Sione Ngū Manumataongo Uelingatoni
.png) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Premier | |
| Okres | od 1965 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister spraw zagranicznych | |
| Okres | od 1970 |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 _rib.PNG){kind=small}  | |
Sione Ngū Manumataongo Uelingatoni, książę Tuʻipelehake (ur. 7 stycznia lub 7 lutego 1922 w Nukuʻalofie, zm. 10 kwietnia 1999 w Auckland) – tongański polityk, młodszy brat króla Taufaʻahau Tupou IV.
Edukacja
Urodził się w Pałacu królewskim w Nukuʻalofie. Był ostatnim dzieckiem królowej Salote Tupou III i Viliami Tupoulahi Tukuʻaho[1]. Kształcił się w Wesleyan European School w rodzinnym mieście, następnie w Tupou College w Nafualu oraz w Newington College w Sydney i Gatton College w Queensland.
Kariera polityczna i dworska
7 stycznia 1943 otrzymał tytuł księcia Tuʻipelehake. W latach 1944 - 1946 był pracownikiem ministerstwa rolnictwa. Od 1948 do 1949 był Głównym Inspektorem Rolnym. W 1949 został mianowany gubernatorem Vavaʻu. Funkcję tę pełnił do 1952, gdy przeniesiono go na stanowisko gubernatora Haʻapai[2]. W 1953 wszedł w skład rządu, obejmując tekę ministra zdrowia i gruntów rolnych. Siedem lat później został wicepremierem. W 1965 stanął na czele rządu (do 1991)[3], obejmując także ministerstwo rolnictwa. Kierował tym resortem aż do wycofania się z polityki w 1991. Dodatkowo, w latach 1965 - 1972 był ministrem edukacji i pracy, w latach 1970 - 1979 szefem dyplomacji, a w latach 1972 - 1991 ministrem leśnictwa, rybołówstwa i morza[4].
Życie prywatne
10 czerwca 1947 w Nukuʻalofie poślubił księżniczkę Melenaite Tupoumoheofo[5]. Miał z tego związku 2 synów i 4 córki:
- księcia Sione ʻUluvalu Ngū Takeivulai Tukuʻaho
- księcia Viliami Tupoulahi Mailefihi Tukuʻaho
- księżniczkę Mele Siuʻilikutapu Tukuʻaho
- księżniczkę ʻElisiva Fusipala Taukiʻonetuku Tukuʻaho
- księżniczkę Lavinia Mata-ʻo-Taone Tukuʻaho
- księżniczkę Sinaitakala ʻOfeina-ʻe he-Langi Tukuʻaho[6]
Odznaczenia
- Medal Koronacji Królowej Elżbiety II (1953)
- Honorowy Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (11 czerwca 1966)
- Honorowy Rycerz Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (14 lutego 1977)
- Złoty Medal Zasługi ʻUluafu (8 stycznia 1982)
- Order Korony Tonga (1991)
- Medal Srebrnego Jubileuszu Koronacji Taufaʻahau Tupou IV (4 lipca 1992)
Przypisy
- ↑ HRH Prince SIONE NGU MANUMATAONGO UELINGATONI (ang.). Ancestry.com. [dostęp 2010-10-31].
- ↑ TU'I PELEHAKE (Title) (ang.). Uqconnect.net. [dostęp 2010-10-31].
- ↑ Index Tj-Tz (ang.). Rulers.org. [dostęp 2010-10-31].
- ↑ The Tupou Dynasty GENEALOGY (ang.). Royalark.net. [dostęp 2010-10-31].
- ↑ TU'I PELEHAKE (Title) (ang.). Uqconnect.net. [dostęp 2010-11-01].
- ↑ The Tupou Dynasty GENEALOGY (ang.). Royalark.net. [dostęp 2010-11-01].
|
Media użyte na tej stronie
Baretka Orderu Imperium Brytyjskiego (cywilnego; od 1936).
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of the Crown of Tonga
This historic 1967 photograph features (left to right) Dr. Ronald R. Roberto (EIS 1962), Prince Tu'ipelehake of Tonga, former Centers for Disease Control Director, Dr. David J. Sencer (1966–1977), and former Assistant Surgeon General, Dr. J. Donald Millar. Several years prior to his visit to the CDC in 1967, Prince Tu'ipelehake met a CDC team that was headed by Dr. Ronald R. Roberto. This team provided the smallpox vaccine, which was delivered by a newly developed jet gun, to the local people of Tonga. During this subsequent visit to the CDC, he met with the smallpox and sanitation officials in order to learn more about the organization, in an attempt to implement a method of communications in case his country would ever need future CDC assistance.
Autor: Original design attributed to Reverend Shirley Baker (1836 - 1903). SVG by Tauʻolunga, Licencja: CC BY-SA 2.5
Sila ʻo Tonga — Coat of arms of the Kingdom of Tonga
Baretka brytyjskiego Medalu z okazji Koronacji Elżbiety II.