Sigurd I Krzyżowiec

Sigurd I Krzyżowiec
ilustracja
Król Norwegii (do 1123 razem z braćmi)
Okres

od 1103
do 26 marca 1130

Poprzednik

Magnus III Bosy

Następca

Magnus IV Ślepy i Harald IV Gille

Dane biograficzne
Dynastia

Ynglingowie

Data urodzenia

ok. 1090

Data śmierci

26 marca 1130

Ojciec

Magnus III Bosy

Żona

1. Biadmuin,
2. Malmfryda kijowska

Dzieci

z Malmfrydą:
Krystyna;
nieślubne:
Magnus IV Ślepy

Sigurd I Krzyżowiec (norw. Sigurd I (Magnusson) Jorsalfare) (ur. ok. 1090, zm. 26 marca 1130) – król Norwegii w latach 1103-1130 z dynastii Yngling[1].

Życiorys

Urodzony ok. 1090, pozamałżeński syn króla Norwegii Magnusa III Bosego (panował 1093-1103) i nieznanej z imienia matki (prawowitą żoną Magnusa III była Małgorzata Fredkulla, córka króla Szwecji Inge I z rodu Stenkila, jednak wszystkie dzieci Magnusa III pochodziły ze związków pozamałżeńskich). Jego przyrodnimi braćmi byli Eystein I, Olaf i Harald IV Gille[2].

Gdy król Magnus III, ojciec Sigurda, w 1098 zajął Orkady, Hebrydy i wyspę Man (tworzące razem Królestwo Mann i Wysp), Sigurd w tym samym roku przyjął od ojca tytuł jarla Orkadów. W tym czasie poślubił Biadmuin, córkę jednego z irlandzkich władców. Po śmierci ojca w 1103 r. Sigurd oraz jego bracia Eystein I i Olaf zostali obwołani królami Norwegii, przy czym Sigurd I objął władzę w północnej części kraju, a Eystein I w południowej. Olaf jako najmłodszy i niepełnoletni nie objął samodzielnych rządów (zmarł w 1115). Gdy w wyniku I krucjaty powstało na Bliskim Wschodzie Królestwo Jerozolimskie, Sigurd I w 1107 przypiął krzyż krzyżowców i wyprawił się ze swoją flotą w podróż morską do Ziemi Świętej. W tymże roku przybył do Portugalii, gdzie wziął udział w walkach z Maurami. W ich trakcie zdobył m.in. w 1108 r. Zamek Maurów, dominujący nad Sintrą. Następnie popłynął do Ziemi Świętej, gdzie w 1110 jego flota pomogła królowi Baldwinowi I zdobyć miasto Sydon. Po opuszczeniu Jerozolimy popłynął do Konstantynopola, gdzie podarował[3] swoje okręty cesarzowi, w zamian otrzymał konie i przewodników, którzy doprowadzili go do granic cesarstwa. Rok później Sigurd I powrócił do Norwegii, w której pełnię władzę sprawował Eystein I, zajmując ziemie należące do Sigurda i usuwając z urzędów jego zwolenników. Po powrocie Sigurd wymusił na bracie zwrot swojej dzielnicy, a po jego śmierci (1123) objął samodzielne rządy w całym królestwie. Wkrótce wybuchła wojna z królem Szwecji Inge II, po zakończeniu której Sigurd I przyłączył do swego władztwa Smalandię. Kolejnym sukcesem Sigurda było uzyskanie zgody papiestwa na założenie biskupstwa w Gardarze (obecnie Igaliku) na Grenlandii (1126), podległego początkowo, podobnie jak cała Norwegia, duńskiej archidiecezji Lund, a później (po 1152), archidiecezji Nidarosu (Trondheim). Pod koniec życia Sigurd zaczął ujawniać objawy choroby umysłowej, co m.in. było przyczyną, dla której w 1129 uznał przybyłego rok wcześniej na królewski dwór Haralda Gille za syna Magnusa III i uznał go za spadkobiercę wspólnie ze swym synem Magnusem IV (zwanym Ślepym), pod warunkiem, że Harald złoży przysięgę lojalności wobec Magnusa[4][5].

Sigurd I zmarł 26 marca 1130. Z pierwszego małżeństwa nie doczekał się potomstwa. Jego drugą żoną była poślubiona około 1116 roku Malmfryda, księżniczka ruska, córka Mścisława, wielkiego księcia kijowskiego (zm. 1132). Król rozwiódł się z Malmfrydą, gdy już chorował, w 1128. Z tego związku pochodziła córka Krystyna (zm. 1178), poślubiła Erlinga Skakke, dzieckiem tej pary był późniejszy król Norwegii Magnus V. Drugim, pozamałżeńskim dzieckiem Sigurda I był syn Magnus IV Ślepy, król Norwegii w latach 1130-1135 (zg. 1139). Według legendy Sigurd został pochowany w murach kościoła Hallvard w Oslo. Kościół uległ zniszczeniu, ale w roku 1656 młodemu studentowi udało się ocalić czaszkę Sigurda. Czaszkę następnie przechowywano w Kopenhadze, w roku 1867 przewieziono ją do uniwersytetu w Christianii (Oslo). W roku 1957 czaszka została uroczyście złożona w nowym grobowcu Sigurda w Akershus[5].

Przydomek Sigurda I – Jorsalfare – oznacza w języku norweskim krzyżowca i jest skróconą formą słowa Jerusalem-fahrer.

Sigurd I w kulturze

Na podstawie jego dziejów norweski pisarz Bjørnstjerne Bjørnson napisał dramat Sigurd Jorsalfar (1872), do którego Grieg skomponował muzykę (Sigurd Jorsalfar op. 22 na tenor, chór i orkiestrę – 1872 oraz Suita z „Sigurda Jorsalfara” op. 56 na orkiestrę symfoniczną – 1892).

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Sverres saga, overs. av D. Gundersen, Norges kongesagaer, bd. 3, 1979.
  2. ↑ Sigurd I Magnusson | Nationalencyklopedin.
  3. ↑ Maciej Salamon (red.), Wielka Historia Świata, t. 4. Kształtowanie średniowiecza, Kraków: Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 443, ISBN 83-85719-85-7.
  4. ↑ Snorre Sturlesson: KONUNGASAGOR, „Sagor om Ynglingarne och Norges Konungar intill 1177”, Hans Hildebrand, Stockholm (1889).
  5. ↑ a b Store norske leksikon – Sigurd 1 Magnusson Jorsalfare – utdypning (NBL-artikkel).

Bibliografia

Władcy Norwegii
Władcy legendarni
Ynglingowie
Królestwo Norwegii
Ynglingowie
Skjoldungowie
Ynglingowie
Skjoldungowie
Ynglingowie
Skjoldungowie
Ynglingowie
Ród króla
Haralda
Ród króla
Sverrego
Folkungowie
Unia kalmarska
Estrydsenidzi
Gryfici
Wittelsbachowie
Dynastia Bonde
Oldenburgowie
Królestwo
Danii i Norwegii
Oldenburgowie
Królestwo Norwegii
Oldenburgowie
Unia
szwedzko-
norweska
Oldenburgowie
Bernadotte
Królestwo Norwegii
Oldenburgowie

Coat of arms of Norway.svg

Media użyte na tej stronie

Magnussonnenes saga 4 - G. Munthe.jpg

Gerhard Munthe: Illustration for Magnussønnens saga. Snorre 1899-edition.
nn: «Kong Sigurd og mennene hans rir inn i Miklagard.»
nb:

«Kong Sigurd og hans menn rir inn i Miklagard.»