Skójkowate

Skójkowate
Unionidae[1]
Fleming, 1828
Ilustracja
Skójka zaostrzona
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Podtyp

muszlowce

Gromada

małże

Podgromada

Palaeoheterodonta

Rząd

Unionoida

Rodzina

skójkowate

Skójkowate (Unionidae) – rodzina małży słodkowodnych z rzędu Unionoida obejmująca gatunki znacznie zróżnicowane pod względem kształtu i wielkości, mające w rozwoju pasożytnicze glochidia. Małże z tej rodziny cechuje duża zmienność morfologiczna.

Występowanie

Występują w Ameryce Północnej, Eurazji i Afryce[2]. W Polsce występuje 7 gatunków z tej rodziny[3] (skójki i szczeżuje), z czego 3 umieszczono w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt.

Budowa

Muszle obustronnie spłaszczone zróżnicowanego kształtu: owalnego, kolistego, klinowatego lub trapezowatego, o długości 25–300 mm[2], zwykle ok. 40–80 mm, z wyraźnie zaznaczonymi szczytami[3]. Muszla niektórych gatunków jest gładka, u innych pokryta koncentrycznymi liniami przyrostów, guzkami lub kolcami – od wewnątrz pokryta warstwą perłową[3]. Ubarwienie periostrakum od żółtego po czarne. Listwa zamka uzębiona lub nie. Występują dwa mięśnie zwieracze (przedni i tylny) o zbliżonej wielkości, przedni i tylny wciągacz (retraktor) nogi oraz pojedynczy wypychacz (elewator), położony obok przedniego zwieracza.

Rozwój

Większość skójkowatych to zwierzęta rozdzielnopłciowe. Jaja są składane i zapładniane w skrzelach samic. Tam też przebiega rozwój embrionalny. Po osiągnięciu postaci glochidium larwy są wyrzucane do wody. Stają się okresowymi pasożytami ryb. Około milimetrowej długości małże opuszczają ciało ryby i osadzają się na dnie zbiornika[3]. Osobniki dorosłe tworzą duże skupiska.

Rodzaje

Quadrula cylindrica
Truncilla truncata

Do skójkowatych zaliczono kilkadziesiąt rodzajów, m.in.:

  • Actinonaias
  • Alasmidonta
  • Anodonta
  • Anodontoides
  • Elliptio
  • Lampsilis
  • Lasmigona
  • Leptodea
  • Ligumia
  • Pseudanodonta
  • Pyganodon
  • Quadrula
  • Sinanodonta
  • Strophitus
  • Truncilla
  • Unio

Zobacz też

Przypisy

  1. Unionidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 547. ISBN 978-83-01-16108-8.
  3. a b c d Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 373. ISBN 978-83-88147-09-8.

Bibliografia

  • Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 373. ISBN 978-83-88147-09-8.
  • Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 547. ISBN 978-83-01-16108-8.
  • Piechocki A.i A. Dyduch-Falniowska. 1993. Fauna słodkowodna Polski. Mięczaki. Małże. Wydawnictwo naukowe PWN

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Unio tumidus.jpg
Autor: Emma Versteegh, Licencja: CC BY 2.5
Shell of Unio tumidus from the Netherlands