Sikora cynamonowa

Sikora cynamonowa
Poecile davidi[1]
Berezowski & Bianchi, 1891
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

sikory

Rodzaj

Poecile

Gatunek

sikora cynamonowa

Synonimy
  • Parus davidi (Berezowski & Bianchi, 1891)[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Sikora cynamonowa[3] (Poecile davidi) – gatunek małego ptaka z rodziny sikor (Paridae). Występuje endemicznie w centralnych Chinach. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisało dwóch ornitologów rosyjskich: Michaił M. Bieriezowski i Walentin Bianki. Opis ukazał się w wydanym w 1891 „Птицы ганьсуйскаго путешествія Г. Н. Потанина 1884–1887” (Ptaki ekspedycji do Gansu G. N. Potanina 1884–1887). Holotyp pochodził z południowej prowincji Gansu (Chiny)[4]. Sikora cynamonowa bywała włączana do rodzaju Parus wraz z innymi przedstawicielami Poecile. P. davidi bywała uznawana za jeden gatunek z sikorą żałobną (P. lugubris); sądzono też, że jest blisko spokrewniona z sikorą białobrewą (P. superciliosus), jednak analiza molekularna wykazała jej bliskie pokrewieństwo z sikorą ubogą (P. palustris)[5]. Gatunek monotypowy[6].

Epitet gatunkowy davidi upamiętnia Armanda Davida, znanego również jako ojciec David (Père David), autorytetu w dziedzinie ornitologii Chin[7], misjonarza, botanika i zoologa.

Morfologia

Długość ciała wynosi 12–13 cm, masa ciała 10–12,5 g[5]. Długość skrzydła samca: 65–68 mm, samicy 64–67 mm; długość ogona: 47–54 mm, dzioba: 9,5–11,1 mm, skoku: 14–18 mm. Czoło, wierzch głowy i kark czarne, nieznacznie błyszczące; pozostałe części wierzchu ciała bure z nieznacznie oliwkowym odcieniem. Ogon i skrzydła ciemne, szarobrązowe (skrzydełko i pokrywy pierwszorzędowe ciemniejsze); sterówki z oliwkowoszarymi krawędziami, pokrywy skrzydłowe z ciemnoszarymi, lotki II i III rzędu z szaropłowymi. Lotki I rzędu mają delikatne, szarobiałe krawędzie, najjaśniejsze na końcach. Policzki, pokrywy uszne i dolna krawędź „czapeczki” na głowie białe. Gardło i górna część piersi smoliście czarne. Boki szyi cynamonowe, pióra tej barwy sięgają aż na kark, tworząc półobrożę. Spód ciała cynamonowy, jaśniejszy na środku brzucha. Pokrywy podskrzydłowe jasnopłowe[7].

Tęczówka ciemnobrązowa, nogi od ołowianych po czarne, dziób czarny[7].

Zasięg występowania

Sikory cynamonowe są endemiczne dla centralnych Chin. Występują od południowej prowincji Gansu na południe po Syczuan, również w południowej prowincji Shaanxi i zachodniej prowincji Hubei[5].

Ekologia i zachowanie

Środowiskiem życia sikor cynamonowych są dojrzałe lasy mieszane, np. z domieszką świerków, jodeł, sosen, brzóz, topoli, wierzb, olch i dębów, z podszytem porośniętym bambusami i z przecinkami. Szczególnie lubią duże brzozy o czerwonej korze (Betula albosinensis). Odnotowywane były na wysokościach około 2135–3350 m n.p.m. Brak informacji na temat potencjalnych wędrówek wysokościowych. Poza sezonem lęgowym sikory cynamonowe przebywają w grupach 5–10 osobników. Są bardzo zręczne i aktywne. Zwykle żerują w koronach wysokich drzew, ale i w środkowych warstwach lasu i wśród krzewów[7]. Żywią się prawdopodobnie małymi bezkręgowcami, larwami i nasionami; pokarm słabo poznany[5]. Mają stosunkowo wąski repertuar dźwięków, da się ich rozróżnić około 12; prawdopodobnie są one najmniej różnorodne z całego rodzaju Poecile[7].

Lęgi

Rozród słabo poznany. Sezon lęgowy przypada na maj. Gniazdo umiejscowione jest w dziupli drzewa lub martwego już pnia, budulec stanowią między innymi mchy. Gniazdo znajduje się od około 4 do 10 m nad ziemią[7].

Status

IUCN uznaje sikorę cynamonową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020)[2]. BirdLife International szacuje zasięg występowania na 56,8 tys. km², trend populacji ocenia jako spadkowy ze względu na niszczenie środowiska[8].

Przypisy

  1. Poecile davidi, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c Poecile davidi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 - sikory - Tits, chickadees (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-25].
  4. Михаил Михайлович Березовский & Валентин Львович Бианки: Птицы ганьсуйскаго путешествія Г. Н. Потанина 1884-1887 (The birds of Gansu expedition of G.N. Potanin 1884–1887). 1891, s. 113. (ros.).
  5. a b c d Gosler, A. & Clement, P.: Rusty-breasted Tit (Poecile davidi). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-25].
  6. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  7. a b c d e f Simon Harrap & David Quinn: Tits, Nuthatches & Treecreepers. Christopher Helm, 1996, s. 283–284, seria: Helm Identification Guides. ISBN 978-1-4081-3518-1.
  8. Rusty-breasted Tit Parus davidi. BirdLife International. [dostęp 2016-05-03].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Poecile davidi 1891.jpg
« Poecile davidi » = Poecile davidi (Père David's tit) - adult male