Sikorski S-16

Sikorski S-16
Ilustracja
Sikorski S-16
Dane podstawowe
Państwo Imperium Rosyjskie
ProducentRussko-Bałtijski Wagonny Zawod
KonstruktorIgor Sikorski
Typsamolot myśliwski
Konstrukcjadwupłat
Załoga1/2
Historia
Data oblotu1915
Lata produkcji1915–1916
Wycofanie ze służby1923
Liczba egzemplarzy34
Dane techniczne
NapędKalep, Gnôme, Gnôme Monosoupape
Moc44 – 58 kW (60 – 80 KM)
Wymiary
Rozpiętośćpłat górny – 8,8 m, płat dolny – 7,9 m
Długość7 m
Wysokość3,5 m
Powierzchnia nośna25,3 m²
Masa
Własna407 kg
Startowa676 kg
Zapas paliwa90 dm³
Osiągi
Prędkość maks.125 km/h
Pułapok. 3500 m
Długotrwałość lotuok. 2 h
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 karabin maszynowy kal. 7,62 mm Vickers, Madsen, Maxim, Colt, Lewis
Użytkownicy
Rosja, RFSRR, Ukraina

Sikorski S-16 – rosyjski samolot myśliwski z okresu I wojny światowej.

Historia

Samolot Sikorski S-16 (zwany także RBWZ S-16), oblatany w styczniu 1915 roku, był konstrukcją Rosjanina Igora Sikorskiego, a zbudowany został w Russko-Bałtijskim Wagonnym Zawodzie w Petersburgu, gdzie Sikorski pełnił funkcję głównego inżyniera[1]. Samolot miał pełnić funkcję eskortową, osłaniając ciężkie bombowce Ilja Muromiec, także konstrukcji Igora Sikorskiego. Powstało pięć wersji tego płatowca, różniących się napędem (stosowano co najmniej 3 typy silników), uzbrojeniem (5 typów karabinów maszynowych) i wyposażeniem[2]. Użytkowany był nie tylko z podwoziem kołowym, ale także na nartach i pływakach. Z powodu małej mocy silnika i niskiej prędkości samolot nie nadawał się do celów eskortowych (nie zanotowano żadnego zestrzelenia przez ten typ samolotu[3]) i częściej realizował zadania rozpoznawcze. Na takie misje możliwe było zabranie do kabiny obserwatora, choć nie miał on nawet fotela ani pasów bezpieczeństwa[3].

Konstrukcja

Replika Sikorski S-16 w New England Air Museum w USA

Był to jednomiejscowy dwupłat o konstrukcji całkowicie drewnianej. Kadłub o przekroju prostokątnym, kratownicowy, wykrzyżowany drutem stalowym. Pokrycie płótnem sznurowanym na krawędziach, z wyjątkiem przedniej części krytej blachą. Płaty proste, dwudźwigarowe, konstrukcji drewnianej, z lekkim wzniosem, o jednakowej cięciwie i płóciennym pokryciu. Płat górny dwuczęściowy, bez baldachimu. Lotki tylko na płacie górnym. Komora płatów jednoprzęsłowa, podparta parą metalowych wsporników z drewnianym oprofilowaniem. Usterzenie drewniane, kryte płótnem; statecznik poziomy pokryty ukośnymi wspornikami metalowymi. Samolot miał wysokie, dwugoleniowe podwozie z rur stalowych, z dwiema parami kół, z tylną płozą ogonową (koła i płoza amortyzowane sznurem gumowym). Śmigło dwułopatowe, drewniane. Napęd stanowiły różne 7-cylindrowe silniki rotacyjne dostępne wówczas w Rosji: Gnôme, Gnôme Monosoupape i Kalep (rosyjska wersja silnika Gnôme) o mocy 44 – 58 kW (60 – 80 KM). Paliwo w ilości 90 dm³ mieściło się w dwóch zbiornikach paliwa: w przodzie kadłuba za silnikiem i pod fotelem lotnika, przemieszczane przez pilota za pomocą ręcznej pompy umieszczonej z lewej strony fotela. Sterowanie maszyną odbywało się poprzez wolant w kształcie kierownicy samochodowej (nie było drążka sterowego). W kabinie umieszczono też podstawowe przyrządy pokładowe: busolę, obrotomierz i paliwomierz.

Uzbrojenie stanowił jeden karabin maszynowy 7,62 mm typu Vickers, Madsen, Maxim, Colt, Lewis, początkowo bez synchronizatora (montowany na górnym skrzydle), później z synchronizatorem konstrukcji G. I. Ławrowa (montowany po lewej lub prawej stronie kabiny pilota).

Służba

Samoloty Sikorski S-16 były używane przez lotnictwo rosyjskie na froncie zachodnim, a później także przez lotnictwo Armii Czerwonej do 1923 roku. Na tej maszynie latał m.in. jeden z asów carskiego lotnictwa Jurij W. Gilscher[3].

Przypisy

  1. ↑ W. Bączkowski: Samoloty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 102.
  2. ↑ Tamże, s. 102–103.
  3. ↑ a b c Tamże, s. 102.

Bibliografia

  • Wiesław Bączkowski: Samoloty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-54-4.
  • Tomasz Goworek: Samoloty myśliwskie pierwszej wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1988. ISBN 83-206-0689-6.
  • Zbigniew Jankiewicz, Julian Malejko: Samoloty i śmigłowce wojskowe – litery P-R. T. 14. Warszawa: Bellona, 1996. ISBN 83-11-08609-5.
  • Volker Nemsch: Die Fliegerei des Ersten Weltkrieges. Germany: QAU, 2003. ISBN 3-930571-71-4.
  • Szymon Pilecki, Jerzy Domański: Samoloty bojowe 1910-67. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1969.

Linki zewnętrzne

Rosyjskie samoloty wojskowe z okresu I wojny światowej
Samoloty myśliwskie
Samoloty bombowe
Samoloty rozpoznawcze i szkolne
Wodnosamoloty i łodzie latające

Imperium Rosyjskie

Media użyte na tej stronie

Sikorsky S-XVI.jpg
Sikorsky S-16
Flag of Russian Empire for private use (1914–1917).svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape., Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of the Russian Empire, used from 1914–1917.
Note: Private use only, unofficial.
Sikorsky S-16 (2835372050).jpg
Autor: Cliff from I now live in Arlington, VA (Outside Washington DC), USA, Licencja: CC BY 2.0
The S-16 was the first Sikorsky fighter with a machine gun synchronized to fire through the propeller without hitting the blades and was the first Russian fighter actually built in Russia. The 4-wheeled front landing gear was intended to deal with "soggy Russian fields" and the airplane could be equipped instead with a pair of skis for when those soggy fields became frozen during the harsh Russian winters.