Silická Jablonica

Silická Jablonica
Ilustracja
Kościół reformowany
Państwo

 Słowacja

Kraj

 koszycki

Powiat

Rożniawa

Starosta

Bartolomej Angyal[1]

Powierzchnia

25,56[2] km²

Wysokość

246[3] m n.p.m.

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość


183[4]
7,14[5] os./km²

Nr kierunkowy

+421 58[3]

Kod pocztowy

049 43[3]

Tablice rejestracyjne

RV

Położenie na mapie kraju koszyckiego
Mapa konturowa kraju koszyckiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Silická Jablonica”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Silická Jablonica”
Ziemia48°33′32″N 20°36′38″E/48,558889 20,610556

Silická Jablonica (węg. Jablonca) – wieś (obec) w powiecie Rożniawa, w kraju koszyckim, na Słowacji. Powierzchnia 25,57 km², 203 mieszkańców (spis ludności z 21 maja 2011), z czego około 96% uznaje się za Węgrów[6]; około 81% mieszkańców wsi deklaruje przynależność do Reformowanego Kościoła Chrześcijańskiego na Słowacji.[7]

Położenie

Wieś leży w dolinie Sokolego Potoku (słow. Sokolí potok), w miejscu gdzie wpada do niego Bazinský potok i powstaje rzeka Turňa, w przedłużeniu zachodniego krańca Kotliny Turniańskiej. Otaczają ją wzniesienia Krasu Słowacko-Węgierskiego: od południa Dolný vrch, natomiast od północy tzw. Silické úboče – grzbiety, opadające ku południowemu wschodowi z Płaskowyżu Silickiego. Tereny katastralne wsi leżą na wysokości 220-607 m n.p.m. (centrum wsi: 256 m n.p.m.).

Historia

Tereny wsi były zamieszkane już w czasach prehistorycznych. W średniowieczu tereny te należały do „państwa” grodowego zamku Turňa. Pierwsza wzmianka o osadzie historycznej pochodzi z 1386 r., kiedy jako Zedlyche należała do rodziny Bebeków. W 1938 r. wieś liczyła 583 mieszkańców. W latach 1938-1945 należała do Węgier, będąc częścią dystryktu Turňa nad Bodvou (węg. Tornai járás). Mieszkańcy zajmowali się głównie rolnictwem i sadownictwem, obecnie pracują w większości w Rożniawie, Moldave nad Bodvou, a nawet Koszycach.

W herbie Jablonicy figuruje jabłoń z czerwonymi jabłkami rosnąca na zielonym wzgórzu, a pod nią złoty domek z czerwonym dachem. Taki sam wizerunek znajdował się na najstarszej znanej pieczęci gminnej z 1786 r.

Zabytki

  • Pozostałości średniowiecznego zamku Sokolí Kameň na skale w zamknięciu doliny Sokolego Potoku.
  • Kościół reformowany z 1789 r. Murowany w stylu klasycystycznym, jednonawowy, pierwotnie bez wieży. Wieża dobudowana w XIX w. Dwustopniowe, charakterystycznie wykrojone szczyty nawy są pokryte od zewnątrz ornamentami z motywami dzwonków i wieńców wawrzynowych. Wewnątrz ambona z końca XVIII w. i oryginalne aparamenty z tego okresu (dzbanek z 1792 r., kielich mszalny z 1794 r.). Dzwon z 1792 r.
  • Kaplica katolicka pw. Podwyższenia św. Krzyża z 1867 r. Murowana, neogotycka, wzniesiona z wykorzystaniem późnogotyckiego prezbiterium z 1500 r., pochodzącego ze starego kościoła.
  • Zespół murowanych domów mieszkalnych z XIX i początków XX w. ze zdobionymi szczytami i gankami wzdłuż ścian frontowych.

Przypisy

  1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-24]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce [om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter)]. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  3. a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  4. Statistical Office of the Slovak Republic: Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  5. Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  6. ZÁKLADNÉ ÚDAJE zo Sčítania obyvateľov, domov a bytov 2011. OBYVATEĽSTVO PODĽA NÁRODNOSTI. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2012. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (słow.).
  7. https://census2011.statistics.sk/SR/V%FDchodn%E9%20Slovensko/Ko%9Aick%FD%20kraj/Okres%20Ro%9E%F2ava/Silick%E1%20Jablonica/TAB.%20118%20Obyvate%BEstvo%20pod%BEa%20pohlavia%20a%20n%E1bo%9Eensk%E9ho%20vyznania.pdf

Bibliografia

  • Ďurček Jozef a kolektív: Slovenský kras. Turistický sprievodca ČSSR, č. 41, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1989, ISBN 80-7096-020-5.

Media użyte na tej stronie

Jablonca reformatus templom.jpg
Autor: Haller1962, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jablonca, református templom
Košice Region - outline map.svg
Autor: Caroig, Licencja: CC BY-SA 3.0
Outline map of the Košice Region, Slovakia, ready for the Geobox template, calibrated at en:Template:Geobox locator Košice Region
Kosicky vlajka.svg
Flag of Košice Region
Coa Slovakia Town Rožňava.svg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC0
Coat of arms of Rožňava, Slovakia