwszy w lotnictwie szturmowiec odrzutowy. Były wypuszczone bombowce Ił-6, eksperymentalny odrzutowiec bombowy Ił-22 (1946) i Ił-28 (1948) pierwszy sowiecki bombowiec odrzutowy wypuszczany seryjnie (był na uzbrojeniu Wojska Polskiego do końca lat 70 XX wieku). Po wojnie jego samoloty pasażerskie: turbośmigłowy Ił-18 (1957) i turboodrzutowy (silniki dwuprzepływowe) Ił-62 (1962), były bardzo popularne wśród przewoźników z krajów socjalistycznych i krajów tzw. trzeciego świata.

Iljuszyn nie tylko zbudował całą rodzinę samolotów, ale wykształcił kadry konstruktorów lotniczych.

Został odznaczony m.in. trzykrotnie Medalem "Sierp i Młot" Bohatera Pracy Socjalistycznej (1941, 1957, 1974), ośmiokrotnie Orderem Lenina, Orderem Rewolucji Październikowej, dwukrotnie Orderem Czerwonego Sztandaru, Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy, Order Suworowa I i II klasy, Order Czerwonej Gwiazdy, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1970)[2]. Siedmiokrotny laureat Nagrody Stalinowskiej (1941, 1942, 1943, 1946, 1947, 1950, 1952), Nagrody Leninowskiej (1960) i Nagrody Państwowej ZSRR (1971).

Był deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR od 1. do 7. kadencji.

Ojciec Władimira Iljuszyna. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie.

Przypisy

Bibliografia

  • Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia t. 10 Moskwa 1972

Media użyte na tej stronie

Order of Lenin Ribbon Bar.svg
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
SU Order of the Red Banner ribbon.svg
Ribbon bar of the Order of the Red Banner. The Soviet Union (USSR).
Order suvorov1 rib.png
Order of Suvorov ribbon, class one
SU Order of the Red Star ribbon.svg
Ribbon bar of the Order of the Red Star‎. The Soviet Union (USSR).
Medal State Prize Soviet Union.png
Medal State Prize Soviet Union
Hero of Socialist Labor medal.png
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soсialist Labor of the Soviet Union”
Medal Stalin Prize.png
Stalin Prize Medal
Order suvorov2 rib.png
Order of Suvorov ribbon, second class
Sergey Vladimirovich Ilyushin.jpg
Soviet aircraft designer Sergey Vladimirovich Ilyushin