Siewba

Siewba
Organ Ludu Polskiego

Częstotliwość	dwutygodnik
Państwo	Królestwo Polskie
Adres	Tłuszcz (powiat wołomiński)[1]
Wydawca	„Siewba” Towarzystwo Wydawnicze firmowo-komandytowe[2]
Tematyka	polityczno-społeczna
Pierwszy numer	3 listopada 1906
Ostatni numer	18 maja 1908
Redaktor naczelny	Jan Kielak
Stali współpracownicy	Jan Adamowicz-Piliński, Tadeusz Gałecki[1]

Siewba – polski dwutygodnik wydawany dla chłopów w latach 1906–1908.

Powstał z inicjatywy działaczy tajnego Związku Młodej Polski Ludowej, którzy w 1906 wystąpili z Towarzystwa Oświaty Narodowej. Pismo wydawane było w Tłuszczu (pow. radzymiński) od 3 listopada 1906, Redaktorem i wydawcą był chłop Jan Kielak ze wsi Chrzęsne w dzisiejszym powiecie wołomińskim, w rzeczywistości jednak faktycznym kierownikiem redakcji był Jan Adamowicz-Piliński. Z pismem współpracowali chłopi: Bolesław Koskowski z Kobyłki, Walenty Murawiecki z Rysia, Józef Oleksiak z Klembowa, Władysław Kołakowski z Ogrodzisk, Jan Moderacki z Janek, Andrzej Wojdyna z Klembowa, Władysław Koskowski z Klembowa, Jan Sadowski z Sitnego, Józef Sadowski spod Jadowa, Józef Wasilewski z Turza, Paweł Wasilewski – b. poseł do Dumy z Turza, Rajmund Wilamowski z Klembowa oraz inteligenci Maksymilian Malinowski, adwokat Tadeusz Gałecki z Jadwisina, ziemianin Władysław Symonowicz z Miąsego oraz ksiądz Kajetan Wysłouch ps. Antoni Szech^[3]. Pismo było wspierane przez środowisko postępowej i lewicowej inteligencji skupionej w Towarzystwie Kultury Polskiej. Wokół „Siewby” gromadziła się część działaczy rozwiązanego Polskiego Związku Ludowego.

Siedziba redakcji Siewby w Tłuszczu

Dwutygodnik poruszał kwestię oświaty, kultury, samorządu gminnego i serwitutów. Zajmował się też tematyką historyczną. Czołowe miejsce zajmowała jednak walka o reformę rolną i antyklerykalizm. W tym czasie "Siewba" należąca do czołowych pism postępowych, występując przeciw pozostałościom ustroju feudalnego, domagając się oświaty dla chłopów i demokratycznych reform, krytykowana była przez kler zarzucający jej szerzenie nienawiści do duchowieństwa i ziemiaństwa. Po określeniu przez księdza Mariana Fulmana redaktorów Siewby, apostołami niewiary, doktrynerami postępu, krzewicielami waśni i walki klasowej, pozornymi przyjaciółmi ludu i jego nieproszonymi wodzami, których działalność jest wroga i bardzo niebezpieczna dla ludu wiejskiego, Aleksander Świętochowski w artykule Chłop śmie mówić wystąpił w obronie redaktorów pisma, wspominając o toczącej się średniowiecznej krucjacie przeciw "Siewbie" i niewiernym chłopom, którzy ośmielili się pisać bez księżej cenzury^[4].

W maju 1908 władze carskie zlikwidowały dwutygodnik, a siewbiarze zasilili ruch zaraniarski^[5].

Obraz Ferdynanda Ruszczyca Ziemia – pierwowzór loga "Siewby", Muzeum Narodowe w Warszawie

Okładka ostatniego numeru Siewby

W 2013 powstał, częściowo fabularyzowany, film dokumentalny Siewba – fenomen XX wieku w reżyserii Ewy Pytki i Aurelii Sobczak. Producentem filmu było Stowarzyszenie Rodu Kielaków "Siewba"^[6].

Przypisy

Bibliografia

• Józef Fajkowski: Krótki zarys historii ruchu ludowego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1971.
• Arkadiusz Kołodziejczyk: Ruch ludowy a Kościół rzymskokatolicki w latach II Rzeczypospolitej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 2002.
• Wincenty Szydlik, "Siewba" pierwsze pismo chłopskie na Mazowszu, "Zeszyty Naukowe OTN", z. 9, 1995, s. 115–126.
• Witold Stankiewicz. Przyczynek do dziejów czasopisma ludowego „Siewba”. „Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego”. 7, s. 449-453, 1965. Warszawa: Zakład Historii Ruchu Ludowego przy NK ZSL. 

Linki zewnętrzne

• 59 numerów "Siewby" z lat 1906–1908 na stronie Kielakowie.pl