Siwy Kocioł

Siwy Kocioł

Otwór jaskini
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Położenie	Tatry Zachodnie Dolina Małej Łąki
Właściciel	Skarb Państwa (Tatrzański Park Narodowy)
Długość	1318 m
Rozciągłość pozioma	90 m
Głębokość	295 m
Deniwelacja	295 m
Wysokość otworów	1827 m n.p.m.
Wysokość otworów nad dnem doliny	200 m
Ekspozycja otworów	ku N
Data odkrycia	16 lipca 2005 roku
Odkrywca	F. Filar i P. Orawiec
Kod	(nr inwentarzowy PIG) T.E-12.71
Położenie na mapie Tatr Siwy Kocioł
49°14′32″N 19°55′13″E/49,242225 19,920203

Siwy Kocioł (Szczepanowy Lej) – jaskinia położona w masywie Małołączniaka w Dolinie Małej Łąki w Tatrach Zachodnich, jedno z ostatnich dużych odkryć jaskiniowych w Tatrach. Wejście do niej znajduje się na wysokości 1827 metrów n.p.m. w leju krasowym, położonym blisko krawędzi ściany, jaką Kotliny opadają do Baranich Schodów, a później do Niżniej Świstówki^[1]. Długość jaskini wynosi 1318 metrów, a jej deniwelacja 295 metrów^[2].

Plan jaskini

Przekrój jaskini

Opis jaskini

Siwy Kocioł jest typową jaskinią o rozwinięciu pionowym. Jej wstępne partie mają charakter zawaliskowy. Dalej znajduje się 47-metrowa Studnia Szczepana (obok jest wejście do Ślepego Komina i położonej obok niego Bocznej Sali), od której odgałęzia się ciąg nazwany z powodu intensywnego przewiewu powodującego dudnienie Transformatorem. Za nim znajduje się Salka z Pawiem, Zacisk Kryptologów i Studnia Enigma (22 metry głębokości). Dalsze partie Siwego Kotła są kruche i niebezpieczne, co znalazło odzwierciedlenie w niektórych nazwach (Maszynka do mięsa, Próg Rzeźników, Krwawa Salka) pochodzących od kontuzji, jakich doznali eksplorujący ją grotołazi, spowodowanych spadających kamieniami. Dalej znajduje się Studnia Dżihad (74 metry głębokości). W bok odchodzi ciąg do Sali Intensywnej Terapii i ciąg do Sali Grzechotników, natomiast poniżej znajduje się Sala Mudżahedinów i Studnia Feniksa (81 metrów) kończąca się zawaliskiem z jeziorkiem. Jest to najniższy punkt jaskini.

W dole Niżnia Świstówka i ściana Kotlin

Według przeprowadzonych pomiarów ta część jaskini prawdopodobnie łączy się z jaskinią Śnieżna Studnia. W przypadku połączenia obu jaskiń deniwelacja Śnieżnej Studni wzrosłaby do około 800 metrów, choć brak przewiewu na dnie Siwego Kotła nie zapowiada łatwej eksploracji^[3][1].

Przyroda

W jaskini brak jest szaty naciekowej. Przepływa przez nią kilka stałych cieków i znajduje się kilka zbiorników wody w postaci kałuż i jeziorek. Największe z nich to jeziorko w Sali Grzechotników i jeziorko w najgłębszym punkcie jaskini. Deszcz podziemny występuje w Bocznej Sali. Najprawdopodobniej woda z Siwego Kotła spływa do położonej niżej Śnieżnej Studni^[1].

Historia poznania

Jaskinia została odkryta w roku 2005 przez członków Speleoklubu Tatrzańskiego w leju krasowym, którym wcześniej interesował się tragicznie zmarły grotołaz Szczepan Masny (jego imieniem nazwano jedną ze studni w jaskini). Osiągnięto wtedy głębokość 98 metrów. Dalsza eksploracja miała miejsce na przełomie lat 2007 i 2008, kiedy to Filip Filar i Michał Parczewski odnaleźli drogę w głąb masywu i zjechali na obecne dno jaskini. Do roku 2008 odkrycie Siwego Kotła zachowywane było w tajemnicy.

Nazwa Siwy Kocioł została przeniesiona z nazwy wcześniej wspomnianego leja, z którego w zimie wydobywały się kłęby siwej pary. Jej autorem jest Paweł Orawiec, współodkrywca jaskini^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Apoloniusz Rajwa: Siwy Kocioł, „Tygodnik Podhalański” nr 988.
• Filar Filip, Parczewski Michał, Siwy Kocioł – tajemnica Czerwonych Wierchów. „Jaskinie” 52: s. 25-28, 2008 r.
• Filar Filip, Parczewski Michał, Nowa jaskinia w Czerwonych Wierchach. „Tatry” nr 1 (27): s. 20-22, 2008 r.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego przy KTJ PZA – krótki opis i przekrój jaskini