Skały gabrowe

Podwójny trójkąt QAPF z zaznaczonym polem odpowiadającym gabrom

Gabroidy, skały gabrowe – grupa zasadowych skał głębinowych zbliżonych wyglądem lub składem mineralnym do gabra, jak też będących jego odmianami. Szczególną cechą jest zawartość plagioklazów i piroksenów.

Charakterystyka

Skład mineralny

Składają się głównie z plagioklazów (labrador-bytownit), piroksenów, oliwinów, amfiboli, biotytu oraz skaleniowców albo podrzędnie kwarcu.

Cechy zewnętrzne

Mają barwę szarą, ciemno szarą, ciemnoszarozieloną lub brunatnozieloną. Mogą mieć widoczne warstwowanie spowodowane dyferencjacją magmygabro stratyfikowane z kompleksów ofiolitowych.

Budowa wewnętrzna

Struktura jawnokrystaliczna, przeważnie średnio albo gruboziarnista. Teksturę mają bezładną, masywną, rzadziej kierunkową (stratyfikowaną).

Przykłady skał zaliczanych do gabroidów

Rola w kompleksach ofiolitowych

Zespoły gabroidowe współwystępują wraz z kumulatami mineralnymi, zawierają w partiach spągowych kumulatowe ultramafity związane z piroksenitami i perydotytami tzw. kumulaty maficzne i ultramaficzne.

Klasyfikacja

Przejście ze skał ultramaficznych do gabrowych następuje przez dołączenie do składu mineralnego plagioklazów w ilości większej niż 10%.

Oznaczenia stosowane w diagramach klasyfikacyjnych: Ol – oliwiny, Cpx/Opx – klino i ortopirokseny, P – plagioklazy

Klasyfikacja skał ultramaficznych (A) i gabrowych (B, C, D)

Trójkąt A

Ta część diagramu OlOpxCpx opisuje skały ultramaficzne. Dzieli je on na dwie grupy – część górna nad granicą 40% to perydotyty, natomiast poniżej wyznacza się grupę piroksenitów.

Trójkąt B

Trójkąt o narożach POlCpx


Trójkąt C

Trójkąt o narożach POpxOl


Trójkąt D

Trójkąt o narożach PCpxOpx

Skały nr 13, 15, 17, 18, 20, 22, 23, 25 są zaliczane także do skał ultramaficznych.

Występowanie

Są skałami pospolitymi, rozpowszechnionymi w wielu rejonach Ziemi. W Polsce występują na Dolnym Śląsku, w krystalicznym podłożu Suwalszczyzny oraz Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej

Zobacz też

Literatura uzupełniająca

  • Majerowicz A., Wierzchołowski B. – Petrologia skał magmowych, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1990 r.
  • Ryka W., Maliszewska A. – Słownik Petrograficzny, Wyd. Geol., Warszawa, 1991 (wyd. II popr. i uzup.)
  • Bolweski A., Parachoniak W. – Petrografia, Wyd. Geol, Warszawa

Media użyte na tej stronie

Diagram klasyfikacyjny skał ultramaficznych i gabrowych.JPG
Autor: Piotr Sosnowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Diagram klasyfikacyjny skały gabrowe (BCD) i ultramaficzne (A)
QAPFdiorite.gif
QAPF diagram, with diorite place marked
Skały gabrowe - trójkąt C.JPG
Autor: Piotr Sosnowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
trójkąt C - noryty