Sirmium

Sirmium
Ilustracja
Pozostałości pałacu cesarskiego w Sirmium
Państwo

Cesarstwo Bizantyńskie

Obecnie

Sremska Mitrovica

Sirmiumstarożytne miasto rzymskie i bizantyńskie nad rzeką Sawą, ważna twierdza broniąca północnej granicy Cesarstwa Rzymskiego, obecnie Sremska Mitrovica w Serbii.

Historia miasta

Prefektura Ilirii (318–379) ze stolicą w Sirmium

Miasto znajdujące się na ziemi Ilirów zostało podbite przez Rzymian w I wieku p.n.e. W I wieku n.e. uzyskało status kolonii obywateli Rzymu i stało się ważną strategicznie twierdzą w prowincji Panonia, której było stolicą. W 103 roku Panonia została podzielona na dwie prowincje: Górną i Dolną, a Sirmium stało się stolicą Dolnej Panonii. W 296 w wyniku reformy administracyjnej Dioklecjana Sirmium stało się stolicą prowincji Pannonia Secunda, a w 293 – jedną z czterech stolic cesarstwa (obok Trewiru, Mediolanu i Nikomedii). W 318 roku Sirmium stało się stolicą prefektury Ilirii (do 379), a następnie, po podziale Ilirii na dwie części, weszło w skład prefektury Italii. Od IV wieku miasto było ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa – siedzibą biskupstwa. W mieście znajdował się pałac cesarski, arena do wyścigów konnych, mennica, amfiteatr, teatr, łaźnie publiczne, świątynie, pałace, luksusowe wille i warsztaty rzemieślnicze.

W końcu IV wieku Sirmium zostało przejściowo opanowane przez wschodniogermańskich Gotów, ale powróciło później do Cesarstwa Bizantyjskiego. W 441 zostało podbite przez Hunów, po czym przez ponad wiek pozostawało w rękach różnych ludów barbarzyńskich, takich jak Ostrogoci i Gepidowie, będąc nawet przez krótki czas stolicą państwa Gepidów. Od 567, kiedy Gepidzi zostali pokonani przez koalicję Longobardów i Awarów, Sirmium powróciło do Cesarstwa Bizantyńskiego.

Awarowie, po usadowieniu się w latach 567–568 na terenie Niziny Węgierskiej, nieustannie atakowali Sirmium, które broniło im wejścia na teren cesarstwa. Ostatecznie w 582 roku Awarowie zdobyli miasto[1], kończąc jego antyczną historię. Zwycięzcy zagwarantowali mieszkańcom bezpieczeństwo, jednak zażądali, aby ci opuścili miasto, pozostawiając cały dobytek oraz zapłacili trybut w wysokości 240 000 solidów. Po jego uiszczeniu mieszkańcy udali się do Salony[2]. Upadek Sirmium umożliwił Awarom, a za nimi też Słowianom, posuwanie się na południe wzdłuż wybrzeża Adriatyku i w konsekwencji zajęcie całej Dalmacji w ciągu pierwszej połowy VII wieku.

Pozostałości antycznego miasta znajdują się pod zabudową dzisiejszej Sremskiej Mitrowicy.

Znani mieszkańcy

Dziesięciu cesarzy Rzymu urodziło się w Sirmium lub bliskiej okolicy:

Ostatni cesarz zjednoczonego Cesarstwa Teodozjusz (pan. 378–395), urodzony w rzymskiej prowincji Hispania, w Sirmium został obwołany cesarzem.

W czasie pełnienia przez miasto funkcji stolicy prowincji lub jednej ze stolic cesarstwa wielu cesarzy wykorzystywało miasto jako rezydencję; niektórych ogłaszano właśnie tu władcami. W latach 170–180 cesarz-filozof Marek Aureliusz napisał tu większą część swoich „Rozmyślań”.

W Sirmium zginęli męczennicy chrześcijańscy: św. Anastazja z Dalmacji oraz św. Dymitr z Tesaloniki[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. Maciej Salamon (red.), Wielka Historia Świata, t. 4. Kształtowanie średniowiecza, Kraków: Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 22, ISBN 83-85719-85-7.
  2. Michel Rouche, Attyla i Hunowie. Ekspansja barbarzyńskich nomadów, Jakub Jedliński (tłum.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 214, ISBN 978-83-01-16821-6, OCLC 803992072.
  3. M. Vickers, Sirmium or Thessaloniki? A critical examination of the st Demetrius legend, „Byzantinische Zeitschrift”, 67 (2), 1974, s. 337–350 (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Sirmium, Imperial Palace.jpg
Autor: sm022, Licencja: CC BY 3.0
Imperial Palace in Sirmium, Sremska Mitrovica, Serbia
Prefecture of Illyricum map.png
Historic map of Roman Praetorian Prefecture of Illyricum, 318-379 AD.