Sit skucina

Sit skucina
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządwiechlinowce
Rodzinasitowate
Rodzajsit
Gatuneksit skucina
Nazwa systematyczna
Juncus trifidus L.
Sp. Pl. 326 1753
Czerwieniejące pędy situ skuciny

Sit skucina (Juncus trifidus) – gatunek rośliny należący do rodziny sitowatych. Występuje w stanie dzikim w Europie. Roślina wysokogórska, w Polsce występuje głównie w Tatrach, Sudetach i na Babiej Górze. Wspólnie z J. monanthos stanowi klad bazalny całej rodziny sitowatych[3][2].

Morfologia

Pokrój
Roślina darniowa, tworząca bardzo gęste, niskie kępki.
Łodyga
Cienka łodyga osiąga wysokość 10–30 cm. Jest bezlistna, dopiero u góry, pod kwiatostanem ma czasami 1–4 maleńkie, szydlaste podsadki. Przy ziemi nasady łodyg okryte są pochwiastymi, o żółtym zabarwieniu łuskami.
Liście
Bardzo wąskie, rynienkowato zwinięte i szydlasto zakończone, o długości ok. 15 cm. Wyrastają bardzo gęsto z korzeni, a ich nasady są podobnie, jak łodygi pochwiasto osłonięte żółtymi łuskami. Charakterystyczna cechą jest czerwienienie liści występujące już w połowie lata, równocześnie z dojrzewaniem owoców. Wskutek tego na niektórych szczytach tatrzańskich, np. na Ornaku, czy Czerwonych Wierchach, na których licznie występuje sit skucina, całe zbocza nabierają czerwonego zabarwienia.
Kwiaty
Kwiaty wyrastają na bardzo krótkich szypułkach przy łodydze, w kątach niektórych podsadek. Na jednej łodydze kwiaty wyrastają przeważnie przy jednej tylko z podsadek, zgrupowane zwykle po 2–4 razem. Okwiat niezróżnicowany, złożony z 6 jednakowych działek brunatnego koloru. W każdym kwiatku jeden słupek z długą wystającą poza okwiat szyjką i trzema piórkowatymi znamionami, oraz 6 pręcików z bardzo dużymi, żółtymi pylnikami.
Owoce
Torebka z licznymi czarnymi nasionami rozsiewanymi przez wiatr.

Biologia i ekologia

Rozwój
Bylina. Kwitnie od czerwca do lipca, zapylana jest przez wiatr.
Siedlisko
Oreofit występujący w piętrze hal i piętrze turni, a także na wolnych miejscach w kosówce. Tworzy murawę na halach, ale rośnie także pojedynczymi kępkami na skałach. Roślina kwasolubna, występująca wyłącznie na podłożu niewapiennym. W Tatrach występuje od 1200–2600 m n.p.m., sięga więc prawie wszystkich szczytów tatrzańskich. Jest bardzo odporny na surowe górskie warunki – silny wiatr, mróz, suszę, palące słońce. Dobrze też znosi wydeptywanie. Silnym systemem korzeniowym utrzymuje glebę na stromych stokach zabezpieczając je przed erozją.
Fitosocjologia
Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Juncetea trifidi i Ass. Junco trifidi-Festucetum airoidis (reg.).

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-20] (ang.).
  3. ↑ Phylogeny Conclusion (ang.). Juncaceae Phylogeny Group. [dostęp 2010-11-20].

Bibliografia

  • Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  • Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

Media użyte na tej stronie

Juncus trifidus a4.jpg
Autor: Opioła jerzy, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Juncus trifidus (pl. sit skucina), habitat: Tatra Mountains, Ornak
Juncus trifidus a5.jpg
Autor: Opioła Jerzy, Licencja: CC BY 2.5
Juncus trifidus (pl. sit skucina)