Sieweczka syberyjska

Sieweczka syberyjska
	Eupoda mongola
	(Pallas, 1776)
	; Szata godowa
	; Szata spoczynkowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	siewkowce
Rodzina	sieweczkowate
Podrodzina	sieweczki
Rodzaj	Eupoda
Gatunek	sieweczka syberyjska
Synonimy
	Charadrius mongolus Pallas, 1776;
	Charadrius mongolus Pallas, 1776;
Podgatunki
	E. m. pamirensis (Richmond, 1896); E. m. schaeferi (Meyer de Schauensee, 1937); E. m. mongola (Pallas, 1776); E. m. stegmanni (Portenko, 1939);
	E. m. pamirensis (Richmond, 1896); E. m. schaeferi (Meyer de Schauensee, 1937); E. m. mongola (Pallas, 1776); E. m. stegmanni (Portenko, 1939);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Sieweczka syberyjska^[3], sieweczka mongolska^[3] (Eupoda mongola) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae).

Podgatunki i zasięg występowania

Sieweczka mongolska zamieszkuje w zależności od podgatunku^[4]^[5]:

Eupoda mongola pamirensis – zachodni Tienszan, Pamir i Karakorum. Zimuje od południowej, przez wschodnią Afrykę po zachodnie Indie.
Eupoda mongola schaeferi – od wschodniego Tybetu po południową Mongolię. Zimuje od Tajlandii po Wielkie Wyspy Sundajskie.
Eupoda mongola mongola – wschodnia Syberia i rosyjska część Dalekiego Wschodu. Zimuje od Tajwanu po Australię, nieliczne ptaki dolatują do Nowej Zelandii.
Eupoda mongola stegmanni – od Półwyspu Czukockiego po Kamczatkę, północne Kuryle oraz Wyspy Komandorskie. Rzadko zalatuje na Alaskę. Zimuje od południowej części Wysp Riukiu przez Tajwan po Australię.

Do Polski zalatuje wyjątkowo. Odnotowano tylko dwa pojawienia – w 1977 przy ujściu Wisły i w 2005 koło Jastarni na Półwyspie Helskim^[6].

Morfologia

Wygląd: W szacie godowej samiec ma boki i przód głowy oraz gardło, brzuch i podogonie białe. Przód ciemienia i kantarek oraz pokrywy uszne czarne (na czole pozostaje jednak biała plama). Wierzch głowy, kark i wole jasnordzawe. Grzbiet i skrzydła szare z brązowym odcieniem. Dziób czarny, nogi ciemne. Samiec w szacie spoczynkowej, samica i osobniki młodociane mają barwy bardziej stonowane. Bardzo podobna sieweczka pustynna jest nieco większa, ciemniejsza, bardziej kontrastowa oraz ma dłuższy, grubszy dziób i dłuższe nogi.
Wymiary średnie: długość ciała 18–21 cm^[4]
rozpiętość skrzydeł 45–58 cm^[4]
masa ciała 39–110 g^[4]

Ekologia i zachowanie

Biotop: Niezalesione tereny, zazwyczaj w pobliżu zbiorników wodnych.
Gniazdo: W zagłębieniu, na ziemi.
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju – czerwcu 2–3 jaja.
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres 22 do 24 dni przez obydwoje rodziców.
Pożywienie: Drobne bezkręgowce.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje sieweczkę mongolską za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2006 roku, mieści się w przedziale około 310–390 tysięcy osobników. Ogólny trend liczebności populacji nie jest znany^[2].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[7].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ P.S. Pallas: Reise durch verschiedene Provinzen des Rußischen Reichs. T. 3: Reise aus Sibirien zurück an die Wolga im 1773sten Jahr. Cz. 2. St. Petersburg: Kayserl. Akademie der Wissenschaften, 1776, s. 700. (łac.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Charadrius mongolus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2022-1 [dostęp 2022-10-09] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Charadriinae Leach, 1820 - sieweczki (wersja: 2022-09-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-09].
↑ ^a ^b ^c ^d Wiersma, P., Kirwan, G.M., Christie, D.A. & Boesman, P.: Lesser Sandplover (Charadrius mongolus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-07].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-22]. (ang.).
↑ M. Stopiński, W. Półtorak, A. Sikora, P. Zieliński. Drugie stwierdzenie sieweczki mongolskiej Charadrius mongolus w Polsce. „Notatki Ornitologiczne”. 47 (4), s. 262–266, 2006.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[pal-1] P.S. Pallas: Reise durch verschiedene Provinzen des Rußischen Reichs. T. 3: Reise aus Sibirien zurück an die Wolga im 1773sten Jahr. Cz. 2. St. Petersburg: Kayserl. Akademie der Wissenschaften, 1776, s. 700. (łac.).

[iucn-2] BirdLife International, Charadrius mongolus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2022-1 [dostęp 2022-10-09] (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Charadriinae Leach, 1820 - sieweczki (wersja: 2022-09-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-09].

[hbwa-4] Wiersma, P., Kirwan, G.M., Christie, D.A. & Boesman, P.: Lesser Sandplover (Charadrius mongolus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-07].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-22]. (ang.).

[wpolsce-6] M. Stopiński, W. Półtorak, A. Sikora, P. Zieliński. Drugie stwierdzenie sieweczki mongolskiej Charadrius mongolus w Polsce. „Notatki Ornitologiczne”. 47 (4), s. 262–266, 2006.

[7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne